Bến đò trưa hè

Mây đi trắng trời xanh buồn rộng rãi,
Sông im dòng đọng nắng đứng không trôi.
Đa ngâm rễ buông mình chờ uể oải
Ngọn gió về, không một chút tăm hơi.

Trong quán nước ẩn hàng bên giậu duối
Dăm ba người về chợ ghé vào qua;
Buồn vắng lặng họ ngồi nghe vòi vọi
Mấy tiếng gà trưa gáy xóm xa xa…

Ngoài đê nắng một ông già xuống huyện,
Dắt ngựa chở rong tiếng nhạc đồng mong.
Nhưng trưa vắng không một thuyền ghé bến,
Không một mái chèo khua nắng đọng trên sông.

*

Bến Đò Trưa Hè – Nỗi Buồn Lặng Lẽ Trong Cái Nóng Miên Man

Giữa cái nắng gay gắt của buổi trưa hè, bến đò trở nên tĩnh lặng, uể oải, như đang chìm vào một giấc ngủ dài. Dưới ngòi bút của Anh Thơ, khung cảnh ấy hiện lên không chỉ bằng những hình ảnh chân thực, mà còn thấm đượm một nỗi buồn man mác, một sự tĩnh lặng kéo dài tưởng như vô tận.

Không Gian Cô Quạnh – Cái Nóng Trĩu Nặng Lên Cảnh Vật

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, ta đã cảm nhận được một sự im ắng đến lạ lùng, nơi thời gian như ngừng trôi, nơi từng hơi thở của thiên nhiên cũng trở nên chậm chạp:

“Mây đi trắng trời xanh buồn rộng rãi,
Sông im dòng đọng nắng đứng không trôi.
Đa ngâm rễ buông mình chờ uể oải
Ngọn gió về, không một chút tăm hơi.”

Bầu trời xanh thăm thẳm, không một bóng mây che phủ, chỉ có những dải mây trắng lặng lẽ trôi, tạo nên một khoảng không rộng lớn mà trống trải đến nao lòng. Con sông dưới nắng cũng “im dòng”, “đọng nắng”, như thể mọi sự chuyển động đều bị thiêu đốt trong cái nóng hầm hập của trưa hè. Cây đa cổ thụ, vốn là biểu tượng của sức sống mạnh mẽ, cũng “ngâm rễ buông mình”, mệt mỏi chờ đợi một cơn gió mát – nhưng gió đâu? “Không một chút tăm hơi”, tất cả chìm trong sự im lặng đến ngột ngạt.

Con Người – Những Bóng Dáng Nhỏ Bé Trong Cái Tĩnh Lặng Của Bến Đò

Trong sự vắng lặng của buổi trưa hè, con người xuất hiện lặng lẽ, đơn độc, như những nét chấm phá nhỏ trong bức tranh rộng lớn:

“Trong quán nước ẩn hàng bên giậu duối
Dăm ba người về chợ ghé vào qua;
Buồn vắng lặng họ ngồi nghe vòi vọi
Mấy tiếng gà trưa gáy xóm xa xa…”

Bến đò tuy có người, nhưng không ồn ã, không vội vã. Chỉ có “dăm ba người” ghé vào quán nước bên giậu duối để tránh cái nóng hầm hập. Họ ngồi đó, không nói gì nhiều, chỉ lặng lẽ cảm nhận sự “vòi vọi” của không gian. Giữa cái tĩnh lặng ấy, tiếng gà gáy từ xóm xa bỗng trở nên rõ ràng hơn, như một âm thanh duy nhất cất lên trong khoảng không rộng lớn.

Sự đối lập giữa cái nóng nực của không gian và sự tĩnh mịch của con người tạo nên một bầu không khí ngột ngạt, một nỗi buồn vô hình len lỏi khắp bến đò.

Bến Đò – Hình Ảnh Cô Đơn Trong Nắng Hè

Hình ảnh cuối cùng, có lẽ là hình ảnh gợi nhiều suy tư nhất:

“Ngoài đê nắng một ông già xuống huyện,
Dắt ngựa chở rong tiếng nhạc đồng mong.
Nhưng trưa vắng không một thuyền ghé bến,
Không một mái chèo khua nắng đọng trên sông.”

Dưới cái nắng chang chang, một ông già lặng lẽ dẫn ngựa xuống huyện. Tiếng nhạc đồng vang lên mong manh, như muốn xua đi cái tĩnh mịch đang bao trùm không gian. Nhưng rồi, sự im ắng vẫn không thay đổi: “không một thuyền ghé bến”, “không một mái chèo khua nắng”.

Bến đò vốn là nơi tấp nập kẻ đến người đi, nay trở nên vắng vẻ, đìu hiu. Không còn những con thuyền cập bến, không còn những mái chèo rẽ nước, chỉ còn dòng sông lặng lẽ, phản chiếu cái nóng chói chang của mặt trời.

Thông Điệp Của Bài Thơ

Bến đò trưa hè không đơn thuần chỉ là một bức tranh thiên nhiên, mà còn mang trong mình một nỗi buồn sâu lắng về sự tĩnh lặng, về cái cô đơn trải dài trên từng khung cảnh. Bến đò ngày thường vốn nhộn nhịp, nhưng vào trưa hè, nó trở thành một khoảng lặng, nơi con người và thiên nhiên đều như ngừng lại, chờ đợi một cơn gió, một sự chuyển mình.

Qua bài thơ, Anh Thơ không chỉ tả cảnh, mà còn gợi lên cảm giác về sự trống trải, về một không gian lặng lẽ nhưng chất chứa biết bao suy tư. Đó không chỉ là bức tranh của một buổi trưa hè, mà còn là bức tranh của những khoảnh khắc trong cuộc đời những lúc con người cảm thấy cô đơn, lặng lẽ trước dòng chảy bất tận của thời gian.

Lời Kết

Bài thơ Bến đò trưa hè của Anh Thơ không chỉ ghi lại hình ảnh một buổi trưa tĩnh lặng nơi bến sông, mà còn gửi gắm một nỗi buồn man mác về sự chờ đợi, về sự vắng lặng của cuộc sống. Đọc bài thơ, ta không chỉ cảm nhận được cái nóng oi ả của mùa hè, mà còn thấm thía được những khoảng lặng trong tâm hồn, những khoảnh khắc mà con người phải đối diện với chính mình trong sự tĩnh mịch vô tận.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.