Đêm trăng đường Láng

Em là một ngôi sao mới băng
Xuống đây, đi với anh đêm trăng

Hai con mắt dễ thương, dễ ghét
Đôi mắt, nguồn mặn nồng tha thiết

Em đưa anh vào trong bóng trăng
Anh đưa em cành liễu thung thăng

Đường Láng thơm bạc hà, canh giới
Ôi trăng soi trên lá xà cừ…

Anh với em bên bờ đêm biếc
Những xóm mờ mến thương quen biết

Trăng như sương trên ruộng lúa xanh
Gió như chim xao động trong cành

…Em là một ngôi sao mới băng
Xuống đây, đi với anh đêm trăng.

Trung thu 29-9-1963

*

Đêm trăng đường Láng – Bản tình ca dưới ánh trăng của Xuân Diệu

Khi nhắc đến Xuân Diệu, người ta nghĩ ngay đến một tâm hồn yêu nồng nhiệt, say đắm với thiên nhiên và cuộc sống. Trong Đêm trăng đường Láng, ông viết về một đêm trăng huyền ảo, nơi tình yêu hòa quyện cùng thiên nhiên, nơi ánh trăng không chỉ là chứng nhân mà còn là chất xúc tác khiến lòng người xao xuyến.

Tình yêu và ánh trăng – Sự giao thoa giữa thực và mộng

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, Xuân Diệu đã vẽ nên một hình ảnh đầy mộng ảo:

“Em là một ngôi sao mới băng
Xuống đây, đi với anh đêm trăng”

Người con gái trong thơ ông đẹp như một ngôi sao lạc xuống trần gian, bước vào cuộc đời ông, cùng ông rong chơi dưới ánh trăng. Ở đây, ranh giới giữa thực và mộng dường như bị xóa nhòa, khiến cho đêm trăng trên đường Láng trở thành một không gian của tình yêu lãng mạn, nơi hai tâm hồn đồng điệu tìm thấy nhau.

Ánh mắt – Cửa sổ của tâm hồn, sợi dây ràng buộc tình cảm

“Hai con mắt dễ thương, dễ ghét
Đôi mắt, nguồn mặn nồng tha thiết”

Nhà thơ không miêu tả đôi mắt ấy theo cách thông thường, mà dùng những từ trái ngược: “dễ thương, dễ ghét”. Phải chăng đôi mắt người con gái vừa dịu dàng, vừa có sức hút mãnh liệt, khiến ông say mê nhưng cũng có chút gì đó e ngại? Đó là ánh mắt chứa đầy yêu thương nhưng cũng có thể làm người đối diện xao động đến bồi hồi.

Thiên nhiên đồng điệu với tình yêu

Khung cảnh đêm trăng được Xuân Diệu phác họa đầy chất thơ:

“Đường Láng thơm bạc hà, canh giới
Ôi trăng soi trên lá xà cừ…”

Những hình ảnh quen thuộc của vùng ngoại ô Hà Nội hiện lên với hương bạc hà, canh giới, với bóng cây xà cừ tắm trong ánh trăng. Không gian ấy không chỉ đẹp mà còn mang hương vị rất riêng, gợi lên cảm giác gần gũi, ấm áp như chính tình yêu đang nảy nở trong lòng người.

Trăng, gió, cây cỏ – tất cả dường như đang cùng hòa nhịp với cảm xúc của đôi lứa:

“Trăng như sương trên ruộng lúa xanh
Gió như chim xao động trong cành”

Trăng buông nhẹ như sương phủ trên đồng ruộng, gió lay động như cánh chim vẫy nhẹ trên cành lá. Thiên nhiên không còn là một bức tranh tĩnh lặng mà trở thành một sinh thể sống động, cùng con người hòa quyện trong những rung cảm yêu đương.

Lời kết – Một đêm trăng không thể quên

Bài thơ khép lại bằng câu thơ đầu, như một vòng lặp:

“Em là một ngôi sao mới băng
Xuống đây, đi với anh đêm trăng.”

Tình yêu ấy có thể là khoảnh khắc thoáng qua, như một ngôi sao băng vụt sáng trên bầu trời rồi biến mất. Nhưng dù ngắn ngủi, nó vẫn để lại những dư vị ngọt ngào, những rung động mãi còn vang vọng trong lòng người.

Với Đêm trăng đường Láng, Xuân Diệu không chỉ vẽ nên một bức tranh đêm trăng đẹp đến mê hoặc, mà còn gửi gắm vào đó những cảm xúc yêu đương chân thành, mãnh liệt. Đó là một bản tình ca dịu dàng, nơi thiên nhiên và con người hòa vào nhau, để rồi dù năm tháng có trôi qua, ánh trăng và kỷ niệm ấy vẫn mãi sáng trong lòng người ở lại.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý