Con chim non

Con chim non
Bóng trưa tròn
Nguỵ trang sau tờ lá
Liếc trời xanh
Hót ran cành!

1967

*

Con Chim Non – Thanh Âm Của Sự Sống Và Tự Do

Có những bài thơ chỉ vỏn vẹn vài câu, nhưng lại chất chứa cả một bầu trời ý nghĩa. “Con chim non” của Lưu Trọng Lư là một trong những bài thơ như thế ngắn gọn, giản dị nhưng đầy sức gợi. Bài thơ không chỉ là bức tranh thiên nhiên sống động mà còn là biểu tượng của sức sống, của khát vọng tự do và tinh thần kiên cường.

Sự bé nhỏ nhưng không yếu ớt

“Con chim non
Bóng trưa tròn
Nguỵ trang sau tờ lá…”

Hình ảnh “con chim non” hiện lên với sự non nớt, bé nhỏ. Nó chỉ mới bước vào đời, còn e dè trước thế giới rộng lớn. Nó trú ẩn dưới tán lá, như để bảo vệ chính mình, như đang tìm kiếm sự an toàn giữa cuộc đời đầy biến động.

Nhưng đừng vội nghĩ rằng sự nhỏ bé ấy đồng nghĩa với yếu đuối. Dưới tán lá, nó không im lặng mà vẫn dõi mắt nhìn trời cao, liếc nhìn bầu trời xanh đầy hứa hẹn.

Khát vọng tự do bùng cháy

“Liếc trời xanh
Hót ran cành!”

Bầu trời xanh không chỉ là không gian rộng lớn, mà còn là biểu tượng của tự do, của ước mơ bay cao. Chú chim non dù còn nhỏ bé nhưng đã có khát vọng, đã hướng mắt về bầu trời, chứ không cam chịu trú mãi trong bóng lá.

Và rồi, thay vì im lặng, nó cất tiếng hót thật vang. Giữa ánh nắng trưa gay gắt, giữa những mối đe dọa có thể rình rập, chú chim non vẫn hót, vẫn cất lên tiếng ca đầy sức sống.

Thông điệp mạnh mẽ về sự kiên cường

Bài thơ ra đời năm 1967, trong bối cảnh đất nước còn chìm trong chiến tranh. Hình ảnh con chim non không chỉ là một bức tranh thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam lúc bấy giờ dẫu sinh ra giữa bom đạn, giữa thử thách khắc nghiệt, nhưng vẫn tràn đầy nhiệt huyết, vẫn hướng về tương lai và cất cao tiếng nói của mình.

Tiếng hót của con chim non cũng chính là tiếng lòng của những con người yêu nước, là âm thanh kiên cường giữa giông bão thời cuộc. Dù nhỏ bé, dù chưa đủ lông đủ cánh, nhưng nó không hề khuất phục, vẫn cất tiếng hót, vẫn khẳng định sự tồn tại của mình.

Lời kết

Với chỉ bốn câu thơ, Lưu Trọng Lư đã khắc họa trọn vẹn một bức tranh sinh động và gửi gắm một thông điệp sâu sắc. “Con chim non” không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sức sống, của niềm tin, của khát vọng vươn cao.

Dù nhỏ bé đến đâu, dù hoàn cảnh có khó khăn đến mức nào, chỉ cần có niềm tin, có khát vọng, con người vẫn có thể cất lên tiếng nói của chính mình, vẫn có thể vươn đến tự do như cánh chim bay giữa bầu trời.

*

Lưu Trọng Lư – Người tiên phong của Phong trào Thơ mới

Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, sinh ra tại làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Ông xuất thân trong một gia đình nho học và sớm bộc lộ tài năng văn chương.

Là một trong những người khởi xướng và tích cực cổ vũ Phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư đã để lại dấu ấn sâu đậm với những vần thơ trữ tình giàu cảm xúc, nổi bật là bài Tiếng thu với hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác” đã trở thành biểu tượng của thi ca Việt Nam. Ngoài thơ, ông còn sáng tác văn xuôi, kịch nói, cải lương, góp phần phong phú cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.

Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tham gia Văn hóa cứu quốc, hoạt động tuyên truyền văn nghệ trong kháng chiến. Sau năm 1954, ông tiếp tục cống hiến trong lĩnh vực sân khấu và văn học, từng giữ chức Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.

Với những đóng góp lớn lao, năm 2000, Lưu Trọng Lư được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Lưu Trọng Lư không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là người đã góp phần làm thay đổi diện mạo thơ ca Việt Nam.

Viên Ngọc Quý.