Triệu bông hồng
Andrei Voznesensky – Thái Bá Tân dịch
Xưa một chàng họa sĩ
Có tranh và có nhà
Bỗng đem lòng yêu quý
Một nàng rất mê hoa
Và chiều lòng người đẹp
Để lấy tiền mua hoa
Chàng đã đem bán hết
Cả tranh và cả nhà
Chàng đã mua hàng triệu bông hồng
Ngoài cửa sổ cứ nhìn ta sẽ thấy
Rằng người yêu có yêu thật hay không
Khi bán nhà để mua hoa như vậy
Sáng hôm sau thức dậy
Nàng nhìn ra lặng người
Tưởng đang mơ vì thấy
Cả một rừng hoa tươi
Nàng ngạc nhiên, đang nghĩ
Ai đây chắc rất giàu
Thì thấy chàng họa sĩ
Đang tội nghiệp, cúi đầu
Họ gặp nhau chỉ vậy
Rồi đêm nàng đi xa
Nhưng đời nàng từ đấy
Có bài hát về hoa
Có chàng họa sĩ nọ
Vẫn vợ không, tiền không
Nhưng đời chàng từng có
Cả một triệu bông hồng
Chàng đã mua hàng triệu bông hồng
Ngoài cửa sổ cứ nhìn ta sẽ thấy
Rằng người yêu có yêu thật hay không
Khi bán nhà để mua hoa như vậy
*
Trong kho tàng văn học Nga, bài thơ “Triệu bông hồng” của nhà thơ Andrei Voznesensky như một bản tình ca bất diệt, thấm đẫm vẻ đẹp lãng mạn và tràn đầy cảm xúc. Andrei Voznesensky, người nghệ sĩ tài hoa, đã viết nên một câu chuyện tình yêu vừa cao thượng vừa bi thương, khắc sâu hình ảnh một chàng họa sĩ nghèo sẵn sàng đánh đổi tất cả chỉ để mang lại niềm vui cho người con gái mình yêu.
Hình ảnh hàng triệu bông hồng đỏ rực trước cửa sổ không chỉ là biểu tượng của tình yêu mãnh liệt mà còn là một lời tuyên ngôn đầy xúc động về sự hy sinh và lòng chân thành. Trong từng câu chữ của bài thơ, ta cảm nhận được trái tim của chàng trai như đang bừng sáng bởi niềm hy vọng, dù biết rằng tình yêu ấy có thể không được đáp lại.
*
Đôi dòng cảm nhận về bài thơ “Triệu đóa hồng“
Bài thơ gợi lên một cảm giác vừa ngọt ngào vừa đắng cay, như một giai điệu valse buồn. Chàng họa sĩ đã chọn cách yêu bằng cả tâm hồn mình, yêu mà không cần nhận lại. Sự hy sinh lớn lao ấy như một ngọn lửa thiêng, soi sáng trái tim người yêu thơ, yêu nghệ thuật.
Hình ảnh “triệu bông hồng” trải dài như một cánh đồng của những giấc mơ đẹp, nhưng cũng gợi lên một nỗi cô đơn lặng lẽ. Người đọc không khỏi chạnh lòng khi thấy chàng trai dốc cạn mọi thứ để đổi lấy một nụ cười, một khoảnh khắc ngắn ngủi bên người mình yêu. Tình yêu trong bài thơ không phải là sự sở hữu, mà là niềm hạnh phúc khi được cho đi.
Thế nhưng, bài thơ cũng để lại một dư vị man mác buồn. Khi ánh sáng của buổi sáng hôm sau vừa lên, người con gái đã rời đi, mang theo sự kinh ngạc và một chút tiếc nuối. Chàng họa sĩ, dù mất đi tất cả, lại có được một khoảnh khắc vĩnh cửu trong tâm hồn, nơi triệu bông hồng mãi mãi nở rộ.
*
Bài hát “Triệu đóa hồng”
Khi nhạc sĩ Latvia Raimonds Pauls phổ nhạc cho bài thơ này, bài hát “Triệu đóa hồng” (tựa gốc: “Миллион алых роз”) đã trở thành một bản tình ca bất hủ, vượt qua mọi ranh giới ngôn ngữ và thời gian. Giai điệu ngọt ngào, nhẹ nhàng như tiếng thở dài của một trái tim yêu đã làm sống dậy câu chuyện thơ với sức sống mới, đầy rung động và say đắm.
Tại Việt Nam, bài hát với bản dịch “Triệu đóa hồng” đã chạm đến trái tim của biết bao thế hệ. Từng lời ca như cánh hoa nhẹ nhàng rơi, phủ đầy những giấc mơ đẹp về tình yêu lãng mạn.
*
Ý nghĩa biểu tượng
Bài thơ “Triệu bông hồng” không chỉ là câu chuyện về tình yêu của riêng chàng họa sĩ mà còn là biểu tượng cho sự cao thượng và hy sinh trong tình yêu. Tình yêu ấy, dù không trọn vẹn, vẫn là một ánh sáng lấp lánh, là một món quà đẹp đẽ mà đời người có được.
Qua bài thơ và bài hát, ta học được rằng tình yêu không phải lúc nào cũng cần đáp lại; đôi khi, chỉ cần ta sống hết mình với nó, yêu bằng tất cả trái tim, thì tình yêu ấy đã trở thành một điều kỳ diệu. Triệu bông hồng không chỉ nở rộ trong câu chuyện của chàng họa sĩ, mà còn nở trong lòng mỗi người, như một giấc mơ đẹp đẽ không bao giờ phai.
Như một tiếng thở dài, bài thơ nhắc nhở ta rằng, dù cuộc đời có vô thường, tình yêu chân thành vẫn luôn là điều vĩnh cửu. Và có lẽ, trong mỗi người, vẫn luôn mong mỏi một lần được yêu và được sống trọn vẹn như chàng họa sĩ, dù chỉ trong khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng đẹp đến muôn đời.
*
Về nhà thơ Andrei Voznesensky
Andrei Voznesensky (1933–2010) là một trong những nhà thơ vĩ đại của Nga, thuộc thế hệ hậu chiến. Ông nổi bật với phong cách thơ hiện đại, giàu cảm xúc, kết hợp giữa nhạc điệu và triết lý sâu sắc. Thơ của Voznesensky thường phản ánh những suy tư về tình yêu, nghệ thuật và thân phận con người trong xã hội đầy biến động.
Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, “Triệu bông hồng”, không chỉ là một bài thơ mà còn là biểu tượng của tình yêu cao thượng và lòng hy sinh, được phổ nhạc và trở thành bản tình ca bất hủ trên toàn thế giới. Với tài năng sáng tạo và lối viết đầy tinh tế, Andrei Voznesensky đã để lại dấu ấn sâu đậm trong văn học Nga và trong trái tim độc giả khắp nơi.
Viên Ngọc Quý.
