Cô đơn

Một trời, một biển bao la,
Một mây, một gió, một ta, một mình!
Trần ai một kiếp lênh đênh,
Trăm thương, nghìn nhớ, một mình, một ta!

Nha Trang, 1960

*

Cô Đơn – Một Trời, Một Biển, Một Ta

1. Bầu Trời Cô Đơn, Biển Cũng Cô Đơn

Chỉ vỏn vẹn bốn câu thơ, Nguyễn Vỹ đã khắc họa một nỗi cô đơn thăm thẳm, trải dài vô tận như chính khoảng không ông đang đối diện:

“Một trời, một biển bao la,
Một mây, một gió, một ta, một mình!”

Một bầu trời rộng lớn, một đại dương mênh mông – tất cả đều vĩ đại, nhưng trong không gian bao la ấy, con người lại chỉ có một mình. “Một” xuất hiện liên tiếp, nhấn mạnh sự nhỏ bé, lạc lõng giữa thiên nhiên vô tận.

Bầu trời và biển cả vẫn tồn tại muôn đời, nhưng con người thì hữu hạn, mong manh. Dẫu có đứng giữa cả thiên nhiên hùng vĩ, tâm hồn ta vẫn có thể trơ trọi như một hạt bụi nhỏ nhoi.

2. Kiếp Người Lênh Đênh Giữa Trần Ai

“Trần ai một kiếp lênh đênh,
Trăm thương, nghìn nhớ, một mình, một ta!”

Cuộc đời như một chuyến hành trình không bến đỗ, mà con người là con thuyền trôi dạt giữa biển trần ai. “Lênh đênh” không chỉ nói về sự phiêu bạt của thể xác, mà còn là trạng thái bấp bênh của tâm hồn.

Giữa muôn vàn thương nhớ, giữa những khát khao, những hoài niệm, tác giả vẫn chỉ còn lại chính mình. “Một mình, một ta” – không có ai bên cạnh để sẻ chia, không có ai để cùng san bớt gánh nặng tâm tư.

3. Nỗi Cô Đơn Của Một Tâm Hồn Nhạy Cảm

Nguyễn Vỹ không phải là kẻ duy nhất cô đơn. Ông chỉ đang nói lên nỗi niềm mà biết bao người trong cõi nhân sinh này cũng từng trải qua.

Cô đơn không chỉ đến từ sự xa cách thể xác, mà còn từ những tâm sự không ai thấu hiểu. Khi con người càng sâu sắc, càng nhạy cảm, càng mang nhiều nỗi niềm, thì sự cô đơn càng thấm vào tận xương tủy.

Người ta có thể đứng giữa phố đông, giữa chợ đời tấp nập, nhưng lòng vẫn lạnh lẽo như thể cả thế giới đã bỏ quên mình.

4. “Cô Đơn” – Một Kiếp Người, Một Kiếp Thơ

Bài thơ Cô đơn của Nguyễn Vỹ không có những hình ảnh cầu kỳ, không có những lời lẽ trau chuốt hoa mỹ. Chỉ với vài câu ngắn gọn, nhưng ông đã truyền tải một nỗi lòng quá đỗi sâu sắc.

Những ai từng cảm nhận được sự cô đơn ấy sẽ thấy chính mình trong từng con chữ. Giữa cuộc đời bao la, có mấy ai thực sự hiểu thấu trái tim ta?

Và rồi, khi màn đêm buông xuống, khi chỉ còn lại mình với bầu trời rộng lớn, ta vẫn tự hỏi:

“Một trời, một biển bao la,
Một mây, một gió, một ta, một mình!”

*

Nguyễn Vỹ – Nhà thơ, nhà báo kiên định với lý tưởng

Nguyễn Vỹ (1912 – 1971) là một nhà thơ, nhà báo nổi bật trong nền văn học Việt Nam thời tiền chiến. Ông không chỉ được biết đến qua hai bài thơ gây tiếng vang: Gởi Trương Tửu và Sương rơi, mà còn ghi dấu ấn với nhiều tác phẩm đa dạng từ thơ ca, tiểu thuyết đến biên khảo.

Sinh tại Quảng Ngãi, Nguyễn Vỹ sớm bộc lộ tư tưởng yêu nước, từng nhiều lần bị bắt giam vì các hoạt động chống thực dân Pháp và phát xít Nhật. Ông cũng là người sáng lập nhiều tờ báo như Việt – Pháp, Tổ quốc, Dân chủ, Dân ta, trong đó tạp chí Phổ Thông được đánh giá cao về văn học và nghệ thuật.

Thơ Nguyễn Vỹ mang phong cách riêng biệt, thể nghiệm nhiều lối viết mới. Dù từng bị phê phán, nhưng ông vẫn kiên trì theo đuổi con đường sáng tạo, để lại dấu ấn với những tác phẩm thể hiện nỗi trăn trở về xã hội và vận mệnh con người.

Ông qua đời năm 1971 do tai nạn giao thông, khép lại cuộc đời một người cầm bút nhiệt huyết, dấn thân không ngừng vì văn chương và tư tưởng.

Viên Ngọc Quý.