Bến đò đêm trăng
Mây tản mát ven trời trôi đón gió
Sao mơ hồ thưa bóng lẩn trong sương.
Sông lặng chảy một nguồn trăng sáng tỏ.
Bóng cô Hằng lơ lửng đứng soi gương.
Trên bến vắng chòm si ôm bực đá,
Bờ đê cao không một bóng in người,
Gió se sẽ bước vào thăm khóm lá
Trước quán hàng vắng lặng bóng trăng soi.
Ngoài sông nước đó đây về chở gió
Thuyền lênh đênh trong lớp khói sương mù
Ngồi mơ mộng đầu thuyền cô lái nhỏ
Khua trăng vàng trong nhịp hát đò đưa.
*
Bến Đò Đêm Trăng – Bản Tình Ca Của Sông Nước Và Thời Gian
Có những đêm trăng sáng đến nao lòng, khi mặt sông như một tấm gương khổng lồ phản chiếu cả vũ trụ bao la. Bài thơ Bến đò đêm trăng của Anh Thơ mở ra một khung cảnh yên ả, tĩnh lặng nhưng chan chứa xúc cảm, nơi con người hòa mình vào thiên nhiên, để tâm hồn trôi theo dòng sông và ánh trăng bàng bạc.
Bến Đò – Một Không Gian Lặng Lẽ, Mộng Mơ
“Mây tản mát ven trời trôi đón gió
Sao mơ hồ thưa bóng lẩn trong sương.
Sông lặng chảy một nguồn trăng sáng tỏ.
Bóng cô Hằng lơ lửng đứng soi gương.”
Ngay từ những câu thơ đầu, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên đẹp đến huyền diệu. Mây trôi hững hờ, sao ẩn hiện mơ hồ trong làn sương đêm, tạo nên một bầu trời đầy vẻ mộng mị. Dưới dòng sông lặng, ánh trăng rực rỡ phản chiếu như một dải lụa ánh bạc trôi dài bất tận.
Đặc biệt, hình ảnh “bóng cô Hằng lơ lửng đứng soi gương” là một điểm nhấn thú vị. Trong cảnh sắc ấy, trăng như một cô gái e ấp soi mình xuống dòng sông, vừa kiêu sa vừa lặng lẽ, khiến không gian như ngưng đọng trong một vẻ đẹp thanh tao, thuần khiết.
Bến Đò Vắng – Nỗi Cô Đơn Của Không Gian Và Thời Gian
“Trên bến vắng chòm si ôm bực đá,
Bờ đê cao không một bóng in người,
Gió se sẽ bước vào thăm khóm lá
Trước quán hàng vắng lặng bóng trăng soi.”
Bến đò trong đêm trăng hiện lên tĩnh mịch đến lạ. Chòm cây si già ôm lấy bậc đá như giữ chặt những kí ức xưa cũ. Bờ đê cao, quán hàng vắng lặng, không một bóng người qua lại. Chỉ có gió khe khẽ lùa vào đám lá, như một vị khách lặng lẽ ghé thăm đêm khuya.
Ở đây, thiên nhiên không còn đơn thuần là cảnh vật vô tri, mà dường như cũng có tâm hồn, cũng cảm nhận được sự cô đơn, lặng lẽ của thời gian. Cảnh vật như một bức tranh thủy mặc, chỉ có ánh trăng bàng bạc rải xuống, làm cho không gian thêm phần huyền ảo mà cũng chất chứa những khoảng trống vô hình.
Cô Lái Đò – Hình Ảnh Của Sự Mơ Mộng Và Nhẹ Nhàng
“Ngoài sông nước đó đây về chở gió
Thuyền lênh đênh trong lớp khói sương mù
Ngồi mơ mộng đầu thuyền cô lái nhỏ
Khua trăng vàng trong nhịp hát đò đưa.”
Nếu cảnh bến đò là sự tĩnh lặng, thì hình ảnh cô lái đò lại mang đến một nét sinh động nhưng vẫn đầy chất thơ. Giữa màn khói sương mờ ảo, chiếc thuyền nhỏ trôi nhẹ theo dòng nước. Cô lái đò ngồi trên mũi thuyền, mơ màng nhìn trăng, đưa tay khua nhẹ, như thể muốn chạm vào vầng sáng huyền diệu ấy.
Và rồi, tiếng hát đò đưa vang lên – một âm thanh nhỏ nhoi giữa không gian rộng lớn, như muốn phá vỡ sự tĩnh mịch nhưng lại càng làm cho cảnh vật thêm phần lắng đọng. Đó là tiếng hát của những con người sống cùng sông nước, vừa bình dị, vừa gợi lên những hoài niệm xa xăm.
Thông Điệp Của Bài Thơ – Tình Yêu Thiên Nhiên Và Sự Nhẹ Nhàng Của Tâm Hồn
Bài thơ Bến đò đêm trăng không chỉ đơn thuần là một bức tranh phong cảnh, mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu lắng về thiên nhiên và con người:
- Thiên nhiên và con người hòa quyện trong sự yên bình: Không có sự dữ dội, không có những gam màu rực rỡ, chỉ có ánh trăng, dòng sông, bến đò và con người nhẹ nhàng hòa vào nhau. Cảnh vật dường như lặng yên nhưng lại chất chứa những rung động tinh tế của tâm hồn.
- Sự mơ mộng giữa cuộc đời bình dị: Cô lái đò không chỉ là một người chèo thuyền trên sông, mà còn là biểu tượng của những con người luôn biết tìm kiếm vẻ đẹp trong những điều giản dị nhất. Dù cuộc sống trôi đi lặng lẽ, cô vẫn ngồi đó, khua nhẹ ánh trăng, mơ màng trong những giai điệu đò đưa.
- Nỗi cô đơn ẩn sâu trong sự bình yên: Bài thơ gợi lên một cảm giác yên tĩnh đến lạ, nhưng cũng chính vì thế mà ta thấy trong đó một chút cô đơn, một chút bâng khuâng của kiếp người trôi theo dòng chảy vô tận của thời gian.
Lời Kết
Bến đò đêm trăng là một bức tranh tuyệt đẹp về làng quê Việt Nam trong ánh trăng mờ ảo. Không gian tĩnh lặng, dòng sông nhẹ trôi, cô lái đò ngân nga khúc hát… tất cả tạo nên một khung cảnh vừa thực vừa mộng, vừa bình yên vừa man mác buồn.
Bài thơ không chỉ đưa ta đến một vùng quê xa vắng, mà còn là một lời nhắc nhở về sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, về những khoảnh khắc đẹp đẽ có thể tìm thấy ngay trong những điều bình dị nhất của cuộc sống. Trong ánh trăng ấy, có lẽ mỗi chúng ta cũng có thể tìm thấy một phần tâm hồn mình – đôi khi yên lặng, đôi khi mơ mộng, nhưng vẫn luôn nhẹ nhàng trôi theo dòng chảy của thời gian…
*
Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ
Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.
Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.
Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.
Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:
“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)
Viên Ngọc Quý.