Tặng bạn
Thiền sư Thích Thanh Từ
Bạn biết chăng cuộc đời đầy đau khổ?
Bởi con người mãi gieo rắc hận thù.
Gây đau thương, gây tang tóc, ngục tù,
Rốt cuộc chỉ còn là cơn ác mộng.
Nào lợi danh, nào tài sắc,
Từ xa nhìn chúng óng ánh lung linh.
Bọn mình đua nhau, tranh giành đuổi bắt,
Nắm được rồi, nhìn lại chỉ tay không.
Chúng vốn là, những chùm bọt trên sông,
Còn chi đâu, chỉ toi công nhọc sức.
Trời trong, mây trắng, gió mát, trăng thanh,
Vườn cây xanh rờn, khóm hoa cười mỉm.
Nhạc dế nhẹ nhàng, giọng chim thánh thót,
Chính nơi này, đã hiện rõ chân nhân.
Hận ngàn năm đều tan nát trong mơ,
Đâu còn nữa những khổ đau buổi trước.
Muốn thấy nó, bạn đừng theo vọng tưởng,
Niệm lăng xăng chìm lắng biển thanh bình.
Đến đây rồi, hạnh phúc khó thưa trình,
Chỉ xem thấy, nụ cười luôn hé nở.
(Thiền viện Thường Chiếu, tháng 7-1992)
*
Cảm nhận về bài thơ “Tặng bạn” của Thiền sư Thích Thanh Từ
Bài thơ “Tặng bạn” của Thiền sư Thích Thanh Từ mang đến cho người đọc một thông điệp sâu sắc về sự tỉnh thức, buông bỏ và tìm lại sự an lạc nội tâm. Từng câu thơ như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, dẫn dắt chúng ta thoát khỏi những ảo tưởng, tranh giành trong đời sống thường nhật để tìm đến vẻ đẹp chân thực của cuộc đời.
Nỗi đau từ tham vọng và hận thù
Bài thơ mở đầu bằng việc chỉ ra nguyên nhân của đau khổ: hận thù và lòng tham. Con người vì chạy theo danh lợi, tài sắc mà không ngừng gieo rắc hận thù, tạo nên đau thương và mất mát. Cuộc đời, trong cái nhìn sâu sắc của thiền sư, tựa như một giấc mộng ác khi con người mải mê tranh giành, để rồi cuối cùng chỉ còn lại hai bàn tay trắng. Hình ảnh “những chùm bọt trên sông” gợi lên sự phù du, hư ảo của những thứ ta từng cho là quan trọng. Đây là lời nhắc nhở sâu sắc rằng, những điều ta khao khát và sở hữu, rốt cuộc chỉ là phù vân, không mang lại hạnh phúc thực sự.
Bình yên trong vẻ đẹp thiên nhiên
Phần giữa bài thơ vẽ nên một bức tranh thiên nhiên thanh tịnh, nơi “trời trong, mây trắng, gió mát, trăng thanh” hòa quyện cùng “vườn cây xanh rờn, khóm hoa cười mỉm.” Qua đó, Thiền sư khéo léo chỉ ra rằng hạnh phúc thật sự không nằm ở những gì ta theo đuổi ngoài kia, mà hiện diện trong từng khoảnh khắc giản dị của cuộc sống. Chính nơi thiên nhiên tĩnh lặng, con người có thể nhận ra bản chất chân thật của chính mình – “chân nhân” – là sự hòa hợp với vạn vật, không còn vướng bận bởi tham vọng hay đau khổ.
Buông bỏ để tìm thanh bình
Đỉnh cao của bài thơ nằm ở triết lý buông bỏ vọng tưởng và sự lăng xăng của tâm trí. Chỉ khi tâm không còn bị xáo động bởi tham sân si, khi những niệm tưởng hư ảo lắng đọng, con người mới có thể cảm nhận được sự bình yên như biển cả lặng sóng. Cảm giác hạnh phúc này không dễ diễn tả bằng lời, nhưng nó hiện diện trong “nụ cười luôn hé nở” – một trạng thái an nhiên và hài lòng với hiện tại.
Thông điệp sâu sắc từ Bài thơ Tặng bạn
Bài thơ không chỉ là lời nhắn nhủ gửi đến người bạn thân thiết, mà còn là món quà tinh thần dành cho tất cả chúng ta. Thiền sư Thích Thanh Từ dạy rằng, cuộc sống đau khổ là do chính con người tạo ra, và giải pháp để vượt qua không phải là tìm kiếm bên ngoài, mà là quay về bên trong, tìm lại sự an lạc vốn sẵn có trong tâm hồn. Đó là bài học về sự tỉnh thức, về cách nhìn đời bằng con mắt nhẹ nhàng và buông xả.
Lời kết
“Tặng bạn” là một bài thơ giản dị mà sâu sắc, mang đậm tinh thần thiền. Qua từng dòng thơ, Thiền sư Thích Thanh Từ gửi gắm thông điệp về sự giác ngộ, giúp người đọc nhận ra ý nghĩa đích thực của cuộc đời: sống bình dị, buông bỏ mọi ràng buộc, để tận hưởng trọn vẹn niềm vui trong từng khoảnh khắc. Đây chính là ánh sáng chỉ đường, giúp chúng ta thoát khỏi những đau khổ và tìm đến bến bờ của an lạc, tự do.
*
Thiền sư Thích Thanh Từ
là một trong những bậc cao tăng nổi bật của Phật giáo Việt Nam hiện đại, người có công lớn trong việc khôi phục và phát triển thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Sinh năm 1924 tại Cà Mau, ngài xuất gia với chí nguyện hoằng pháp và chuyên tâm tu tập theo tinh thần thiền học.
Thiền sư Thích Thanh Từ đã góp phần làm sống lại giá trị thiền tông Việt Nam, nhấn mạnh việc thực hành thiền trong đời sống thường nhật để đạt được sự tỉnh thức và an lạc. Ngài là tác giả của nhiều tác phẩm giá trị về thiền học, với ngôn ngữ giản dị nhưng sâu sắc, giúp Phật tử và người yêu tri thức dễ dàng tiếp cận giáo lý.
Với cuộc đời tận tụy, Thiền sư không chỉ truyền bá tinh thần Phật giáo mà còn để lại dấu ấn như một nhà văn hóa lớn, một biểu tượng của sự dung hòa giữa đạo và đời trong thế kỷ XX./.
Viên Ngọc Quý.
Tín Tâm Minh Giảng Giải – HT. Thích Thanh Từ
