Chỉ ở lòng ta

Tặng Ưng Tỷ

Chỉ là gió, nhưng lòng tôi thả bướm,
Thêm phất phơ cho hơi thở vừa hiền;
Chỉ là trăng, nhưng tôi thấy thần tiên
Như tuyệt diệu: bởi hồn tôi xanh quá.
Và người ấy vẫn như bao kẻ lạ,
Cũng sắc hương, là lụa, cũng dung nhan:
Chỉ là tình; nhưng tôi rất mê man,
Gồm vũ trụ gửi nơi hình cẩm thạch.

Cuộc đời cũng đìu hiu như dặm khách,
Mà tình yêu như quán trọ bên đường.
Mái tranh tàng đỡ rét một đêm sương,
Vò nước lã mát xoàng đôi buổi nắng.
Nhà quê kiểng có đâu cơm gạo trắng,
Thân lữ cô, đừng giận quán tranh nghèo!
Ta chỉ giàu những của sẵn mang theo:
Giữa hiu quạnh, được nghỉ nhờ đã quý.

Thiên đường cũng ở trong rương hành lý:
Muốn say sưa, phải đem sẵn rượu nồng;
Muốn êm đềm, phải có sẵn gối bông;
Muốn mơ mộng, phải sẵn trầm, sẵn nhạc.

Tôi vốn biết cuộc đời thường đạm bạc,
Nên mang theo từng suối rượu, nguồn tình.
Đem mến yêu làm cho cảnh thêm xinh.
Cứ phong nhã để cho người bớt tục.
Để lây lửa chuyển những lòng giá đúc
Phải ấm lên vì bắt chước tôi nồng;
Để bừng tia trong những mắt tê đông,
Và gợi nhịp khiến hồn lười phải thức;
Để giục tiếng chim của niềm rạo rực,
Để thay cánh rụng của nỗi phai tàn;
Để tươi cười mà âu yếm nhân gian,
Tôi có sẵn một mặt trời giữa ngực.

*

“Chỉ Ở Lòng Ta” – Hạnh Phúc Là Do Ta Tự Kiến Tạo

Giữa những bộn bề của cuộc đời, con người luôn đi tìm một thiên đường để trú ngụ, một chốn bình yên để trái tim được nghỉ chân. Nhưng thiên đường ấy không nằm ở một nơi xa xôi, không phụ thuộc vào ai hay điều gì, mà chỉ ở lòng ta. Với Chỉ Ở Lòng Ta, Xuân Diệu đã gửi gắm một thông điệp giản dị mà sâu sắc: chính tình yêu, sự rung cảm và cái đẹp từ bên trong tâm hồn ta mới là điều làm nên ý nghĩa của cuộc sống.

Cuộc đời – quán trọ bên đường

Xuân Diệu ví cuộc đời như một dặm đường xa, nơi con người chẳng khác nào những lữ khách lang thang:

“Cuộc đời cũng đìu hiu như dặm khách,
Mà tình yêu như quán trọ bên đường.
Mái tranh tàng đỡ rét một đêm sương,
Vò nước lã mát xoàng đôi buổi nắng.”

Con đường đời vốn không trải đầy hoa, mà đầy rẫy những gió sương và hoang vắng. Trong hành trình ấy, tình yêu là một quán trọ tạm bợ nó không phải thiên đường vĩnh cửu, không phải chốn dừng chân mãi mãi, mà chỉ là một nơi trú ngụ tạm thời, một khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng đủ để sưởi ấm trái tim con người.

Vậy nên, thay vì oán trách cuộc đời không đủ trọn vẹn, không đủ đẹp đẽ, Xuân Diệu nhắc nhở ta biết hài lòng với những điều nhỏ bé. Một mái tranh đơn sơ, một vò nước mát, một chút tình yêu giản dị—chỉ cần thế thôi cũng đủ để xoa dịu những ngày cô đơn.

Hạnh phúc hay khổ đau, tất cả đều nằm ở lòng ta

Không có một thiên đường nào sẵn có, cũng không có một tình yêu nào tự nhiên mà đến. Muốn tìm thấy hạnh phúc, ta phải biết tự chuẩn bị, tự mang theo những điều mình cần:

“Thiên đường cũng ở trong rương hành lý:
Muốn say sưa, phải đem sẵn rượu nồng;
Muốn êm đềm, phải có sẵn gối bông;
Muốn mơ mộng, phải sẵn trầm, sẵn nhạc.”

Hạnh phúc không phải là thứ mà thế gian ban tặng, mà là điều mỗi người tự tạo nên. Một người bi quan sẽ thấy cuộc đời chỉ toàn đạm bạc và hiu quạnh. Nhưng một người có sẵn tình yêu, sự rung cảm và niềm đam mê thì dù ở đâu, họ cũng có thể thắp sáng thế giới xung quanh.

Trái tim ấm áp – ngọn lửa sưởi nhân gian

Xuân Diệu không chỉ tự giữ cho lòng mình rực cháy, mà còn muốn lan tỏa ngọn lửa ấy đến người khác:

“Tôi vốn biết cuộc đời thường đạm bạc,
Nên mang theo từng suối rượu, nguồn tình.
Đem mến yêu làm cho cảnh thêm xinh.
Cứ phong nhã để cho người bớt tục.”

Tình yêu không chỉ là để tận hưởng, mà còn là để trao đi. Một trái tim nồng nhiệt có thể làm ấm những tâm hồn lạnh lẽo, một nụ cười có thể khiến người khác bừng tỉnh khỏi cơn mê muội. Chính sự sống động trong tâm hồn mỗi người mới là điều làm nên vẻ đẹp của thế gian.

Mặt trời trong ngực – ánh sáng từ tâm hồn

Kết thúc bài thơ, Xuân Diệu tự khẳng định rằng, ông luôn mang trong lòng một nguồn sáng không bao giờ tắt:

“Để giục tiếng chim của niềm rạo rực,
Để thay cánh rụng của nỗi phai tàn;
Để tươi cười mà âu yếm nhân gian,
Tôi có sẵn một mặt trời giữa ngực.”

Mặt trời ấy chính là tình yêu, là đam mê, là khát vọng, là sự rung động trước cái đẹp của đời. Dù cuộc đời có ra sao, ông vẫn luôn giữ trong lòng mình một nguồn ánh sáng, để soi rọi, để sưởi ấm, để ban phát cho những ai còn đang chìm trong giá lạnh.

Lời nhắn nhủ từ Xuân Diệu: Tự mình làm nên hạnh phúc

Với Chỉ Ở Lòng Ta, Xuân Diệu muốn nói rằng cuộc đời vốn dĩ không hoàn hảo, nhưng thay vì oán trách hay mong chờ, hãy tự mang theo tình yêu và niềm vui bên mình. Đừng chờ đợi hạnh phúc từ ai khác, đừng tìm kiếm thiên đường ở một nơi xa xôi bởi tất cả đã có sẵn trong chính tâm hồn ta.

Cũng giống như Xuân Diệu, nếu trong lòng ta luôn có một mặt trời, thì dù thế gian có lạnh lẽo thế nào, ta vẫn có thể tỏa sáng và sưởi ấm tất cả.

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý