Gió
Le vent se lève, il faut tenter de vivre – P.Valéry
Gió lộng bốn phương,
Giang hồ rượu ngấm,
Xa vời bể thẳm,
Một kiếp mênh mông;
Ba mươi sáu bến bềnh bồng!
Thuyền ơi neo chưa buồn cắm,
Mang mang nỗi buồn nghìn dặm.
*
Gió Đã Nổi – Hãy Nên Thử Sống
“Le vent se lève, il faut tenter de vivre”
(Gió đã nổi, hãy nên thử sống.)
Câu thơ của Paul Valéry vang lên như một lời hiệu triệu, một lời thức tỉnh cho những tâm hồn lang bạt giữa cuộc đời rộng lớn. Lưu Trọng Lư đã mượn hình tượng gió để gửi gắm những suy tư về kiếp người, về sự trôi nổi giữa dòng đời, và hơn hết, về tinh thần dấn thân, không ngại thử thách để thực sự sống một đời ý nghĩa.
Gió – Tiếng gọi của cuộc đời
“Gió lộng bốn phương,
Giang hồ rượu ngấm,
Xa vời bể thẳm,
Một kiếp mênh mông;”
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, gió đã hiện lên không chỉ như một hiện tượng thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của cuộc đời phiêu bạt, không có điểm dừng. Gió thổi qua bốn phương, như chính tâm hồn của những kẻ giang hồ, những con người mãi mãi không thể neo đậu ở một nơi nào.
“Giang hồ rượu ngấm”, hình ảnh gợi lên một cuộc sống phóng khoáng, tự do, nhưng ẩn sau đó là sự cô đơn, là nỗi buồn xa vời khi con người mãi mãi lênh đênh giữa dòng đời. Lưu Trọng Lư vẽ nên một kiếp sống “mênh mông”, nơi con người chỉ như một chiếc thuyền nhỏ giữa biển rộng, không biết đâu là bến đỗ cuối cùng.
Neo đâu giữa bể đời mênh mông?
“Ba mươi sáu bến bềnh bồng!
Thuyền ơi neo chưa buồn cắm,
Mang mang nỗi buồn nghìn dặm.”
Hình ảnh “ba mươi sáu bến” vừa gợi sự phiêu bạt không ngừng, vừa như một phép ẩn dụ cho những chặng đường trong cuộc đời con người. Ta đến, rồi ta đi, hết bến này đến bến khác, nhưng có thực sự tìm được nơi dừng chân? Câu hỏi “Thuyền ơi neo chưa buồn cắm?” vang lên đầy trăn trở, như chính nỗi lòng của những người luôn đi tìm ý nghĩa cuộc sống mà chưa có câu trả lời.
Nỗi buồn nghìn dặm không chỉ là nỗi buồn của một người xa xứ, mà còn là nỗi buồn của chính kiếp nhân sinh – luôn trôi nổi, luôn hoang mang giữa những ngã rẽ cuộc đời.
Lời kết – Hãy dấn thân, hãy sống hết mình
Bài thơ Gió của Lưu Trọng Lư không chỉ đơn thuần là những vần thơ tả cảnh, mà còn là một triết lý sống: Cuộc đời là một hành trình dài, có những lúc lạc lõng, vô định, nhưng thay vì sợ hãi trước gió bão, ta phải thử sống, thử trải nghiệm, thử vươn mình ra biển lớn.
Bởi lẽ, cuộc đời này không dành cho những kẻ chùn bước. Gió đã nổi – hãy cứ đi và sống hết mình!
*
Lưu Trọng Lư – Người tiên phong của Phong trào Thơ mới
Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, sinh ra tại làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Ông xuất thân trong một gia đình nho học và sớm bộc lộ tài năng văn chương.
Là một trong những người khởi xướng và tích cực cổ vũ Phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư đã để lại dấu ấn sâu đậm với những vần thơ trữ tình giàu cảm xúc, nổi bật là bài Tiếng thu với hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác” đã trở thành biểu tượng của thi ca Việt Nam. Ngoài thơ, ông còn sáng tác văn xuôi, kịch nói, cải lương, góp phần phong phú cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.
Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tham gia Văn hóa cứu quốc, hoạt động tuyên truyền văn nghệ trong kháng chiến. Sau năm 1954, ông tiếp tục cống hiến trong lĩnh vực sân khấu và văn học, từng giữ chức Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.
Với những đóng góp lớn lao, năm 2000, Lưu Trọng Lư được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Lưu Trọng Lư không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là người đã góp phần làm thay đổi diện mạo thơ ca Việt Nam.
Viên Ngọc Quý.
