Bài hát nghỉ hè bài 1

Trời mùa hè,
Nóng nóng ghê.
Ngồi học mệt mỏi lắm,
Rủ nhau ta nghỉ hè,
      Khoẻ khoè khoe!
      Khoẻ khoè khoe!
Rủ nhau ta dạo cảnh nhà quê:
Cảnh nhà quê,
Cảnh đẹp như thế kìa.
      Gió thổi mát,
Dưới tầng cây xùm xoè.
      Ta ngồi nghe,
      Ta ngồi nghe,
Con chim con nó hót,
      Tiếng rả rít,
      Tiếng tỉ tê.
      Khoẻ khoè khoe!
      Khoẻ khoè khoe!

*

Khúc Ca Nghỉ Hè – Niềm Vui Giản Dị Của Tuổi Thơ

Bài thơ Bài hát nghỉ hè bài 1 của Đông Hồ như một khúc hát rộn ràng của tuổi thơ khi hè về. Không cầu kỳ, không triết lý sâu xa, từng câu chữ trong bài thơ là tiếng reo vui của những tâm hồn trẻ nhỏ, hân hoan đón chờ kỳ nghỉ sau những ngày học tập mệt mỏi.

Bắt đầu bằng câu cảm thán “Trời mùa hè, nóng nóng ghê”, tác giả khắc họa ngay cái oi bức đặc trưng của mùa hè. Sự hồn nhiên của trẻ thơ hiện rõ qua lời rủ rê đầy phấn khích: “Rủ nhau ta nghỉ hè, khoẻ khoè khoe!”. Chỉ một câu thôi mà gợi lên cả bầu không khí náo nức, sự háo hức chờ mong những ngày hè tự do, thoát khỏi khuôn khổ của bài vở và lớp học.

Nhưng niềm vui của trẻ con không dừng lại ở việc được nghỉ ngơi. Các em tìm về quê, nơi thiên nhiên trong lành và đầy ắp những điều kỳ thú. “Cảnh nhà quê, cảnh đẹp như thế kìa” – một câu cảm thán đầy sự ngạc nhiên và thích thú. Đó là nơi có “gió thổi mát, dưới tầng cây xùm xoè”, nơi có những thanh âm bình dị của “con chim con nó hót, tiếng rả rít, tiếng tỉ tê”.

Cả bài thơ như một bức tranh sinh động về mùa hè trong mắt trẻ thơ. Ở đó, không có những chuyến du lịch xa hoa, không có những trò giải trí hiện đại, mà chỉ cần gió mát, tiếng chim, bóng cây cũng đủ làm nên một mùa hè rộn ràng và đáng nhớ. Điệp khúc “Khoẻ khoè khoe!” vang lên nhiều lần như một tiếng reo vui đầy hứng khởi, thể hiện niềm hạnh phúc vô tư của tuổi thơ khi được thả mình vào thiên nhiên.

Bài thơ không chỉ gợi nhớ về những mùa hè êm đềm của ngày xưa mà còn truyền tải một thông điệp nhẹ nhàng: niềm vui không nằm ở những điều lớn lao mà chính ở sự hòa hợp với thiên nhiên, ở những khoảnh khắc đơn sơ nhưng tràn đầy sức sống. Đông Hồ, bằng ngòi bút giản dị và chân thành, đã mang đến một khúc ca trong trẻo của tuổi thơ, để mỗi khi đọc lại, ta như nghe thấy tiếng cười giòn tan của những ngày hè năm nào.

*

Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc

Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.

Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.

Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.

Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.

Viên Ngọc Quý