Cỏ ngọt

Đứng đấy tự bao giờ, bên dòng sông cũ
Con bò gặm cỏ

Chậm rãi
Một ít bóng đêm và ít hạt bình minh
Từng miếng một,
Nhai và thở.

Không nghe tiếng người, tiếng xe cộ lại qua
Bụi bặm một ngày kiếm sống
Nó nghe thấy vị ngọt từng cọng cỏ

Đầy khao khát
Nó để lại trong làn sương mỏng ven sông
Mùi bất chợt của cỏ dại
Chút ẩm ướt của thời gian

Ngày 21-7-2006

*

Cỏ Ngọt – Khi Cuộc Sống Đơn Sơ Trở Thành Thiêng Liêng

Trong nhịp sống hối hả của con người, nơi những tất bật và lo toan cuốn ta đi, vẫn có những khoảnh khắc yên bình ẩn hiện giữa thiên nhiên. Nguyễn Khoa Điềm, bằng những vần thơ nhẹ nhàng mà thấm thía, đã vẽ lên bức tranh tĩnh lặng của một con bò đang gặm cỏ bên dòng sông cũ. Tưởng chừng đơn giản, nhưng “Cỏ Ngọt” lại chứa đựng một triết lý sâu xa về sự trân quý những điều nhỏ bé trong cuộc sống.

Sự chậm rãi của thiên nhiên giữa dòng đời tất bật

“Đứng đấy tự bao giờ, bên dòng sông cũ
Con bò gặm cỏ”

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh con bò đứng lặng bên dòng sông cũ. Nó không vội vã, không bị cuốn vào dòng chảy xô bồ của cuộc sống, mà chỉ chậm rãi thực hiện công việc vốn dĩ rất đỗi bình thường: gặm cỏ. Giữa một thế giới mà con người không ngừng chạy đua với thời gian, con bò ấy lại như một biểu tượng của sự an nhiên, của những gì còn sót lại từ những ngày tháng yên bình.

Nhai và thở – một sự hòa hợp với thiên nhiên

“Chậm rãi
Một ít bóng đêm và ít hạt bình minh
Từng miếng một,
Nhai và thở.”

Nhịp thơ chậm rãi, như chính dáng vẻ con bò nhẩn nha nhai cỏ. Nó không chỉ ăn, mà còn hòa mình vào thiên nhiên, “nhai và thở”, hấp thụ cả những hạt bình minh và bóng đêm trong từng hơi thở. Cái cách nó tận hưởng sự sống gợi lên một điều giản dị mà sâu sắc: có đôi khi, hạnh phúc không đến từ những gì lớn lao, mà từ việc biết trân quý từng khoảnh khắc hiện tại.

Giữa những ồn ào, tìm về vị ngọt của cuộc sống

“Không nghe tiếng người, tiếng xe cộ lại qua
Bụi bặm một ngày kiếm sống
Nó nghe thấy vị ngọt từng cọng cỏ.”

Con bò không quan tâm đến thế giới ồn ào ngoài kia, nơi con người ngược xuôi giữa “bụi bặm một ngày kiếm sống”. Trong khi con người tất bật chạy theo danh vọng, tiền tài, thì nó lại chỉ đơn giản là tận hưởng “vị ngọt từng cọng cỏ”. Có lẽ, chính nhờ sự đơn giản ấy mà nó tìm thấy được niềm vui thực sự, một điều mà con người đôi khi đã lãng quên giữa những bộn bề của cuộc sống.

Dấu vết mong manh của thời gian

“Đầy khao khát
Nó để lại trong làn sương mỏng ven sông
Mùi bất chợt của cỏ dại
Chút ẩm ướt của thời gian.”

Hình ảnh con bò không chỉ là một sinh vật vô tri, mà nó còn là chứng nhân của thời gian. “Mùi bất chợt của cỏ dại”, “chút ẩm ướt của thời gian” – tất cả như gợi lên sự mong manh của ký ức, của những gì thuộc về thiên nhiên mà con người ít khi để ý.

Giữa dòng chảy của cuộc đời, những gì con bò để lại không phải là những dấu ấn ồn ào, mà chỉ là một chút hương cỏ, một chút hơi thở của thời gian. Nó không sở hữu gì, nhưng lại có tất cả – bởi nó biết trân trọng những điều nhỏ bé nhất.

Lời kết – Khi ta học cách sống chậm lại

“Cỏ Ngọt” không chỉ là một bức tranh về thiên nhiên, mà còn là một bài học về cách con người có thể tìm thấy niềm vui từ những điều giản dị nhất. Ta thường mải mê kiếm tìm hạnh phúc trong những thứ lớn lao mà quên rằng, có khi, hạnh phúc chỉ đơn giản là biết sống chậm lại, tận hưởng từng giây phút, như cách con bò tận hưởng vị ngọt của cỏ dại bên dòng sông cũ.

Giữa cuộc sống đầy xô bồ, liệu ta có thể, dù chỉ một lần, tĩnh lặng như con bò ấy – để nhai và thở, để nghe thấy vị ngọt của những gì quanh ta?

*

Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam

Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.

Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.

Viên Ngọc Quý.