Hẹn hò

Anh đã nói, từ khi vừa gặp gỡ:
“Anh rất ngoan, anh không dám mong nhiều.
Em bằng lòng cho anh được phép yêu;
Anh sung sướng với chút tình vụn ấy”.

Em đáp lại: “Nói gì đau đớn vậy!
Vừa gặp anh, em cũng đã mến rồi.
Em phải đâu là ngọn nước trôi xuôi;
Chưa hi vọng, sao anh liền thất vọng?”

Lời nói ấy về sau đem gió sóng
Cho lòng anh đã định chỉ yêu thôi;
Anh tưởng em là của anh rồi,
Em mắc nợ, anh đòi em cho được.

Đấy, ai bảo em làm anh mơ ước!
Lúc đầu tiên, anh có mộng gì đâu!
Tưởng có nhau ai ngờ vẫn xa nhau,
Em ác quá! Lòng anh như tự xé…

*

Hẹn hò – Khi yêu thương hóa thành đòi hỏi

Tình yêu là một điều kỳ diệu, nhưng cũng đầy những nghịch lý. Người ta đến với nhau bằng những rung động chân thành, nhưng rồi chính những mong đợi, những khát khao chiếm hữu lại vô tình làm tổn thương cả hai. Hẹn hò của Xuân Diệu là một bản tình ca buồn, khắc họa sự giằng xé giữa hy vọng và thất vọng, giữa tình yêu thuần khiết và sự đòi hỏi vô tình.

Ngay từ những dòng đầu tiên, người đọc đã thấy một chàng trai chân thành, khiêm nhường khi đứng trước người mình yêu:

“Anh rất ngoan, anh không dám mong nhiều.
Em bằng lòng cho anh được phép yêu;
Anh sung sướng với chút tình vụn ấy.”

Một lời tỏ tình đầy e dè, không đòi hỏi, không tham vọng. Chỉ cần được yêu đã là niềm hạnh phúc lớn lao. Nhưng tình yêu vốn là một mảnh đất màu mỡ cho hy vọng, và khi cô gái hồi đáp bằng những lời dịu dàng:

“Nói gì đau đớn vậy!
Vừa gặp anh, em cũng đã mến rồi.”

Thì hạt giống hy vọng trong lòng chàng trai bắt đầu nảy mầm. Cô gái không hứa hẹn điều gì cụ thể, chỉ đơn giản bày tỏ sự rung động. Nhưng chính sự rung động ấy lại gieo vào lòng chàng trai một niềm tin: rằng nàng đã thuộc về mình, rằng tình yêu này sẽ đơm hoa kết trái.

Và rồi, khi tình cảm không diễn ra như mong đợi, hy vọng biến thành tổn thương, yêu thương hóa thành đòi hỏi:

“Lời nói ấy về sau đem gió sóng
Cho lòng anh đã định chỉ yêu thôi;
Anh tưởng em là của anh rồi,
Em mắc nợ, anh đòi em cho được.”

Câu thơ như một tiếng thở dài xót xa. Yêu không còn là sự tự nguyện nữa, mà đã trở thành một món nợ vô hình. Chàng trai không còn giữ được sự khiêm nhường ban đầu, mà vô thức biến tình yêu thành một sự sở hữu, một thứ phải được đáp lại đầy đủ.

Nhưng tình yêu đâu phải là một món nợ có thể trả bằng những con số rõ ràng? Tình yêu chỉ đẹp khi nó là sự tự nguyện, khi nó không bị trói buộc bởi những kỳ vọng và áp lực. Và khi nhận ra mình đã trở nên ích kỷ, chàng trai đau đớn trách móc cả cô gái lẫn chính bản thân mình:

“Đấy, ai bảo em làm anh mơ ước!
Lúc đầu tiên, anh có mộng gì đâu!
Tưởng có nhau ai ngờ vẫn xa nhau,
Em ác quá! Lòng anh như tự xé…”

Lời trách móc như một tiếng nấc nghẹn ngào. Chính anh cũng không hiểu vì sao mình lại trở thành kẻ tổn thương, vì sao yêu thương lại hóa thành nỗi đau. Có phải lỗi do cô gái không? Hay do chính những mong đợi của anh đã biến tình yêu thành một gánh nặng?

Xuân Diệu, với sự tinh tế của một tâm hồn yêu tha thiết, đã cho người đọc thấy một nghịch lý đau lòng trong tình yêu: càng kỳ vọng, càng dễ thất vọng; càng muốn giữ, càng dễ mất. Yêu là chấp nhận chứ không phải đòi hỏi, là cho đi chứ không phải chiếm hữu.

Và có lẽ, tình yêu chỉ thực sự đẹp khi ta học được cách yêu mà không cần phải giữ.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý