Em nhớ…
Em nhớ năm em mới trưởng thành
Mơ màng em ngắm đám mây xanh
Chàng đi qua cửa ngừng chân lại
Chan chứa lòng em mối cảm tình
Rồi chàng lững thững bước đi qua
Phong lưu dáng điệu nét con nhà
Vời trông… em thấy chàng quay lại
Mỉm miệng em cười dưới ánh hoa
Chàng đi… từ đó em đau lòng
Tựa cửa mơ màng em đứng trông
Ngày một ngày hai xuân lại hạ
Thu về sương nhuốm nhạn sang đông
Cho đến ngày em lỡ bước đi
Trầm luân thân thể có ra gì
Đau lòng, mỗi lúc trăng thu lạnh
Nhớ đến tình chàng dạ tái tê
Em ước đem thân hoá bóng trăng
Đêm đêm vằng vặc dọi theo chàng
Kiếp này khốn nỗi đường tu vụng
Đợi kiếp sau này có được chăng
*
Em Nhớ… – Dư Âm Của Một Mối Tình Lỡ
Trong dòng chảy của thi ca, có những bài thơ không chỉ là những vần điệu du dương, mà còn là những tiếng lòng thổn thức, một nỗi niềm được giấu kín trong những dòng chữ tưởng như đơn giản mà lại day dứt khôn nguôi. “Em nhớ…” của Thái Can là một bài thơ như thế – một câu chuyện về tình yêu dang dở, về những hoài niệm và khát vọng mãi mãi không thể với tới.
Những rung động đầu đời – Khi tình yêu chớm nở
“Em nhớ năm em mới trưởng thành
Mơ màng em ngắm đám mây xanh
Chàng đi qua cửa ngừng chân lại
Chan chứa lòng em mối cảm tình.”
Mở đầu bài thơ là một hoài niệm về những tháng năm tuổi trẻ, khi trái tim vừa mới biết rung động trước ánh nhìn đầu tiên. Cô gái mới trưởng thành, ngây thơ và trong sáng, lặng lẽ nhìn ngắm bầu trời, để mặc tâm hồn trôi theo những đám mây xanh. Và rồi, khoảnh khắc ấy đến – chàng trai đi ngang qua, dừng lại trước cửa, để lại trong lòng nàng một ấn tượng khó phai.
Chỉ một lần gặp gỡ, chỉ một cái dừng chân thoáng qua, mà đủ làm trái tim người con gái chan chứa mối cảm tình. Đó là những rung động đầu đời – nhẹ nhàng nhưng mãnh liệt, mong manh nhưng lại ghi dấu suốt cả cuộc đời.
Ánh mắt quay lại – Lời hẹn thề không thành
“Rồi chàng lững thững bước đi qua
Phong lưu dáng điệu nét con nhà
Vời trông… em thấy chàng quay lại
Mỉm miệng em cười dưới ánh hoa.”
Người con trai bước đi trong dáng vẻ phong lưu, mang theo cả sự ung dung và nét hào hoa của một người có xuất thân danh giá. Nhưng rồi, có một khoảnh khắc bất ngờ – chàng quay lại, nhìn về phía nàng. Và trong ánh hoa lung linh, nàng mỉm miệng cười, như một bông hoa vừa chớm nở giữa buổi giao mùa.
Đó là khoảnh khắc tưởng chừng như nhỏ bé, nhưng lại mang theo bao nhiêu hy vọng, bao nhiêu niềm tin vào một điều gì đó sẽ đến. Phải chăng đó là một lời hẹn thề không thành, một mối nhân duyên đã nhen nhóm nhưng rồi chẳng bao giờ có cơ hội nảy nở?
Chờ đợi trong vô vọng – Mùa thay lá, lòng chẳng đổi thay
“Chàng đi… từ đó em đau lòng
Tựa cửa mơ màng em đứng trông
Ngày một ngày hai xuân lại hạ
Thu về sương nhuốm nhạn sang đông.”
Chàng đi, mang theo cả những giấc mộng của nàng. Nàng đau lòng, đứng bên cửa, mơ màng trông ngóng, chờ đợi một điều gì đó vốn đã không còn tồn tại. Thời gian cứ thế trôi qua, xuân lại hạ, thu về rồi đông đến, nhưng tình cảm trong lòng nàng vẫn vẹn nguyên.
Từng mùa trôi qua không chỉ là sự thay đổi của thời gian, mà còn là những biến động trong lòng người. Nhưng dù năm tháng có xoay vần, nàng vẫn đứng đó, tựa cửa, chờ đợi bóng hình xưa. Có lẽ, không có gì đau đớn hơn sự chờ đợi trong vô vọng, khi ta biết rằng người mình mong ngóng đã không còn nhớ đến ta nữa.
Lỡ bước trầm luân – Định mệnh nghiệt ngã của một kiếp hồng nhan
“Cho đến ngày em lỡ bước đi
Trầm luân thân thể có ra gì
Đau lòng, mỗi lúc trăng thu lạnh
Nhớ đến tình chàng dạ tái tê.”
Và rồi, nàng lỡ bước, rơi vào vòng xoáy trầm luân của số phận. Định mệnh khắc nghiệt đã đưa nàng vào một con đường không lối thoát, nơi thân xác và linh hồn đều bị vùi dập. Nhưng dù cuộc đời có nghiệt ngã thế nào, thì trái tim nàng vẫn không thể quên được mối tình đầu ấy.
Mỗi đêm thu lạnh lẽo, dưới ánh trăng bạc, nàng lại nhớ đến người xưa, để rồi lòng đau đớn đến tái tê. Phải chăng, nỗi đau lớn nhất không phải là mất đi tất cả, mà là vẫn còn nhớ, còn yêu, nhưng không thể quay lại?
Khát vọng hóa trăng – Một tình yêu bất tử
“Em ước đem thân hoá bóng trăng
Đêm đêm vằng vặc dọi theo chàng
Kiếp này khốn nỗi đường tu vụng
Đợi kiếp sau này có được chăng.”
Khi không thể chạm vào tình yêu, nàng ước hóa thành ánh trăng, để có thể dõi theo chàng dù ở bất cứ đâu. Trăng, với ánh sáng dịu dàng và bất diệt, là biểu tượng cho một tình yêu vĩnh cửu, một nỗi nhớ khôn nguôi không thể xóa nhòa.
Nhưng kiếp này, nàng “khốn nỗi đường tu vụng”, không thể có được người mình yêu. Chỉ còn lại một lời nguyện cầu – đợi kiếp sau, mong rằng duyên số sẽ bù đắp cho những mất mát của hiện tại.
Lời kết
“Em nhớ…” không chỉ là một bài thơ về tình yêu, mà còn là tiếng than của một định mệnh nghiệt ngã, nơi những giấc mơ đẹp bị dập tắt bởi hiện thực tàn khốc. Tình yêu trong bài thơ không có hồi kết viên mãn, mà chỉ còn lại sự chờ đợi, tiếc nuối và một nỗi đau âm ỉ kéo dài qua bao mùa trăng.
Thái Can đã khắc họa thành công hình ảnh người con gái si tình, dù rơi vào bể khổ vẫn không thể quên đi bóng hình xưa. Có lẽ, tình yêu đẹp nhất không phải là tình yêu trọn vẹn, mà là tình yêu dù bị chia cắt vẫn sống mãi trong tâm hồn, dù không thể đến với nhau nhưng vẫn dõi theo nhau đến muôn đời.
*
Thái Can – Bác sĩ và Nhà thơ Tiền Chiến
Thái Can (1910 – 1998) là một bác sĩ và nhà thơ nổi bật trong phong trào Thơ Mới Việt Nam. Ông sinh ngày 22 tháng 10 năm 1910 tại Hà Tĩnh, từng theo học tại nhiều ngôi trường danh tiếng trước khi tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1940.
Ngay từ khi còn đi học, Thái Can đã bắt đầu sáng tác thơ và đăng trên các tờ báo lớn đương thời như Phong Hoá, Tiểu thuyết thứ bảy, Hà Nội báo… Tập thơ đầu tay Những nét đan thanh (1934) đã khẳng định phong cách trữ tình, sâu lắng của ông, sau này được tái bản với tên Thơ Thái Can (1995). Năm 1941, ông được giới thiệu trong Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh – Hoài Chân.
Thơ Thái Can chủ yếu xoay quanh tình yêu và số phận con người, với âm điệu nhẹ nhàng, man mác buồn. Dù bị nhận xét là có phần ước lệ, nhưng những vần thơ của ông vẫn để lại dấu ấn với nét nhạc điệu riêng biệt và cảm xúc chân thành. Sau năm 1954, ông di cư vào Nam rồi sang Hoa Kỳ, tiếp tục hành nghề y cho đến khi qua đời năm 1998.
Dù không thuộc hàng những tên tuổi hàng đầu của Thơ Mới, Thái Can vẫn để lại dấu ấn đặc trưng với những vần thơ đượm chất hoài niệm và triết lý nhân sinh.
Viên Ngọc Quý.
