Em đọc lại thơ…
Mai sau dù có bao giờ
Em ngồi đọc lại chùm thơ đắng này
Có ai trên trái đất này
Yêu em sâu thẳm như ngày anh yêu?
Thôi đừng trách hận chi nhau
Lỗi lầm anh trả bằng đau đớn rồi!
Tan đi nát lại bao hồi
Yêu em ai khổ trên đời bằng anh.
*
Tình yêu và nỗi đau trong “Em đọc lại thơ…”
Có những tình yêu không chỉ là niềm hạnh phúc, mà còn là nỗi đau khắc sâu đến tận tâm can. “Em đọc lại thơ…” của Xuân Diệu là một bài thơ đầy day dứt, nơi từng câu chữ thấm đẫm sự tiếc nuối, đau thương và cả một tình yêu vẫn cháy mãi dù đã không còn bên nhau.
Nỗi cô đơn sau cuộc tình
Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu như đang hướng về tương lai, tưởng tượng một ngày nào đó người yêu cũ vô tình đọc lại những vần thơ của mình:
“Mai sau dù có bao giờ
Em ngồi đọc lại chùm thơ đắng này…”
Hai chữ “mai sau” vang lên như một tiếng vọng xa xăm, gợi lên hình ảnh một người đã đi xa, một tình yêu đã lùi vào dĩ vãng. Nhưng dù thời gian có trôi, dù bao năm tháng có qua đi, thì những vần thơ này vẫn còn đó – như một chứng tích của tình yêu, của những cảm xúc đã từng mãnh liệt đến nhường nào.
Và khi em đọc lại, liệu em có nhận ra?
“Có ai trên trái đất này
Yêu em sâu thẳm như ngày anh yêu?”
Đó không phải là một câu hỏi, mà là một lời khẳng định. Tình yêu của anh là duy nhất, là sâu thẳm, là trọn vẹn đến tận cùng. Không ai khác có thể yêu em nhiều hơn anh đã từng. Nhưng liệu rằng người con gái ấy có hiểu được điều đó, có cảm nhận được nỗi đau mà anh đã trải qua?
Nỗi đau của kẻ yêu chân thành
Đọc đến những câu thơ sau, ta mới cảm nhận hết sự dày vò trong trái tim Xuân Diệu:
“Thôi đừng trách hận chi nhau
Lỗi lầm anh trả bằng đau đớn rồi!”
Không cần biết ai đúng ai sai, chỉ biết rằng tình yêu này đã kết thúc, và lỗi lầm – dù của ai – cũng đã được trả giá bằng nỗi đau tột cùng. Đây không chỉ là sự dằn vặt mà còn là một sự buông xuôi đầy xót xa.
Bởi vì, tình yêu này không chỉ đơn thuần là một cuộc tình, mà nó đã trở thành một phần máu thịt của anh:
“Tan đi nát lại bao hồi
Yêu em ai khổ trên đời bằng anh.”
Hình ảnh “tan đi nát lại” khiến ta cảm nhận được sự giằng xé dữ dội trong tâm hồn. Tình yêu này đã vỡ vụn bao lần, trái tim này đã đau đớn đến mức không còn gì để mất. Đó là sự đau khổ không thể diễn tả thành lời, chỉ có thể dồn nén trong thơ, để một ngày nào đó người con gái kia đọc lại và hiểu rằng: đã có một người yêu mình đến tận cùng như thế.
Tình yêu Xuân Diệu – Mãnh liệt nhưng mong manh
Xuân Diệu luôn yêu cuồng nhiệt, say đắm, và cũng chính vì thế mà ông đau đớn tột cùng khi tình yêu tan vỡ. Những câu thơ của ông không đơn thuần chỉ là lời trách cứ, mà còn là sự tuyệt vọng của một trái tim đã trao đi tất cả.
“Em đọc lại thơ…” không chỉ là một lời nhắn gửi đến người cũ, mà còn là một bài thơ để đời, để cho những ai từng yêu sâu sắc cũng thấy mình trong đó. Bởi lẽ, ai chưa từng yêu đến tận cùng, thì chưa thể thấu hết những đau thương mà tình yêu có thể mang lại.
Và rồi, mai sau dù có bao giờ, khi đọc lại những vần thơ này, liệu em có nhớ đến anh? Hay tất cả sẽ chỉ là một giấc mộng đã xa?
*
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý
