Cô gái xuân

Trong xóm làng trên, cô gái thơ,
Tuổi xuân mơn mởn vẻ đào tơ
Gió đông mơn trớn bông hoa nở,
Lòng gái xuân kia vẫn hững hờ.

Lững thững lên trường buổi sớm chiều,
Tập tành nghiên bút, học may thêu
Quần đen, áo trắng, khăn hồng nhẹ,
Ngọn xoã ngang vai, tóc bỏ đều

Lá rợp cành xoài bóng ngả ngang,
Cô em dừng bước nghỉ bên đường,
Cởi khăn phẩy giọt mồhôi trán,
Gió mát lòng cô cũng nhẹ nhàng.

Đàn bướm bay qua bãi cỏ xanh,
Lòng cô phất phới biết bao tình.
Vội vàng để vở bên bờ cỏ,
Thoăn thoắt theo liền đàn bướm xinh.

Áo trắng khăn hồng gió phất phơ,
Nhẹ nhàng vui vẻ nét ngây thợ
Trông cô hớn hở như đàn bướm,
Thong thả trời xuân mặc nhởn nhơ.

Đàn bướm bay cao, cô trở về,
Sửa khăn, cắp sách lại ra đi,
Thản nhiên, cô chẳng lòng thương tiếc,
Vì bướm ngày xân chẳng thiếu chi!

Cũng xóm làng trên cô gái thơ,
Tuổi xuân hơn hớn vẻ đào tơ.
Gió đông mơn trớn bông hoa nở,
Lòng gái xuân kia náo nức chờ.

Tưng bừng hoa nở, bóng ngày xuân,
Rực rỡ lòng cô, hoa ái ân.
Như đợi, như chờ, như nhớ tưởng,
Đợi, chờ, tưởng, nhớ bóng tình quân.

Tình quân cô; ấy sự thương yêu,
Đằm thắm, xinh tươi, lắm mỹ miều
Khao khát, đợi chờ, cô chửa gặp,
Lòng cô cảm thấy cảnh đìu hiu.

*

Một hôm, chợt thấy bóng tình quân,
Gió lộng mây đưa thoáng đến gần.
Dang cánh tay tình, cô đón bắt,
Vô tình mây gió cuốn xa dần.

Gót ngọc phăng phăng cô đuổi theo:
“Tình quân anh hỡi! Hỡi người yêu!
“Gió mây xin để tình quân lại;
“Chậm chậm cho em nói ít điều…”

Han ôi! Mây gió vẫn vô tình,
Cuồn cuộn bay trên ngọn núi xanh.
Nhìn ngọi núi xanh, mây khói toả,
Mắt cô, đôi giọt lệ long lanh.

Lá rợp cành xoài bóng ngả ngang,
Cô em dừng bước nghỉ bên dường.
Cởi khăn phẩy gió mồ hôi trán,
Gió mát, lòng cô những cảm thương.

Lủi thủi bên đường, cô ngẩn ngơ
Chốn này, đuổi bắt bướm ngày xưa,
Cô buồn, cô tiếc, cô ngui ngậm,
Cô nhớ ngày xuân, nhớ tuổi thơ:

“Đàn bướm bay qua bãi cỏ xanh,
“Lòng cô phất phới biết bao tình.
“Vội vàng để vở bên bờ cỏ,
“Thoăn thoắt theo liền đàn bướm xinh…

“Đàn bướm bay cao, cô trở về,
“Sửa khăn cắp sách lại ra đi
“Thản nhiên, cô chẳng lòng thương tiếc,
“Vì bướmngày uân chẳng thiếu chi!….”

Ái tình nào phải bướm ngày xuân,
Tình ái ngày xuân chỉ một lần.
Một thoáng bay qua không trở lại,
Gái xuân rỏ lệ khóc tình quân!

*

Cô Gái Xuân – Dòng Chảy Của Tuổi Trẻ Và Tình Yêu

Trong nhịp sống của mùa xuân, có một cô gái hồn nhiên, trong trẻo như bông hoa vừa hé nở, lòng chưa vướng bận điều gì ngoài những buổi đến trường, những lần đuổi bắt cánh bướm trên cánh đồng xanh. Nhưng rồi thời gian trôi qua, cô bước vào mùa xuân của tình yêu, nơi những rung động đầu đời tràn về, mang theo bao khát khao và cả những giấc mộng không trọn vẹn.

