Chợ mùa hè

Trời loé nắng, chợ vào đầy những nắng,
Đầy những người chen chúc họp… mồ hôi.
Các mẹt bún bày ruồi không hở trắng,
Các sàng dưa bán nhặng kín xanh tươi.

Đây, góc quán bà già ngồi rũ nóng,
Kia, cửa lều ông lão quạt khăn tay.
Chó le lưỡi ngồi thừ nhìn cũi đóng,
Lợn trói nằm hồng hộc thở căng giây.

Trong khi ấy, tiếng rao mời nhớn nhác,
Những hàng chè, hàng nước chạy va nhau.
Nhưng đắt nhất có chị hàng bán quạt,
Ngồi trước đình, không kịp đếm tiền xâu.

*

Chợ Mùa Hè – Nhịp Sống Nhọc Nhằn Nhưng Đầy Sức Sống

Mùa hè về mang theo cái nắng gay gắt, oi bức, len lỏi vào từng con ngõ nhỏ, từng mái nhà và cả những phiên chợ quê nhộn nhịp. Ở đó, dưới cái nóng như đổ lửa, con người vẫn hối hả, vẫn tất bật với những mưu sinh đời thường. Bài thơ Chợ mùa hè của Anh Thơ đã tái hiện sinh động một không gian chợ quê giữa trưa hè chói chang, nơi người bán, người mua hòa lẫn trong dòng chảy của cuộc sống, giữa cái oi nồng ngột ngạt nhưng cũng đầy sắc màu và nhịp điệu.

Cái Nóng Nực Của Chợ Hè – Không Gian Đặc Quánh Nắng

Ngay từ những dòng thơ đầu tiên, nhà thơ đã khắc họa bức tranh chợ hè rực rỡ mà cũng đầy khắc nghiệt:

“Trời lóe nắng, chợ vào đầy những nắng,
Đầy những người chen chúc họp… mồ hôi.
Các mẹt bún bày ruồi không hở trắng,
Các sàng dưa bán nhặng kín xanh tươi.”

Cái nắng mùa hè không chỉ rọi xuống mà dường như len lỏi vào từng ngóc ngách, làm cho chợ như rực sáng trong thứ ánh sáng chói chang, gay gắt. Dưới nắng, con người nhễ nhại mồ hôi, vất vả buôn bán, mưu sinh. Những mẹt bún, sàng dưa không chỉ có hàng hóa mà còn là điểm tụ hội của ruồi, nhặng – những hình ảnh chân thực phản ánh sự khắc nghiệt của thời tiết mùa hè đối với đời sống thường nhật.

Những Mảnh Đời Trong Phiên Chợ Nóng Bức

Giữa không gian đặc quánh hơi nóng ấy, người ta vẫn bắt gặp những con người gắng gượng chịu đựng để tiếp tục công việc của mình:

“Đây, góc quán bà già ngồi rũ nóng,
Kia, cửa lều ông lão quạt khăn tay.
Chó le lưỡi ngồi thừ nhìn cũi đóng,
Lợn trói nằm hồng hộc thở căng giây.”

Hình ảnh bà lão ngồi nép trong góc quán, uể oải chịu đựng cái nóng, hay ông lão mệt nhọc phe phẩy quạt tay, gợi lên sự khổ nhọc của con người giữa cái nắng như thiêu đốt. Ngay cả những con vật cũng không tránh khỏi sự oi bức của mùa hè – con chó nằm thở dốc, con lợn bị trói há miệng hồng hộc trong chiếc cũi chật hẹp. Tất cả tạo nên một bức tranh vừa sinh động vừa chân thực đến nhói lòng về sự vật lộn của con người và muôn loài với thời tiết khắc nghiệt.

Nhịp Sống Hối Hả Và Sự Thích Nghi Của Con Người

Dù oi bức là vậy, nhưng chợ hè vẫn không mất đi nhịp sống sôi động của nó. Những tiếng rao mời vẫn vang lên, những bước chân vội vã vẫn không ngừng di chuyển:

“Trong khi ấy, tiếng rao mời nhớn nhác,
Những hàng chè, hàng nước chạy va nhau.
Nhưng đắt nhất có chị hàng bán quạt,
Ngồi trước đình, không kịp đếm tiền xâu.”

Giữa cái nóng rát da, những gánh hàng chè, hàng nước trở nên bận rộn hơn bao giờ hết. Người bán, người mua va vào nhau trong vội vã, trong mong muốn tìm được một chút mát lành để xua tan cái oi nồng. Và đáng chú ý nhất, có lẽ là chị hàng bán quạt – người kiếm được nhiều tiền nhất trong cái nóng khắc nghiệt của ngày hè. Tấm quạt nan nhỏ bé, tưởng như đơn giản, lại trở thành “cứu cánh” cho bao người đang quằn quại dưới cái nóng cháy da, giúp người bán hàng không kịp trở tay vì khách quá đông.

Thông Điệp – Cuộc Sống Vẫn Tiếp Diễn Dù Gian Khó

Bài thơ Chợ mùa hè không chỉ đơn thuần là một bức tranh về chợ quê giữa trưa nắng mà còn ẩn chứa một thông điệp sâu xa về cuộc sống: Dù hoàn cảnh có khắc nghiệt, dù cái nóng có vắt kiệt sức lực con người, nhưng nhịp sống vẫn tiếp diễn, người ta vẫn phải gồng mình lên để buôn bán, để mưu sinh. Ở đó, có sự vất vả, có những giọt mồ hôi, có cả sự mệt mỏi, nhưng trên tất cả, vẫn là sự kiên trì và sức sống mãnh liệt của con người.

Giữa cái oi nồng của ngày hè, chợ quê vẫn họp, con người vẫn miệt mài với nhịp sống của mình. Và phải chăng, đó chính là vẻ đẹp của cuộc đời – một sự vươn lên không ngừng, một ý chí bền bỉ trước những thử thách của thiên nhiên và cuộc sống.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.