Đợi em ngày giáp Tết
Trời đã Tết. Khói xanh mờ bụi nước
Góc vườn con hoa mận đã đơm khuy
Lòng như đất lặng thầm mơ dấu guốc
Cỏ thanh thiên hoa trắng đợi em về
*
Đợi Em Ngày Giáp Tết – Nỗi Chờ Đợi Trong Sắc Xuân
Tết không chỉ là thời khắc chuyển giao của đất trời, mà còn là lúc lòng người chùng xuống, hoài niệm và khắc khoải chờ mong. Bài thơ Đợi em ngày giáp Tết của Thạch Quỳ vẽ lên một không gian Tết dịu dàng nhưng chất chứa nỗi niềm, nơi sắc xuân hòa cùng sự chờ đợi da diết của một tâm hồn yêu thương.
Ngay từ câu mở đầu, tác giả đã khẳng định:
“Trời đã Tết. Khói xanh mờ bụi nước”
Câu thơ ngắn gọn, súc tích, như một lời thông báo nhẹ nhàng nhưng đủ sức làm rung động lòng người. “Trời đã Tết” – thời gian đã chín muồi, xuân đã về, nhưng trong không gian ấy, không phải sắc đỏ rực rỡ của đào hay sắc vàng tươi của mai, mà là một khung cảnh mờ ảo, bảng lảng trong “khói xanh” và “bụi nước”. Cái Tết trong thơ Thạch Quỳ mang một nét gì đó lặng lẽ, trầm tư, như chính nỗi lòng người đang mong ngóng.
“Góc vườn con hoa mận đã đơm khuy”
Một hình ảnh rất đỗi bình dị nhưng tinh tế. “Hoa mận đã đơm khuy” – những nụ hoa nhỏ nhắn như những chiếc khuy áo, báo hiệu mùa xuân thực sự chạm ngõ. Thiên nhiên đã thay đổi, đã chuẩn bị sẵn sàng cho một điều gì đó sắp đến, cũng như lòng người đang khấp khởi mong chờ một cuộc đoàn viên, một bóng hình yêu thương.
“Lòng như đất lặng thầm mơ dấu guốc”
Nếu hoa mận rạo rực trong những nụ xuân đầu tiên, thì lòng người lại lặng thầm, trầm mặc như đất đai ấp ủ mầm sống. Đất âm thầm nuôi dưỡng những giấc mơ mùa màng, cũng như con người lặng lẽ mong ngóng một bước chân thân thuộc trở về. “Dấu guốc” – hình ảnh gợi về một người con gái, một người thương đã xa, hay chính là hình ảnh của những người thân yêu đang trên đường về quê sum họp?
Và cuối cùng, câu thơ khép lại nhưng mở ra cả một khoảng trời hy vọng:
“Cỏ thanh thiên hoa trắng đợi em về”
“Cỏ thanh thiên” – một loài cỏ nhỏ bé, dân dã, mang cái tên như thể hiện sự kiên nhẫn và chân thành. “Hoa trắng” – màu sắc của thuần khiết, của mong chờ không vướng bụi trần. Cả thiên nhiên, cả lòng người đều hướng về một điều duy nhất: “đợi em về”.
Bốn câu thơ, chỉ vỏn vẹn vài hình ảnh, nhưng chất chứa biết bao tình cảm. Đó không chỉ là nỗi chờ mong một người thương, mà còn là tâm trạng của bao kẻ xa quê mỗi độ xuân về. Đợi em ngày giáp Tết không chỉ là câu chuyện riêng của tác giả, mà còn là tiếng lòng chung của biết bao người, để rồi ai đọc cũng thấy thấp thoáng bóng dáng mình trong đó.
*
Thạch Quỳ – Nhà thơ tài hoa xứ Nghệ
Thạch Quỳ, tên thật là Vương Đình Huấn, sinh năm 1941 tại thôn Đông Bích, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Ông xuất thân trong một gia đình có nền tảng văn hóa sâu sắc: cha tinh thông Hán học, mẹ dù không biết chữ nhưng am tường ca dao, tục ngữ và Truyện Kiều.
Học ngành Sư phạm Toán tại Đại học Vinh năm 1960, nhưng Thạch Quỳ sớm bén duyên với văn chương khi bài thơ đầu tay Mà thương cũng nhiều được đăng trên tạp chí Văn nghệ Quân đội. Sau khi tốt nghiệp, ông giảng dạy Toán trước khi chuyển sang công tác tại Hội Văn học Nghệ thuật Nghệ An và trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
Thơ Thạch Quỳ mang đậm dấu ấn cá nhân, nhạy bén trong cảm nhận, phản ánh hiện thực một cách sắc sảo mà vẫn đầy chất trữ tình. Ông có nhiều tập thơ tiêu biểu như Sao và đất (1967), Tảng đá nhành cây (1973), Cuối cùng vẫn một mình em (1996), Bức tường (2009)… Đặc biệt, bài thơ Với con đăng trên báo Văn nghệ năm 1980 đã gây tranh cãi lớn, đến mức nhà thơ Xuân Diệu phải lên tiếng bảo vệ ông.
Những đóng góp của Thạch Quỳ được ghi nhận qua nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải thưởng Hồ Xuân Hương của tỉnh Nghệ An. Nhà phê bình Thái Doãn Hiếu nhận xét: “Thơ Thạch Quỳ có phần nhỉnh hơn mọi lý thuyết về thơ”, còn nhà văn Võ Văn Trực gọi ông là “Ông đồ gàn xứ Nghệ”. Hiện tại, ông sống và sáng tác tại thành phố Vinh, Nghệ An.
Viên Ngọc Quý.