Tuổi thơ hồn nhiên – Cô gái như cánh bướm ngày xuân

Những vần thơ đầu tiên vẽ nên hình ảnh một cô gái trẻ giữa xóm làng yên bình. Nàng xuất hiện với dáng vẻ tinh khôi:

“Quần đen, áo trắng, khăn hồng nhẹ,
Ngọn xoã ngang vai, tóc bỏ đều.”

Cô vẫn vô tư với cuộc sống, mỗi ngày đi học, học may thêu, vui đùa cùng thiên nhiên. Khi đàn bướm bay qua bãi cỏ, cô háo hức chạy theo, quên cả sách vở, quên cả thời gian. Ở tuổi ấy, niềm vui đơn giản chỉ là một cuộc đuổi bắt, và dù bướm có bay đi, cô vẫn không bận lòng:

“Đàn bướm bay cao, cô trở về,
Sửa khăn, cắp sách lại ra đi.
Thản nhiên, cô chẳng lòng thương tiếc,
Vì bướm ngày xuân chẳng thiếu chi!”

Sự thản nhiên ấy chính là nét đẹp của tuổi trẻ – không ràng buộc, không hối tiếc, vô tư tận hưởng những khoảnh khắc của hiện tại. Nhưng tuổi xuân không mãi là một cuộc rong chơi, và rồi có một ngày, trái tim cô gái bắt đầu xao xuyến trước một niềm mong đợi mới – tình yêu.

Bước vào mùa xuân của tình yêu – Những rung động đầu đời

Xuân vẫn trở lại, nhưng lần này, trong lòng cô đã có những biến chuyển. Không còn là cô gái chỉ biết vui đùa với bướm xuân, cô bắt đầu cảm nhận một niềm khát khao mơ hồ, một sự mong chờ không tên:

“Như đợi, như chờ, như nhớ tưởng,
Đợi, chờ, tưởng, nhớ bóng tình quân.”

Cô khao khát một người thương yêu, một bàn tay nắm lấy tay mình, một ánh nhìn sưởi ấm tâm hồn. Nhưng tình yêu cũng như gió mây – đẹp đẽ nhưng mong manh. Khi “bóng tình quân” thoáng đến, cô vội vã dang tay đón lấy, nhưng cuối cùng lại thấy nó trôi xa như cơn gió ngoài tầm với:

“Han ôi! Mây gió vẫn vô tình,
Cuồn cuộn bay trên ngọn núi xanh.”

Cô đuổi theo, cô tha thiết gọi, nhưng tình yêu không phải là một cánh bướm dễ dàng nắm bắt. Lần này, cô không thể thản nhiên quay về như ngày thơ bé.

Nuối tiếc và nhận ra ý nghĩa của tình yêu

Bước chân cô lặng lẽ quay lại con đường cũ, nơi ngày xưa từng đuổi theo đàn bướm. Nhưng giờ đây, cảnh vật vẫn thế, mà lòng cô đã khác:

“Lủi thủi bên đường, cô ngẩn ngơ,
Chốn này, đuổi bắt bướm ngày xưa.”

Cô chợt hiểu rằng tình yêu không phải là những cánh bướm vô tư lướt qua đồng cỏ – nếu lỡ để nó bay đi, sẽ chẳng có một đàn bướm khác để thay thế. Tuổi thơ có thể lặp lại qua những mùa xuân, nhưng tình yêu chỉ đến một lần duy nhất trong đời:

“Ái tình nào phải bướm ngày xuân,
Tình ái ngày xuân chỉ một lần.
Một thoáng bay qua không trở lại,
Gái xuân rỏ lệ khóc tình quân!”

Nếu như ngày xưa cô có thể vui vẻ rời đi vì “bướm ngày xuân chẳng thiếu chi”, thì giờ đây, cô đã hiểu rằng có những thứ mất đi rồi sẽ không bao giờ quay lại được nữa.

Thông điệp của bài thơ – Trân trọng những điều quý giá trong đời

Đọc Cô gái xuân, ta thấy được hành trình trưởng thành của một con người. Từ một cô bé ngây thơ, vô tư trước cuộc đời, cô gái ấy đã bước vào mùa xuân của tình yêu và nhận ra sự mong manh, hữu hạn của nó. Đông Hồ không chỉ kể lại một câu chuyện tình, mà còn gợi lên trong lòng người đọc một suy nghĩ sâu sắc: Trong đời, có những thứ có thể lặp lại, nhưng có những điều chỉ đến một lần. Khi tình yêu đến, hãy trân trọng, bởi nếu để nó bay đi, có thể suốt đời ta sẽ không bao giờ gặp lại nữa.

*

Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc

Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.

Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.

Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.

Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.

Viên Ngọc Quý