Đôi mắt xanh non

Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non.
Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo.
Hãy để cho bà nói má thơm của cháu.
Hãy nghe tuổi trẻ ca ngợi tình yêu.

Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non.
Mẹ bế đứa con như ôm tròn trái đất.
Suối chạy tìm sông trăm vòng tươi mát,
Con chim sổ lồng bát ngát xa bay.

Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non.
Hãy ăn bát cơm như chính tay mình nấu.
Nghe tiếng trống trường như em lớp sáu
Sớm mai khai giảng sáng những khăn hồng.

Đôi mắt xanh non
Cha xin của con,
Người đi trước xin của người sắp tới.
Biết chỗ đứng để nhìn cho thật mới
Cuộc sống xanh non
Mãi mãi tươi dòn.

5-1957

*

Nhìn đời bằng đôi mắt xanh non

Trong cuộc sống, có những điều đẹp đẽ vẫn luôn hiện hữu, nhưng không phải ai cũng nhận ra. Chúng ta thường bị cuốn vào những lo toan, những bộn bề mà quên đi cách nhìn đời bằng sự tươi mới, bằng niềm vui giản dị như thuở ban đầu. Bài thơ Đôi mắt xanh non của Xuân Diệu không chỉ là một lời nhắn nhủ, mà còn là một lời mời gọi tha thiết: hãy giữ lại trong tim một đôi mắt trong trẻo, hãy đón nhận thế giới bằng sự tươi mới của tâm hồn.

Nhìn đời bằng đôi mắt trong trẻo

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, Xuân Diệu đã khẳng định một điều quan trọng:

“Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non.”

“Xanh non” không chỉ là màu sắc của đôi mắt mà còn là thái độ sống, là cách cảm nhận thế giới với sự tinh khôi, tươi mới, không vướng bụi mờ của thành kiến hay nỗi muộn phiền. Đôi mắt xanh non ấy không phủ nhận những điều phức tạp của cuộc sống, nhưng chọn nhìn vào những điều đáng yêu, đáng trân trọng.

Với ánh nhìn ấy, cuộc đời hiện ra với tất cả vẻ đẹp vốn có của nó:

“Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo.
Hãy để cho bà nói má thơm của cháu.
Hãy nghe tuổi trẻ ca ngợi tình yêu.”

Tác giả không bảo ta phải áp đặt lên cuộc sống những ý niệm cao xa, mà chỉ cần biết lắng nghe, biết trân trọng những niềm vui giản dị quanh ta. Một đứa trẻ ăn kẹo thấy ngọt, một người bà hạnh phúc khi hôn lên má cháu, một người trẻ cất lời ca về tình yêu – đó đều là những điều tự nhiên, những khoảnh khắc chân thật và đẹp đẽ mà đôi mắt xanh non sẽ nhận ra.

Sự tươi mới trong từng nhịp sống

Không chỉ dừng lại ở những niềm vui nhỏ bé, Xuân Diệu mở rộng cái nhìn ra cả thiên nhiên và sự vận động của cuộc sống:

“Mẹ bế đứa con như ôm tròn trái đất.
Suối chạy tìm sông trăm vòng tươi mát,
Con chim sổ lồng bát ngát xa bay.”

Tình mẫu tử, dòng nước suối miệt mài tìm về sông, con chim vươn cánh bay lên bầu trời – tất cả đều là những hình ảnh tượng trưng cho sự sống, cho khát vọng, cho những điều tươi sáng và vững bền. Đôi mắt xanh non sẽ không bỏ qua những điều ấy, mà sẽ nhìn thấy chúng với niềm hân hoan, với sự đồng cảm và trân trọng.

Không chỉ là những hình ảnh mang tính biểu tượng, Xuân Diệu còn kéo cái nhìn ấy về với những điều thân thuộc hơn:

“Hãy ăn bát cơm như chính tay mình nấu.
Nghe tiếng trống trường như em lớp sáu
Sớm mai khai giảng sáng những khăn hồng.”

Bát cơm không chỉ đơn thuần là thức ăn, mà là công sức, là sự lao động, là niềm vui khi được tận hưởng thành quả của chính mình. Tiếng trống trường không chỉ là âm thanh, mà là nhịp đập của tuổi thơ, là sự háo hức của ngày đầu năm học, là hình ảnh khăn quàng đỏ tung bay trong nắng sớm. Đôi mắt xanh non giúp ta nhận ra vẻ đẹp của những khoảnh khắc quen thuộc ấy, để ta không vô tình đi qua mà bỏ lỡ những niềm vui giản dị nhưng sâu sắc.

Hành trình giữ mãi đôi mắt xanh non

Ở đoạn cuối bài thơ, Xuân Diệu không chỉ nhắn nhủ về cách nhìn, mà còn trao gửi một điều thiêng liêng:

“Đôi mắt xanh non
Cha xin của con,
Người đi trước xin của người sắp tới.”

Thái độ sống ấy không chỉ dành cho một người, mà là một hành trình được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Những người đi trước mong muốn thế hệ sau vẫn giữ được ánh nhìn tươi mới ấy, để cuộc sống không bao giờ trở nên cũ kỹ, để con người mãi mãi biết yêu đời, biết tin tưởng vào tương lai.

Lời khẳng định cuối cùng của bài thơ là một câu kết thật đẹp:

“Biết chỗ đứng để nhìn cho thật mới
Cuộc sống xanh non
Mãi mãi tươi dòn.”

Sự tươi trẻ không nằm ở số tuổi, mà nằm ở cách chúng ta nhìn nhận cuộc đời. Nếu biết tìm đúng góc nhìn, nếu giữ được tâm hồn trong sáng, thì dù thời gian trôi qua, cuộc sống vẫn luôn mới mẻ, luôn tràn đầy sức sống.

Lời kết – Giữ lấy ánh nhìn tươi mới

Bài thơ Đôi mắt xanh non không chỉ là một bài thơ ca ngợi sự trong trẻo, mà còn là một lời nhắn nhủ: hãy luôn giữ cho mình một ánh nhìn tươi mới, một trái tim rộng mở trước cuộc đời. Đừng để những lo toan, những thành kiến che lấp đi vẻ đẹp của thế giới quanh ta. Hãy nhìn bằng đôi mắt trẻ thơ, hãy lắng nghe những niềm vui giản dị, hãy trân trọng từng khoảnh khắc đáng quý.

Nếu mỗi chúng ta đều có thể giữ lấy đôi mắt xanh non ấy, thì cuộc sống này, dù có ra sao, vẫn sẽ mãi tươi dòn, mãi tràn đầy sức sống và hy vọng.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý