Giữa cây đào
Tầm xuân khách xôn xao
Không thấy giữa cây đào
Chim non thun cổ ấm
Giữa hai cành hoa giao
*
Giữa Cây Đào – Lặng Nghe Hơi Thở Của Mùa Xuân
Bích Khê là một thi sĩ của cái đẹp, của những hình ảnh thơ mộng và lắng sâu. Bài thơ Giữa cây đào chỉ vỏn vẹn bốn câu, nhưng mỗi chữ đều mang một tầng ý nghĩa, gợi mở một không gian tĩnh lặng, nơi con người có thể cảm nhận được hơi thở mong manh của mùa xuân.
Mùa xuân trong mắt người lữ khách
“Tầm xuân khách xôn xao
Không thấy giữa cây đào”
Câu thơ mở đầu vẽ nên hình ảnh một vị khách – có thể là chính thi sĩ – đang đi tìm kiếm hương sắc của mùa xuân. “Tầm xuân” không chỉ là một hành động đơn thuần, mà còn là một trạng thái tâm hồn. Người khách ấy không đơn thuần nhìn ngắm, mà dường như còn mong muốn nắm bắt được cốt lõi, tinh túy của mùa xuân.
Nhưng trớ trêu thay, dù có tìm kiếm, ông vẫn “không thấy” điều mình mong muốn. Cây đào – biểu tượng của mùa xuân – vẫn đó, nhưng vẻ đẹp thực sự của nó lại dường như đang ẩn giấu ở một nơi nào đó ngoài tầm với.
Khoảnh khắc giao hòa giữa thiên nhiên và tâm hồn
“Chim non thun cổ ấm
Giữa hai cành hoa giao”
Chú chim non nhỏ bé, thu mình giữa những cành hoa đang vươn về nhau, tạo nên một bức tranh yên bình và ấm áp. Không còn sự xôn xao của người khách, chỉ còn lại sự tĩnh lặng của thiên nhiên. Hình ảnh này vừa hiện thực vừa mang tính tượng trưng – phải chăng cái đẹp của mùa xuân không nằm ở sự tìm kiếm vội vàng, mà chỉ có thể cảm nhận được trong những khoảnh khắc bình yên nhất?
Chim non “thun cổ ấm” – một tư thế nhỏ nhoi nhưng lại gợi lên cảm giác hạnh phúc. Giữa cái se lạnh còn vương của mùa đông, chú chim nhỏ tìm thấy hơi ấm giữa những cành đào đang đan vào nhau. Đó chính là sự hòa quyện của sự sống, của thiên nhiên, của những điều mong manh mà thiêng liêng nhất.
Thông điệp: Hãy để tâm hồn lắng lại
Bài thơ Giữa cây đào tuy ngắn gọn nhưng hàm chứa một triết lý sâu xa. Đôi khi, con người quá bận rộn với những tìm kiếm bên ngoài mà quên rằng cái đẹp thật sự nằm trong những điều giản dị nhất.
Người khách tìm kiếm mùa xuân nhưng không thấy, vì mùa xuân không nằm ở những gì phô bày trước mắt, mà ẩn trong từng hơi thở của thiên nhiên, trong sự giao hòa nhẹ nhàng giữa hoa lá và sinh linh. Khi lòng an nhiên, khi tâm tĩnh lặng, ta sẽ cảm nhận được trọn vẹn vẻ đẹp của cuộc sống, như chú chim nhỏ bình yên giữa những cành hoa giao nhau trong nắng sớm.
*
Bích Khê – Thi sĩ tài hoa của nền thơ hiện đại Việt Nam
Bích Khê (1916 – 1946), tên thật là Lê Quang Lương, là một nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới Việt Nam. Ông sinh ra trong một gia đình nho học yêu nước tại Quảng Ngãi. Từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu thi ca với thơ Đường luật và ca trù. Tuy nhiên, bước ngoặt trong sáng tác của ông đến từ sự ảnh hưởng của Hàn Mặc Tử, khi ông chuyển sang thể thơ mới với phong cách tượng trưng và siêu thực.
Tác phẩm nổi bật nhất của Bích Khê là Tinh Huyết (1939), được xem như một hiện tượng trong nền thơ Việt Nam thời bấy giờ. Thơ ông giàu chất nhạc, hình tượng táo bạo, kết hợp giữa cảm xúc mãnh liệt và sự tìm tòi đổi mới. Hoài Thanh từng nhận xét rằng ông có những câu thơ hay nhất Việt Nam, còn Hàn Mặc Tử ca ngợi thơ ông như “đóa hoa thần dị”.
Mắc bệnh phổi từ sớm, cuộc đời Bích Khê đầy bi kịch nhưng cũng để lại dấu ấn sâu sắc. Ông qua đời năm 1946 khi mới 30 tuổi, để lại một di sản thơ ca độc đáo, góp phần làm phong phú nền thi ca Việt Nam.
Viên Ngọc Quý.
