Đi dạo
Tôi là một kẻ làm thơ… thẩn,
Đi hỏi tình yêu giữa cảnh trời.
Gió chải trong đầu không biết lược,
Mây vờn qua mắt chứa xa khơi.
Của nhành trĩu trĩu, lá âm âm
Tôi hiểu chờ riêng với muốn thầm.
Tiếng nhỏ vừa lan trong kẽ biếc,
Ấy là vạn vật nức xuân tâm.
Tôi để da tay ý dịu tràn
Gửi vào cây cỏ chút mơn man.
Chân trần sung sướng nghe da đất,
Tôi nhận xa xôi của dặm ngàn.
Bước bước giang hồ giữa mát tươi,
Đi thì có chỗ, đến không nơi.
Rồi khi nghỉ nhọc trong thân gió,
Tôi hớp trong tay những vốc trời…
Vương vấn bên mình một mối thương
Như chim nặng nghĩa với bông hường,
Tôi là một kẻ làm thơ thẩn
Cúi nhặt thơ rơi giữa sỏi đường.
*
“Đi Dạo” – Hành Trình Của Một Kẻ Si Tình Với Thiên Nhiên
Thơ Xuân Diệu không chỉ là những rung động với tình yêu đôi lứa, mà còn là tiếng lòng khắc khoải giữa cuộc đời, giữa thiên nhiên, giữa từng cơn gió, áng mây, nhành cây, ngọn cỏ. Đi dạo không đơn thuần là một bài thơ tả cảnh, mà là cuộc hành trình của một tâm hồn thơ mộng đi tìm kiếm chính mình, đi tìm tình yêu giữa trời đất bao la.
Bước chân người thi sĩ – Cuộc dạo chơi của tâm hồn
“Tôi là một kẻ làm thơ… thẩn,
Đi hỏi tình yêu giữa cảnh trời.”
Ngay từ câu mở đầu, Xuân Diệu đã tự nhận mình là một “kẻ làm thơ… thẩn” – một lối nói nửa như bông đùa, nửa như tự giễu. Thẩn thơ đi dạo, không vướng bận gì ngoài việc đi tìm một thứ vô hình: tình yêu giữa cảnh trời. Đó không chỉ là tình yêu đôi lứa, mà còn là tình yêu với cuộc đời, với thiên nhiên, với những xúc cảm mong manh nhất.
“Gió chải trong đầu không biết lược,
Mây vờn qua mắt chứa xa khơi.”
Câu thơ gợi lên một hình ảnh đầy chất lãng du: gió lùa qua mái tóc, mây phủ đầy tầm mắt. Một con người thả mình giữa đất trời, để thiên nhiên chạm đến từng giác quan.
Lắng nghe thiên nhiên – Khi lòng người hòa vào cỏ cây
“Của nhành trĩu trĩu, lá âm âm
Tôi hiểu chờ riêng với muốn thầm.”
Cây cối cũng có linh hồn, cũng mang nỗi niềm như con người. Nhành trĩu xuống như mang nặng tâm tư, lá thì thầm như những lời yêu lặng lẽ. Thi sĩ không chỉ ngắm nhìn thiên nhiên mà còn hiểu được tiếng nói của chúng, như thể lòng mình cũng có chung một nhịp đập.
“Tiếng nhỏ vừa lan trong kẽ biếc,
Ấy là vạn vật nức xuân tâm.”
Xuân đến không chỉ trên cảnh vật, mà còn trong cả lòng người. Một âm thanh nhỏ bé cũng có thể lan tỏa khắp không gian, như cách một rung động mong manh có thể đánh thức cả trái tim nhạy cảm.
Cảm nhận thế giới bằng tất cả giác quan
“Tôi để da tay ý dịu tràn
Gửi vào cây cỏ chút mơn man.
Chân trần sung sướng nghe da đất,
Tôi nhận xa xôi của dặm ngàn.”
Không chỉ ngắm nhìn, lắng nghe, thi sĩ còn chạm vào thế giới bằng chính da thịt mình. Bàn tay vuốt ve từng cọng cỏ, bàn chân trần chạm vào hơi ấm của đất. Đó là một sự hòa quyện tuyệt đối giữa con người và thiên nhiên, nơi mọi giác quan đều mở ra để đón nhận sự tươi đẹp của vũ trụ.
Lãng du giữa đời – Hành trình không cần đích đến
“Bước bước giang hồ giữa mát tươi,
Đi thì có chỗ, đến không nơi.”
Một kẻ du hành giữa cuộc đời nhưng chẳng cần một đích đến cụ thể. Có lẽ, điều quan trọng không phải là đi đâu, mà là cảm nhận được gì trên từng bước chân.
“Rồi khi nghỉ nhọc trong thân gió,
Tôi hớp trong tay những vốc trời…”
Hình ảnh này gợi lên một cảm giác vừa lãng mạn, vừa thanh thản. Dừng chân trong lòng gió, và “hớp” những vốc trời – như thể cả bầu trời rộng lớn cũng có thể nắm gọn trong tay, nếu con người biết cách tận hưởng.
Nhặt lấy những vần thơ rơi giữa cuộc đời
“Vương vấn bên mình một mối thương
Như chim nặng nghĩa với bông hường,
Tôi là một kẻ làm thơ thẩn
Cúi nhặt thơ rơi giữa sỏi đường.”
Đi dạo giữa đất trời, nhưng lòng thi sĩ vẫn mang theo một nỗi vấn vương. Đó là nỗi thương nhớ của người yêu đời, yêu thiên nhiên, nhưng cũng chất chứa những cảm xúc man mác buồn.
Hình ảnh “cúi nhặt thơ rơi giữa sỏi đường” là một cách nói thật đẹp. Có lẽ, những câu thơ không phải do nhà thơ viết ra, mà là những cảm xúc vô tình rơi xuống dọc đường đời, và thi sĩ chỉ đơn thuần cúi xuống nhặt lấy.
Lời kết – Khi thiên nhiên trở thành tri kỷ của con người
Đi dạo không chỉ là một bài thơ tả cảnh, mà còn là một lời tự sự đầy cảm xúc của Xuân Diệu. Ở đó, ta thấy một tâm hồn rộng mở, sẵn sàng hòa mình vào thiên nhiên, lắng nghe những thanh âm nhỏ nhất của cuộc đời.
Qua từng bước chân lang thang, từng cơn gió mơn man, từng cánh cỏ rung động, ta chợt nhận ra rằng: tình yêu không chỉ nằm trong một người, một kỷ niệm, mà còn trong từng điều nhỏ bé xung quanh ta. Và nếu biết yêu cuộc đời theo cách ấy, có lẽ, ta sẽ không bao giờ cảm thấy lạc lõng…
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý