Đơn sơ

Tặng Nguyễn Gia Trí

Em nói trong thư: “Mấy bữa rày,
Sao mà bươm bướm cứ đua bay;
Em buồn, em nhớ, chao! em nhớ!
Em gọi thầm anh suốt cả ngày.

Ngoài ấy vui không, anh của em?
Trong này đã có nắng vàng êm:
Mỗi lần nắng rọi, em ra cửa,
Em nghĩ gì đâu, đứng lặng im.

Mùa xuân khó chịu quá đi thôi!
Cảnh đẹp làm em thấy lẻ loi,
Chim hót xui em nghe quạnh quẽ:
– Hay là anh đã bỏ em rồi?

Ồ! mới nghiêng mình xem nước trong,
Vui mừng em thấy má em hồng…”
Em tôi ăn nói vô duyên quá!
Em đốt lòng anh, em biết không?

*

Những Điều Đơn Sơ Mà Xao Xuyến

Xuân Diệu – thi sĩ của tình yêu và khao khát sống – chưa bao giờ thôi làm lòng người xao động bằng những vần thơ dịu dàng mà da diết. Đơn sơ là một bài thơ mang vẻ đẹp giản dị nhưng đầy rung cảm, khắc họa tâm hồn trong trẻo của một người con gái đang yêu, đồng thời gợi lên một tình yêu vừa ngọt ngào vừa man mác buồn.

Tình yêu trong những điều bình dị

Bài thơ mở đầu bằng những câu chữ như một lời tâm sự thân tình:

“Em nói trong thư: ‘Mấy bữa rày,
Sao mà bươm bướm cứ đua bay;
Em buồn, em nhớ, chao! em nhớ!
Em gọi thầm anh suốt cả ngày.'”

Chỉ là một bức thư đơn giản, vài dòng viết ra từ trái tim, nhưng chất chứa biết bao nỗi nhớ. Hình ảnh bươm bướm bay lượn gợi lên không khí của mùa xuân, của cảnh sắc tươi đẹp, nhưng lại càng làm nổi bật tâm trạng nhớ nhung của người con gái.

Có ai đang yêu mà không từng thì thầm gọi tên người mình thương, dù chỉ trong tâm tưởng? Những lời trong thư không cầu kỳ, không hoa mỹ, nhưng lại khiến lòng người đọc rung lên một nhịp cảm xúc dịu dàng.

Nỗi cô đơn giữa mùa xuân đẹp đẽ

Mùa xuân vốn là mùa của yêu đương, của sự sống bừng nở, nhưng với người đang xa cách người thương, mùa xuân lại trở thành nỗi cô đơn khôn nguôi:

“Ngoài ấy vui không, anh của em?
Trong này đã có nắng vàng êm:
Mỗi lần nắng rọi, em ra cửa,
Em nghĩ gì đâu, đứng lặng im.”

Ánh nắng xuân ấm áp, nhưng lòng người lại lặng lẽ và mơ hồ. Không rõ em nghĩ gì, chỉ biết rằng trong khoảng không ấy, hình bóng người thương vẫn luôn hiện hữu.

Và rồi, những cảm xúc bất an len lỏi vào tâm trí:

“Mùa xuân khó chịu quá đi thôi!
Cảnh đẹp làm em thấy lẻ loi,
Chim hót xui em nghe quạnh quẽ:

– Hay là anh đã bỏ em rồi?”

Tình yêu luôn có những phút giây mong manh như thế. Khi xa cách, chỉ cần một tiếng chim hót cũng có thể gợi lên nỗi lo lắng mơ hồ, chỉ cần một chút lặng lẽ của cảnh vật cũng khiến lòng hoài nghi. Mùa xuân vốn đẹp, nhưng nếu thiếu người thương, mùa xuân lại trở thành một điều khó chịu.

Vẻ đẹp ngây thơ và sự rung động chân thành

Để rồi, bài thơ khép lại bằng một hình ảnh hồn nhiên đến đáng yêu:

“Ồ! mới nghiêng mình xem nước trong,
Vui mừng em thấy má em hồng…”

Chỉ một cử chỉ rất đơn giản – nghiêng mình nhìn nước – nhưng lại khiến trái tim bừng lên niềm vui. Trong khoảnh khắc ấy, em bỗng thấy má mình ửng hồng, có lẽ vì nắng xuân, hoặc cũng có lẽ vì nhớ đến anh.

Thế nhưng, điều làm bài thơ trở nên đặc biệt chính là câu kết đầy cảm xúc:

“Em tôi ăn nói vô duyên quá!
Em đốt lòng anh, em biết không?”

Một câu trách nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa biết bao yêu thương. Những lời vô tư, hồn nhiên của em không hề vô nghĩa, mà ngược lại, chính sự đơn sơ ấy lại làm lòng anh bừng cháy.

Thông điệp của bài thơ

Xuân Diệu đã vẽ lên một bức tranh tình yêu thật đẹp và chân thành. Yêu không nhất thiết phải là những lời hoa mỹ, yêu đơn giản chỉ là những nhớ nhung chân thật, là những lo lắng vu vơ, là những khoảnh khắc hạnh phúc giản dị mà nồng nàn.

Đơn sơ nhắc nhở chúng ta rằng, đôi khi, chính những điều nhỏ bé lại làm nên những cảm xúc lớn lao. Một câu nói vô tư có thể chạm đến tận đáy lòng, một nỗi nhớ mơ hồ có thể khiến trái tim thổn thức không nguôi. Và trong tình yêu, điều quý giá nhất không phải là những điều cao xa, mà chính là những điều giản dị nhưng chân thành nhất.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý