Đôi bóng

Ai ngồi mơ trên lầu
Bên hương hoa?
Ai thẩn thơ trên cầu
Đêm sương sa?

Ai ngâm câu thơ sầu
Trao mối tơ muôn màu
Gió đưa lên lầu
Gởi người trong mơ?

Ai tương tư trên lầu
Phải người yêu thơ?
Tóc sầu
Buông tơ
Mắt sầu
Buông mơ
Nhìn sao Mai
Hỏi ai
Chờ ai
Bên cầu?

Ai đêm đêm âu sầu
Đi êm êm trên cầu
Nhìn sao Mai
Hỏi ai
Chờ ai
Trên lầu?

Sương vương vương
Mùi hương
Nhớ nhung
Dòng sông Tương
Thê lương
Lạnh lùng
Lòng thương thương
Bâng khuâng
Mông lung…
Đêm khuya sao mờ
Dòng sông lặng lờ
Âm thầm đối bóng
Kết thành bài thơ
Đê mê hồn bướm
Kết thành giấc mơ
Xe đôi dây thắm
Kết thành duyên tơ

Sương rơi trên dòng sông Tương
Sao rơi trong lòng yêu đương
Đôi bóng uyên ương
Nhìn lên trên lầu
Hoa cô đơn
Ướp hương ngạt ngào
Chờ bóng ai tha thướt
Mơ ước
Canh thâu

Bóng ai đang bước
Êm êm
Trên cầu
Trong đêm
Nhiệm màu
Bên trời vương tơ
Bên người
Trong mơ…

*

“ĐÔI BÓNG” – NỖI SẦU CỦA NHỮNG LINH HỒN MÃI CHỜ NHAU

1. Một Đêm Sương Mù, Một Tâm Hồn Lạc Giữa Cõi Mơ

Bài thơ Đôi bóng của Nguyễn Vỹ mở ra với không gian huyền ảo của đêm khuya, nơi mà có người ngồi trên lầu mơ mộng, có kẻ lặng lẽ bước trên cầu trong sương sa.

“Ai ngồi mơ trên lầu
Bên hương hoa?
Ai thẩn thơ trên cầu
Đêm sương sa?”

Câu hỏi cất lên, mà chẳng có lời đáp. Người trên lầu, kẻ dưới cầu – hai linh hồn lặng lẽ trong đêm, tựa như hai mảnh ghép chưa từng tìm thấy nhau. Bóng người in trên cầu, bóng ai in trên lầu – chỉ có bóng, mà không có hình… Phải chăng, họ chỉ còn là những bóng dáng lạc nhau trong dòng đời?

2. Những Đường Tơ Vương Trong Đêm Tương Tư

Trong cái lạnh của sương khuya, người yêu thơ, người yêu nhau, hay chính bóng hình trong mộng vẫn mãi vấn vương?

“Ai ngâm câu thơ sầu
Trao mối tơ muôn màu
Gió đưa lên lầu
Gởi người trong mơ?”

Có phải người trên lầu là kẻ yêu thơ, còn kẻ dưới cầu là người ôm mối tình không trọn vẹn? Những câu thơ cất lên trong gió, gửi đến ai đó mà có lẽ chẳng bao giờ nhận được. Và rồi, bóng hình ấy vẫn đợi, vẫn chờ, vẫn lặng nhìn về phía chân trời xa…

“Ai tương tư trên lầu
Phải người yêu thơ?
Tóc sầu
Buông tơ
Mắt sầu
Buông mơ
Nhìn sao Mai
Hỏi ai
Chờ ai
Bên cầu?”

Tóc buông như những sợi tơ, mắt buông những giấc mơ – cả tâm hồn như tan ra trong nỗi đợi chờ. Nhìn sao Mai mà hỏi ai, nhưng người chờ có biết hay không?

3. Khi Hai Bóng Gặp Nhau Trong Lặng Lẽ

Bài thơ không đơn thuần chỉ là lời thổ lộ của một kẻ si tình, mà là một bản giao hưởng của hai linh hồn đang đi tìm nhau. Nhưng giữa họ không phải là những lời nói, không phải là những cái chạm tay, mà là những cái nhìn xa xăm, những bước chân lặng lẽ trong đêm:

“Ai đêm đêm âu sầu
Đi êm êm trên cầu
Nhìn sao Mai
Hỏi ai
Chờ ai
Trên lầu?”

Khi hai bóng chạm nhau, có phải là hai linh hồn đã tìm được nhau, hay chỉ là một cuộc gặp gỡ thoáng qua trong mộng tưởng?

