Mùa thu của em
Mùa thu của em
Là vàng hoa cúc
Như nghìn con mắt
Mở nhìn trời êm.
Mùa thu của em
Là xanh cốm mới
Mùi hương như gợi
Từ màu lá sen
Mùa thu của em
Rước đèn họp bạn
Hội rằm tháng tám
Chị Hằng xuống xem.
Ngôi trường thân quen
Bạn thầy mong đợi
Lật trang vở mới
Em vào mùa thu.
Quang Huy
Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3 – tập 1, NXB Giáo dục, 1997
*
Cảm nhận về bài thơ “Mùa thu của em” của Quang Huy
Bài thơ “Mùa thu của em” của Quang Huy là một bản hòa ca dịu dàng về tuổi thơ và vẻ đẹp thanh bình của mùa thu Việt Nam. Với những hình ảnh trong sáng, nhẹ nhàng mà gần gũi, nhà thơ đã khắc họa thành công mùa thu qua ánh mắt trong trẻo của một em nhỏ. Đó là mùa thu của thiên nhiên, của lễ hội và của cả những khởi đầu mới mẻ trong hành trình học tập.
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, hình ảnh “vàng hoa cúc / Như nghìn con mắt / Mở nhìn trời êm” đã mở ra một không gian thơ mộng. Hoa cúc vàng, loài hoa đặc trưng của mùa thu, không chỉ được miêu tả bằng màu sắc mà còn mang một dáng vẻ sinh động như những “con mắt” ngắm nhìn trời cao. Sự liên tưởng này vừa hồn nhiên vừa đầy chất thơ, gợi lên cảm giác ấm áp và tươi sáng. Mùa thu trong cảm nhận của trẻ thơ chính là sự giao hòa giữa thiên nhiên và tâm hồn, khi mọi thứ đều trở nên sống động và ngập tràn sức sống.
Không dừng lại ở vẻ đẹp thị giác, nhà thơ tiếp tục dẫn dắt người đọc đi sâu vào thế giới của mùi hương. “Xanh cốm mới / Mùi hương như gợi / Từ màu lá sen”. Những câu thơ này đã khéo léo khơi dậy một phần ký ức quen thuộc trong lòng mỗi người Việt. Cốm xanh, món quà đặc trưng của mùa thu, gắn liền với mùi thơm thanh nhã và màu sắc dịu dàng. Cách liên tưởng “từ màu lá sen” càng làm tôn lên sự thanh tao của mùa thu quê hương, vừa giản dị lại vừa sâu lắng.
Mùa thu không chỉ là mùa của thiên nhiên mà còn là mùa của niềm vui trẻ thơ. Hình ảnh “Rước đèn họp bạn / Hội rằm tháng Tám / Chị Hằng xuống xem” tái hiện một cách sống động không khí Trung thu. Trong ánh sáng lung linh của đèn lồng và tiếng cười đùa của bạn bè, trẻ em được sống trong thế giới mộng mơ và tràn đầy niềm vui. Chị Hằng xuất hiện như một nhân vật cổ tích, chứng kiến và chia sẻ niềm hân hoan ấy. Đây không chỉ là niềm vui riêng của các em nhỏ mà còn là ký ức đẹp đẽ của bao thế hệ.
Đặc biệt, ở khổ thơ cuối, tác giả đã khéo léo kết hợp mùa thu thiên nhiên với mùa thu học đường, mở ra một cảm nhận mới mẻ hơn. “Ngôi trường thân quen / Bạn thầy mong đợi / Lật trang vở mới / Em vào mùa thu”. Hình ảnh những trang vở mới là biểu tượng của sự khởi đầu, của ước mơ và hi vọng. Đối với học sinh, mùa thu không chỉ là thời điểm của thiên nhiên rực rỡ mà còn là thời khắc đánh dấu một hành trình học tập mới. Từng dòng thơ như gửi gắm niềm tin vào tương lai tươi sáng, vào sự trưởng thành của mỗi đứa trẻ.
Tác phẩm “Mùa thu của em” không quá cầu kỳ về ngôn từ hay ý tứ, nhưng chính sự giản dị và trong sáng ấy lại làm nên sức hút đặc biệt. Nhà thơ Quang Huy đã thành công trong việc tái hiện mùa thu không chỉ qua cảnh sắc, mùi hương mà còn qua những niềm vui trẻ thơ và cảm xúc gắn bó với ngôi trường. Mỗi câu thơ như một mảnh ghép hoàn chỉnh, kết nối với nhau để vẽ nên bức tranh mùa thu rực rỡ nhưng vẫn êm đềm, gần gũi.
Qua bài thơ, người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của mùa thu mà còn nhận ra thông điệp sâu sắc về sự trân trọng tuổi thơ, về niềm tin vào tương lai. Mùa thu trong thơ Quang Huy không chỉ là mùa của thiên nhiên, của lễ hội mà còn là mùa của những ước mơ, của những khởi đầu tươi mới. Điều này khiến bài thơ trở thành một món quà đầy ý nghĩa, không chỉ dành cho trẻ em mà còn gợi lại những ký ức đẹp đẽ trong lòng người lớn.
Bài thơ như một bản nhạc êm đềm, lan tỏa những xúc cảm bình dị mà sâu sắc. Qua đó, chúng ta nhận ra rằng mùa thu không chỉ là một thời khắc trong năm mà còn là mùa của tình yêu thương, của sự trưởng thành và của những giấc mơ ngọt ngào.
*
Nhà thơ Quang Huy (1936-2015)
Quang Huy, tên khai sinh Nguyễn Quang Huy, là một nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam. Ông sinh ngày 5 tháng 6 năm 1936 tại xã Ngọc Liên, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, và qua đời ngày 19 tháng 2 năm 2015 tại Hà Nội. Với sự nghiệp sáng tác phong phú, Quang Huy vừa làm thơ vừa viết văn xuôi, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bạn đọc, đặc biệt là thiếu nhi.
Ông là tác giả của nhiều tập thơ nổi tiếng như Dòng suối thức, Gió từ đâu?, Trăng đầu núi, và các tác phẩm văn xuôi như Hoa Xuân Tứ, Chuyện xóm Lèn. Bài thơ “Tiếng đàn Ba-la-lai-ca trên sông Đà” của ông, phổ nhạc bởi nhạc sĩ An Thuyên, đã trở thành một ca khúc được yêu thích trong thập niên 1980-1990.
Quang Huy từng nhận nhiều giải thưởng văn học danh giá, bao gồm Giải nhất Văn học thiếu nhi năm 1968 và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017. Thơ ca của ông mang phong cách giản dị, giàu hình ảnh và cảm xúc, khơi gợi tình yêu quê hương, thiên nhiên và tuổi thơ trong sáng.
Viên Ngọc Quý.
