Đi mãi vào rặng núi xa mờ
Đi mãi vào rặng núi xa mờ
Chỉ bắt gặp dông dài thương nhớ cũ
Tiếng pháo tiếng bom xa rồi
Chỉ cái chết là gần gụi
Một đời sống đang qua
Những buổi chiều bối rối
Ai dắt tay ta đi với tình bạn bè
Những ngả đường ồn ã, trang Thực lục xa vắng
Nơi khoảng cách lớn dần trong hồn
Như vầng trăng lúc về sáng
Cũng chỉ mong được yên tĩnh, mỉm cười
Thân thiện bước chân ngày trở lại
Em sẽ nói với ta rằng em yêu anh
Chưa mảy may thay đổi
2010
*
Đi Mãi Vào Rặng Núi Xa Mờ – Cuộc Hành Trình Trong Nỗi Nhớ
Có những bước chân đi mãi mà chẳng thể tìm thấy điểm dừng. Có những đoạn đường càng xa lại càng mờ khuất. Và có những nỗi nhớ, càng muốn quên lại càng khắc sâu trong tâm hồn. “Đi mãi vào rặng núi xa mờ” của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là một chuyến hành trình giữa không gian mà còn là cuộc hành trình của tâm tưởng, nơi quá khứ, hiện tại và những nỗi niềm chồng chéo lên nhau, để rồi người ta nhận ra: điều gần gũi nhất trong cuộc đời đôi khi lại chính là cái chết, là sự chia ly, là những buổi chiều bối rối chẳng thể gọi tên.
Bước chân lạc vào miền thương nhớ
“Đi mãi vào rặng núi xa mờ
Chỉ bắt gặp dông dài thương nhớ cũ
Tiếng pháo tiếng bom xa rồi
Chỉ cái chết là gần gụi.”
Hành trình trong thơ không dẫn đến một đích đến cụ thể, mà là sự bước đi trong một miền ký ức xa xôi, nơi những tiếng pháo, tiếng bom của chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng. Những âm thanh ấy đã trở thành quá khứ, nhưng thay vì sự bình yên như người ta mong đợi, thứ gần gũi nhất lại là cái chết.
Cái chết ở đây không chỉ mang ý nghĩa hữu hình, mà còn là biểu tượng cho sự phai nhạt, sự trôi xa của những điều thân thuộc. Một thời tuổi trẻ đã qua, những tháng năm đầy lý tưởng và hoài bão giờ chỉ còn là những buổi chiều bối rối, khi con người đối diện với sự hữu hạn của chính mình.
Những khoảng cách ngày một lớn dần
“Ai dắt tay ta đi với tình bạn bè
Những ngả đường ồn ã, trang Thực lục xa vắng
Nơi khoảng cách lớn dần trong hồn
Như vầng trăng lúc về sáng.”
Giữa cuộc sống đầy ồn ã, con người vẫn luôn cần một bàn tay để nắm lấy, một tình bạn để đồng hành. Nhưng rồi, những trang đời giống như “Thực lục xa vắng”, càng lật giở càng thấy những điều xưa cũ đã nhạt nhòa.
Khoảng cách không chỉ là không gian, mà còn là khoảng cách trong lòng người. Khi vầng trăng về sáng, ánh sáng càng nhạt dần, cũng như những điều ta từng trân quý có thể đang rời xa mà chẳng thể nào níu giữ.
Khát vọng bình yên và một tình yêu không đổi thay
“Cũng chỉ mong được yên tĩnh, mỉm cười
Thân thiện bước chân ngày trở lại
Em sẽ nói với ta rằng em yêu anh
Chưa mảy may thay đổi.”
Cuối hành trình của nỗi nhớ và hoài niệm, con người ta không tìm kiếm những điều lớn lao nữa. Giữa bao biến động, chỉ mong một sự yên tĩnh, một nụ cười hiền hòa, một bước chân nhẹ nhàng khi quay trở lại những gì quen thuộc.
Và điều đẹp đẽ nhất vẫn là tình yêu – thứ duy nhất có thể vượt qua mọi đổi thay của thời gian. Trong một thế giới mà mọi thứ đều có thể phai nhạt, người ta vẫn mong có một tình yêu vững bền, một lời khẳng định rằng “em yêu anh, chưa mảy may thay đổi”. Đó là điểm tựa cuối cùng, là ngọn đèn le lói giữa hành trình dài, là điều giúp con người ta bước tiếp trên những con đường vốn dĩ đầy xa vắng.
Lời kết – Hành trình không hồi kết của tâm hồn
“Đi mãi vào rặng núi xa mờ” không đơn thuần là một bài thơ về sự chia ly hay mất mát. Đó là một cuộc hành trình nội tâm, nơi con người đối diện với sự xa cách, với sự phai nhạt của ký ức, với những biến động không ngừng của thời gian. Nhưng sau tất cả, vẫn còn một điều để bám víu, một điều không thay đổi: tình yêu, sự thân thiện, và những giá trị bền vững trong lòng người.
Hành trình ấy có thể không có hồi kết, nhưng chính những gì ta tìm thấy trong đó – dù chỉ là một lời yêu chưa thay đổi – cũng đủ để sưởi ấm cả quãng đường dài phía trước…
*
Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam
Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.
Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.
Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.
Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
