Đu đủ

Thân đầy dấu lá
Cộng toả như dù
Ôm quanh cổ mẹ
Quả tròn chen nhau

Dù trời mưa lâu
Dù sương lạnh trắng
Quả vẫn chín vàng
Đẹp tươi như nắng

Thân già mốc trắng
Nuôi con lớn đều
Quả chín xa mẹ
Sữa còn mang theo

*

Đu Đủ – Tình Mẹ Dịu Dàng Trong Tự Nhiên

Bài thơ Đu đủ của Phạm Hổ là một bức tranh thiên nhiên dung dị mà thấm đượm tình yêu thương. Đọc bài thơ, ta không chỉ thấy hình ảnh cây đu đủ quen thuộc trong vườn quê Việt Nam mà còn cảm nhận được một thông điệp sâu sắc về tình mẫu tử và sự chở che bền bỉ của thiên nhiên dành cho con người.

“Thân đầy dấu lá
Cộng tỏa như dù
Ôm quanh cổ mẹ
Quả tròn chen nhau”

Chỉ với vài câu thơ ngắn, tác giả đã khắc họa một hình ảnh rất đặc trưng của cây đu đủ. Những vết sẹo lá in dấu trên thân cây già nua, những tán lá xòe rộng như chiếc dù lớn chở che, và bên dưới, những chùm quả tròn mọng, chen chúc nhau, như đàn con nép mình bên mẹ. Cây đu đủ hiện lên không chỉ là một loài cây mà còn là biểu tượng của sự che chở, bao bọc – một hình ảnh ẩn dụ đầy yêu thương về tình mẫu tử thiêng liêng.

Không giống những loài cây khác phải nhờ đến bàn tay người chăm sóc, đu đủ tự mình chống chọi với thời tiết, kiên cường nuôi dưỡng những quả ngọt:

“Dù trời mưa lâu
Dù sương lạnh trắng
Quả vẫn chín vàng
Đẹp tươi như nắng”

Mưa dầm, sương giá không thể làm cây đu đủ gục ngã. Dưới sự che chở của những tán lá tỏa rộng, từng quả đu đủ vẫn lớn lên, vẫn đón ánh mặt trời, vẫn chín vàng tươi tắn. Câu thơ vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ, như lời khẳng định về sức sống bền bỉ, về tình yêu thương có thể vượt qua mọi thử thách để mang đến những điều tốt đẹp.

Và rồi, khi đã đến lúc, quả đu đủ chín, rời xa thân mẹ, mang theo tất cả những gì mẹ đã trao cho nó:

“Thân già mốc trắng
Nuôi con lớn đều
Quả chín xa mẹ
Sữa còn mang theo”

Hình ảnh “thân già mốc trắng” gợi lên một sự hy sinh thầm lặng. Cây đu đủ, dù đã già nua, vẫn tiếp tục dâng hiến, vẫn dồn hết dưỡng chất để nuôi những quả ngọt. Và ngay cả khi những quả đu đủ đã chín, rời xa cây mẹ, chúng vẫn mang theo trong mình dòng nhựa trắng – như một biểu tượng của tình mẫu tử không bao giờ cạn kiệt.

Bài thơ Đu đủ của Phạm Hổ tuy ngắn gọn nhưng lại đầy cảm xúc và giàu ý nghĩa. Đó không chỉ là câu chuyện về một loài cây mà còn là lời ca ngợi về tình yêu thương, về sự hy sinh âm thầm của những người mẹ dành cho con cái. Cây đu đủ trong thơ giống như một người mẹ Việt Nam tảo tần, luôn dõi theo con, nuôi nấng con khôn lớn mà không mong cầu báo đáp. Và dù con có đi xa đến đâu, tình thương của mẹ vẫn luôn theo con, như dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng suốt cuộc đời.

*

Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi

Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.

Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.

Viên Ngọc Quý