Chợ ngày thu

Đường đã lội trời còn mưa rườn rượt
Và lại còn trận gió vội bay qua.
Trong lều quán người người chen chúc ướt,
Bên thúng hàng chất đống đợi bưng ra.

Đây từng lũ gà lồng xù cánh nước
Kìa hàng đàn mèo rét rít nghêu ngao.
Những thầy bói ôm tráp ngồi sốt ruột,
Các bà già bán bún lặng nhìn nhau.

Trong khi ấy gian hàng người áo lá
Gạt càng đầy người xúm đến tranh mua.
Buồn chán nhất có vài cô hàng mã
Ngắm đôi bồ lẩm bẩm oán trời mưa.

*

Phiên Chợ Ngày Thu – Nét Buồn Trong Cơn Mưa Phủ Lên Làng Quê

Nếu nhắc đến chợ, ta thường nghĩ ngay đến khung cảnh tấp nập, rộn ràng của những kẻ bán người mua, của tiếng rao, tiếng mặc cả đầy sống động. Nhưng trong Chợ ngày thu của Anh Thơ, phiên chợ ấy lại hiện lên với một nét buồn hiu hắt, ảm đạm dưới cơn mưa rả rích của những ngày thu ẩm ướt.

Bài thơ là một bức tranh chân thực về cuộc sống nông thôn, không chỉ tái hiện không gian chợ quê mà còn gợi lên những nỗi niềm sâu xa về kiếp người, về sự lặng lẽ và cam chịu trước những đổi thay của thời tiết và cuộc sống.

Khung Cảnh Chợ Quê Trong Ngày Mưa

“Đường đã lội trời còn mưa rườn rượt
Và lại còn trận gió vội bay qua.
Trong lều quán người người chen chúc ướt,
Bên thúng hàng chất đống đợi bưng ra.”

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, không khí chợ quê đã hiện lên với vẻ xám xịt của trời thu. Con đường lầy lội, cơn mưa cứ dai dẳng không ngừng, lại thêm những trận gió mạnh bất chợt ùa qua, khiến không gian càng thêm ướt át và ảm đạm.

Dưới những mái lều quán đơn sơ, người bán kẻ mua chen chúc nhau, ai cũng bị thấm nước mưa. Hàng hóa thì chất đống, chưa thể bày bán vì cơn mưa cứ kéo dài, tạo nên một khung cảnh trì trệ và đầy khó khăn.

Những Mảnh Đời Nhỏ Bé Trong Phiên Chợ

“Đây từng lũ gà lồng xù cánh nước
Kìa hàng đàn mèo rét rít nghêu ngao.
Những thầy bói ôm tráp ngồi sốt ruột,
Các bà già bán bún lặng nhìn nhau.”

Dưới cơn mưa thu lạnh lẽo, không chỉ con người mà cả những con vật cũng co ro, chịu đựng. Những con gà trong lồng xù cánh, ướt sũng, run rẩy vì nước mưa. Những con mèo rét đến mức rít lên từng tiếng nghe não nề.

Bên cạnh đó, những con người nhỏ bé trong phiên chợ cũng hiện lên với những sắc thái khác nhau. Những thầy bói ôm chặt chiếc tráp, lòng đầy sốt ruột vì chẳng có khách. Còn những bà cụ bán bún thì chỉ biết ngồi im lặng, nhìn nhau trong sự cam chịu, không biết cơn mưa này còn kéo dài đến bao giờ.

Những Số Phận Đan Xen Giữa Cơn Mưa Thu

“Trong khi ấy gian hàng người áo lá
Gạt càng đầy người xúm đến tranh mua.
Buồn chán nhất có vài cô hàng mã
Ngắm đôi bồ lẩm bẩm oán trời mưa.”

Giữa phiên chợ buồn tẻ ấy, vẫn có một góc náo nhiệt hơn – đó là gian hàng bán áo lá. Những người lao động nghèo tranh nhau mua áo để che mưa, tạo nên một chút sinh khí giữa khung cảnh lạnh lẽo. Nhưng đó cũng chỉ là một khoảnh khắc nhỏ nhoi, một chút vội vã trong cơn mưa chứ không hẳn là sự sôi động thường thấy của chợ phiên.

Đối lập với sự ồn ào hiếm hoi ấy là sự trầm lắng của những cô hàng mã. Họ chỉ biết đứng ngắm những đôi bồ câu giấy, lẩm bẩm than trời. Có lẽ, trong lòng họ cũng như những món hàng mã ấy – mong manh, vô định và đầy tiếc nuối.

Thông Điệp Của Bài Thơ – Nỗi Buồn Nhẹ Nhàng Của Cuộc Sống

Anh Thơ không chỉ đơn thuần vẽ nên một bức tranh chợ quê mà còn truyền tải trong đó một nỗi buồn nhẹ nhàng, thấm đẫm trong từng câu chữ.

Dưới cơn mưa thu, con người và cảnh vật đều hiện lên với dáng vẻ cam chịu, chấp nhận hoàn cảnh một cách lặng lẽ. Chẳng ai oán trách, chẳng ai vùng vẫy, họ chỉ ngồi đợi, chỉ lặng nhìn nhau, chỉ lẩm bẩm vài câu than vãn rồi lại tiếp tục cuộc sống của mình.

Đó chính là vẻ đẹp của những con người lao động trong thơ Anh Thơ – họ nhỏ bé, họ bình dị, nhưng họ vẫn kiên nhẫn và bền bỉ trước mọi đổi thay của cuộc đời.

Lời Kết

Chợ ngày thu không phải là một bức tranh rực rỡ sắc màu, mà là một bức tranh xám, vẽ nên một ngày mưa lặng lẽ của những con người bình dị nơi làng quê. Nhưng chính sự tĩnh lặng ấy lại mang đến một sức gợi mạnh mẽ, khiến người đọc cảm nhận được nỗi buồn man mác của cuộc sống, sự cam chịu, nhẫn nại của những con người nơi thôn dã.

Phiên chợ ngày thu rồi cũng sẽ qua, cơn mưa rồi cũng sẽ dứt, nhưng hình ảnh những con người nhỏ bé giữa trời mưa, những ánh mắt nhìn nhau đầy ưu tư, vẫn mãi đọng lại trong tâm trí người đọc, như một góc quê hương vừa quen thuộc vừa xa xăm…

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.