Anh có đi cùng em

Nhà sáng tác cửa gương các mặt
Hoa chen hoa, sương óng nắng mai
Mỗi khi ngắm những rừng thông xanh ngắt
Trập trùng xa ẩn hiện lâu đài

Em vẫn thấy có anh cùng dạo bước
Cùng dừng chân bên những khóm hoa hồng
Cùng ngắm dặng núi mờ sương lướt thướt
Cùng nhau xao động ý thơ chung

Rồi đêm ngủ tưởng có anh nằm cạnh
Trên chiếc giường đôi chăn gối đủ đôi
Bỗng tiếng thông reo than thầm đêm lạnh
Đà Lạt ơi, sao cảnh đẹp vẫn không người!

Thu Đà Lạt 1995

*

Nỗi Nhớ Trong Lòng Người Ở Lại

Bài thơ Anh có đi cùng em của nhà thơ Anh Thơ mang một nỗi buồn man mác, dịu dàng nhưng cũng đầy ám ảnh. Đó là tiếng lòng của một người phụ nữ sống trong miền ký ức, nơi tình yêu vẫn còn vẹn nguyên dù người thương đã khuất xa.

Những ký ức hiện hữu trong từng khoảnh khắc

“Nhà sáng tác cửa gương các mặt
Hoa chen hoa, sương óng nắng mai
Mỗi khi ngắm những rừng thông xanh ngắt
Trập trùng xa ẩn hiện lâu đài”

Không gian Đà Lạt hiện lên trong thơ thật thơ mộng. Nơi ấy có những căn nhà với cửa gương trong suốt, có hoa chen hoa trong sương mai, có rừng thông xanh bạt ngàn và những lâu đài ẩn hiện xa xa. Cảnh vật trữ tình ấy vốn là nơi dành cho những tâm hồn thi nhân, là chốn lý tưởng để viết nên những vần thơ đẹp. Nhưng với tác giả, dù cảnh có đẹp bao nhiêu, lòng vẫn vương một nỗi niềm riêng.

Người đã đi, nhưng tình vẫn còn

“Em vẫn thấy có anh cùng dạo bước
Cùng dừng chân bên những khóm hoa hồng
Cùng ngắm dặng núi mờ sương lướt thướt
Cùng nhau xao động ý thơ chung”

Trong từng bước chân trên phố núi, trong những cánh hoa hồng đượm sắc, trong màn sương bảng lảng nơi chân trời, hình bóng người thương vẫn như hiện hữu. Người phụ nữ ấy vẫn cảm giác như chồng mình đang dạo bước bên cạnh, vẫn cùng nhau chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên, vẫn cùng nhau xao động trong những vần thơ. Nhưng tất cả chỉ là ảo ảnh của ký ức, của nỗi nhớ khôn nguôi.

Nỗi trống trải giữa cảnh đẹp hữu tình

“Rồi đêm ngủ tưởng có anh nằm cạnh
Trên chiếc giường đôi chăn gối đủ đôi
Bỗng tiếng thông reo than thầm đêm lạnh
Đà Lạt ơi, sao cảnh đẹp vẫn không người!”

Đau đớn nhất là những khoảnh khắc đối diện với thực tại. Giấc ngủ tưởng có anh bên cạnh, nhưng khi tỉnh giấc, chỉ còn lại sự trống vắng. Chiếc giường đôi vẫn đó, chăn gối vẫn đủ đôi, nhưng chỉ còn một người. Ngay cả tiếng thông reo ngoài kia cũng như một lời than thở, hòa vào nỗi cô đơn trong lòng người ở lại. Đà Lạt vẫn đẹp như thế, vẫn lãng mạn và dịu dàng, nhưng sao lòng người lại lạnh đến thế?

Thông điệp của bài thơ

Bài thơ Anh có đi cùng em không chỉ là lời tâm sự của riêng nhà thơ Anh Thơ mà còn là tiếng lòng của biết bao người từng mất đi người mình thương yêu nhất. Nó thể hiện một chân lý đau đớn nhưng cũng thật đẹp: Tình yêu có thể vượt qua cái chết, bởi những kỷ niệm vẫn mãi hiện hữu trong lòng người ở lại.

Bài thơ cũng là một lời nhắc nhở: Khi còn bên nhau, hãy trân trọng từng khoảnh khắc, bởi khi mất đi rồi, dù thế giới có đẹp đến đâu cũng chỉ là bức tranh vô hồn.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.