Bài học của cuộc đời
Ngày nay bạn thương mến tôi.
Vâng! Tôi cám ơn bạn.
Song ngày mai kia, tôi không dám nghĩ đến.
Thế gian dành cho chúng ta khá nhiều điều bất như ý.
Chúng ta phải khéo tu để vượt qua những bất hạnh này.
Những thay đổi đau lòng luôn đến với ta,
Khi chúng đến, ta nên cười chẳng nên khóc.
Vì đó là qui luật của thế gian.
Thiền viện Thường Chiếu, tháng 9-1996
*
Bài Học Từ Vô Thường – Thông Điệp Thiền Sư
Trong những vần thơ giản dị của bài “Bài học của cuộc đời”, Thiền sư Thích Thanh Từ gửi gắm một chân lý sâu xa: cuộc đời luôn biến đổi, và cách ta đối diện với những đổi thay ấy sẽ quyết định sự an nhiên trong tâm hồn.
Bài thơ mở đầu bằng một tình cảm rất con người: “Ngày nay bạn thương mến tôi. / Vâng! Tôi cám ơn bạn.” Đó là sự trân trọng dành cho tình cảm hiện tại, nhưng đồng thời cũng là lời nhắc nhở rằng ngày mai có thể khác, vì thế gian luôn biến động khôn lường. Chúng ta không thể nắm giữ mãi điều gì, kể cả những thứ ta yêu quý nhất.
Thiền sư không bi quan, mà ngài dạy ta nhìn đời bằng sự tỉnh thức: “Những thay đổi đau lòng luôn đến với ta, / Khi chúng đến, ta nên cười chẳng nên khóc. / Vì đó là qui luật của thế gian.” Lời dạy ấy không phải để ta chấp nhận số phận một cách yếu đuối, mà để ta hiểu rằng khổ đau, mất mát là một phần tất yếu của kiếp người. Nếu cứ mãi kháng cự hay oán trách, ta chỉ tự trói mình vào khổ lụy.
Cả bài thơ là một bài học về buông xả và chấp nhận. Sự vô thường không phải là điều đáng sợ, mà chính thái độ bám chấp, cố giữ lấy những thứ không thể giữ mới khiến con người khổ đau. Thiền sư khuyên ta “khéo tu để vượt qua những bất hạnh này” – nghĩa là hãy sống tỉnh giác, đón nhận mọi sự đến đi một cách bình thản. Khi ta hiểu được quy luật của thế gian, tâm ta sẽ không còn lao xao giữa những biến đổi vô thường.
Bài thơ không chỉ là một lời dạy mà còn là một phương thuốc chữa lành cho những ai đang chênh vênh giữa cuộc đời đầy biến động. Nếu một ngày, ta đối diện với mất mát, hãy nhớ lời Thiền sư: cười thay vì khóc, chấp nhận thay vì đau khổ, bởi cuộc đời vốn dĩ là như thế.
*
Thiền sư Thích Thanh Từ – Người phục hưng Thiền phái Trúc Lâm
Thiền sư Thích Thanh Từ (1924) là bậc cao tăng có công lớn trong việc khôi phục và phát triển Thiền phái Trúc Lâm – dòng thiền thuần Việt do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập. Xuất thân từ Tiền Giang, ngài xuất gia với tâm nguyện tìm cầu chân lý, sau đó dấn thân vào con đường hoằng pháp, giảng dạy và viết sách về Thiền tông.
Ngài đề cao việc quay về tự tâm, buông xả vọng tưởng để đạt giải thoát ngay trong đời sống. Hệ thống thiền viện do ngài sáng lập, tiêu biểu là Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt, đã trở thành nơi hướng đạo cho nhiều thế hệ Phật tử. Với tư tưởng giản dị, thực tiễn, ngài giúp người học ứng dụng thiền vào đời thường, tìm được sự an nhiên giữa cuộc sống.
Di sản thiền học mà ngài để lại không chỉ làm sống dậy tinh thần Trúc Lâm mà còn mở ra con đường tỉnh thức cho những ai tìm cầu sự bình an đích thực.
Viên Ngọc Quý