4. Dòng Sông Tương – Dòng Sầu Bất Tận

Không gian của bài thơ không chỉ có lầu cao, có cây cầu trong đêm, mà còn có dòng sông Tương – biểu tượng của một nỗi sầu thê lương, lặng lẽ và dai dẳng.

“Sương vương vương
Mùi hương
Nhớ nhung
Dòng sông Tương
Thê lương
Lạnh lùng
Lòng thương thương
Bâng khuâng
Mông lung…”

Dòng sông ấy không chỉ chảy trong thực tại, mà còn chảy trong lòng người, chảy qua bao thế hệ những kẻ tương tư. Trên mặt sông, sương rơi – như giọt nước mắt của người đợi mong, sao rơi – như những niềm hy vọng đã lụi tàn.

“Sương rơi trên dòng sông Tương
Sao rơi trong lòng yêu đương
Đôi bóng uyên ương
Nhìn lên trên lầu…”

Nhưng liệu có thật là đôi bóng ấy là một đôi uyên ương, hay chỉ là hai kẻ si tình cùng dõi về một nơi xa, mà chẳng bao giờ gặp được nhau?

5. “Đôi Bóng” – Khi Tình Yêu Chỉ Còn Là Một Dư Ảnh

Tình yêu trong bài thơ không phải là sự sum vầy, mà là một cuộc kiếm tìm vô vọng, một niềm thương nhớ không bao giờ nguôi. Người bước trên cầu, người đứng trên lầu – cả hai cùng chờ đợi một bóng hình, nhưng liệu có phải là chờ nhau?

“Bóng ai đang bước
Êm êm
Trên cầu
Trong đêm
Nhiệm màu
Bên trời vương tơ
Bên người
Trong mơ…”

Hình ảnh cuối cùng của bài thơ mơ hồ và huyễn hoặc. Ai đó đang bước trên cầu – là thực hay chỉ là bóng? Người đứng trên lầu – có thực sự còn đó, hay cũng chỉ là một giấc mộng?

Tình yêu đôi khi không phải là sự gặp gỡ, mà là những bóng hình cứ mãi dõi theo nhau nhưng chẳng thể nắm lấy nhau. Như ánh sao Mai xa vời, như dòng sông Tương lạnh lùng, như những bước chân lặng lẽ trong đêm sâu.

6. Lời Kết – Một Nỗi Buồn Đẹp Như Ánh Sao Xa

Nguyễn Vỹ không vẽ lên một bức tranh tình yêu rực rỡ, mà là một tình yêu lặng lẽ và sầu muộn, một tình yêu chỉ tồn tại trong những bóng hình in trên mặt nước.

Bài thơ Đôi bóng không chỉ nói về một mối tình, mà còn là tiếng lòng của những kẻ mãi mãi đi tìm nhau trong cuộc đời, những linh hồn đồng điệu nhưng chẳng thể chung đôi. Và vì thế, bài thơ đẹp theo cách của một nỗi buồn vĩnh cửu – một nỗi buồn trong veo như ánh sao Mai, nhưng cũng xa vời như chính những ước mộng không bao giờ thành.

*

Nguyễn Vỹ – Nhà thơ, nhà báo kiên định với lý tưởng

Nguyễn Vỹ (1912 – 1971) là một nhà thơ, nhà báo nổi bật trong nền văn học Việt Nam thời tiền chiến. Ông không chỉ được biết đến qua hai bài thơ gây tiếng vang: Gởi Trương Tửu và Sương rơi, mà còn ghi dấu ấn với nhiều tác phẩm đa dạng từ thơ ca, tiểu thuyết đến biên khảo.

Sinh tại Quảng Ngãi, Nguyễn Vỹ sớm bộc lộ tư tưởng yêu nước, từng nhiều lần bị bắt giam vì các hoạt động chống thực dân Pháp và phát xít Nhật. Ông cũng là người sáng lập nhiều tờ báo như Việt – Pháp, Tổ quốc, Dân chủ, Dân ta, trong đó tạp chí Phổ Thông được đánh giá cao về văn học và nghệ thuật.

Thơ Nguyễn Vỹ mang phong cách riêng biệt, thể nghiệm nhiều lối viết mới. Dù từng bị phê phán, nhưng ông vẫn kiên trì theo đuổi con đường sáng tạo, để lại dấu ấn với những tác phẩm thể hiện nỗi trăn trở về xã hội và vận mệnh con người.

Ông qua đời năm 1971 do tai nạn giao thông, khép lại cuộc đời một người cầm bút nhiệt huyết, dấn thân không ngừng vì văn chương và tư tưởng.

Viên Ngọc Quý.