Chú bò tìm bạn
Mặt trời rúc bụi tre
Buổi chiều về nghe mát
Bò ra sông uống nước
Thấy bóng mình, ngỡ ai
Bò chào: – “Kìa anh bạn!
Lại gặp anh ở đây!”
Nước đang nằm nhìn mây
Nghe bò, cười nhoẻn miệng
Bóng bò chợt tan biến
Bò tưởng bạn đi đâu
Cứ ngoái trước nhìn sau
“Ậm ò” tìm gọi mãi…
*
Chú Bò Tìm Bạn – Tấm Lòng Hồn Nhiên Giữa Cuộc Đời
Bài thơ Chú bò tìm bạn của Phạm Hổ là một bức tranh thơ hồn nhiên, trong sáng về thiên nhiên và tâm hồn ngây thơ của loài vật. Dưới ngòi bút đầy cảm xúc của tác giả, hình ảnh chú bò hiện lên vừa đáng yêu, vừa chất phác, mang theo một thông điệp nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về tình bạn và sự chân thành.
“Mặt trời rúc bụi tre
Buổi chiều về nghe mát
Bò ra sông uống nước
Thấy bóng mình, ngỡ ai”
Khung cảnh mở ra với ánh chiều tà dịu dàng, nơi dòng sông phản chiếu tất cả những gì diễn ra trên mặt đất. Trong phút giây ấy, chú bò bỗng phát hiện bóng mình in trên mặt nước. Một sự ngộ nhận đáng yêu xảy ra: chú tưởng đó là một người bạn đang chờ mình.
“Bò chào: – ‘Kìa anh bạn!
Lại gặp anh ở đây!'”
Có lẽ vì cô đơn, có lẽ vì lòng chân thành, chú bò không ngại ngần cất lời chào với hình bóng phản chiếu trong nước. Đối với chú, bất kỳ ai xuất hiện cũng có thể là một người bạn. Đó là một sự tin tưởng đơn sơ, không chút hoài nghi, như tâm hồn trẻ thơ luôn mở rộng để đón nhận tình bạn.
“Nước đang nằm nhìn mây
Nghe bò, cười nhoẻn miệng
Bóng bò chợt tan biến
Bò tưởng bạn đi đâu”
Hình ảnh nhân hóa khiến dòng sông trở nên sống động, như một nhân vật đang lặng lẽ quan sát sự ngây thơ của chú bò. Khi mặt nước lăn tăn, bóng chú tan biến, để lại một sự hụt hẫng trong lòng chú bò nhỏ bé. Chú cuống quýt tìm kiếm, như thể đã mất đi một người bạn thực sự.
“Cứ ngoái trước nhìn sau
‘Ậm ò’ tìm gọi mãi…”
Sự tha thiết của chú bò khiến người đọc không khỏi xúc động. Dù đó chỉ là một ảo ảnh, nhưng chú vẫn tìm kiếm, vẫn cất tiếng gọi với tất cả sự chân thành. Cũng giống như con người, khi đã coi ai đó là bạn, họ sẽ trân trọng và không dễ dàng buông bỏ, dù đôi khi chỉ là một hình bóng thoáng qua trong cuộc đời.
Bài thơ không chỉ mang lại cảm giác ấm áp bởi sự ngộ nghĩnh của chú bò mà còn khơi gợi trong lòng người đọc những suy ngẫm về tình bạn. Đôi khi, sự chân thành có thể khiến ta lầm tưởng, nhưng điều đáng quý chính là tấm lòng luôn rộng mở, luôn khao khát sẻ chia. Chú bò tuy ngây thơ nhưng lại có một trái tim biết yêu thương, biết trân trọng từng khoảnh khắc gặp gỡ, dù chỉ là với cái bóng của mình.
Phải chăng trong cuộc sống, điều quan trọng không phải là ta có bao nhiêu bạn, mà là ta đã yêu quý và gìn giữ tình bạn ấy bằng cả tấm lòng như thế nào?
*
Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi
Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.
Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.
Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.
Viên Ngọc Quý