Hoa cà phê

Hoa cà phê thơm lắm, em ơi
Hoa cùng một điệu với hoa lài
Trắng ngà, trong ngọc, xinh mà sáng
Như miệng em cười đâu đây thôi

Hoa dạt dào thơm, mắt dạt dào
Mỗi hoa như thể một vì sao
La đà mỗi nhánh hoa chi chít
Tất cả hoà hương: sâu, rộng, cao…

Em đến đây em, đặng bốn bề
Ta cùng lạc giữa hoa cà phê
Cho sương ướt tóc, hương đầy áo
Cho trĩu hồn thơm, mới trở về

Buôn Ma Thuột, 12/2/1979

*

Hương hoa cà phê – Hương tình yêu và nỗi nhớ

Giữa những cánh đồng bạt ngàn của Tây Nguyên, khi mùa xuân chạm ngõ, hoa cà phê bung nở trắng muốt như những đám mây nhỏ lơ lửng giữa đất trời. Nhưng với Xuân Diệu, hoa cà phê không chỉ là một vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là biểu tượng của tình yêu, của sự gần gũi và nỗi nhớ mong da diết.

Sắc trắng dịu dàng, hương thơm vấn vương

“Hoa cà phê thơm lắm, em ơi
Hoa cùng một điệu với hoa lài
Trắng ngà, trong ngọc, xinh mà sáng
Như miệng em cười đâu đây thôi.”

Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu không chỉ miêu tả vẻ đẹp của hoa cà phê bằng thị giác mà còn đánh thức khứu giác bằng hương thơm thanh khiết của loài hoa này. Hương thơm ấy được ví như hoa lài – dịu dàng mà nồng nàn, tinh khiết mà đậm sâu. Và hơn thế, màu hoa trắng trong ấy lại gợi nhớ đến nụ cười của người thương, một nụ cười ngọt ngào, rạng rỡ, tưởng như đang hiện diện ngay trước mắt.

Một bầu trời hoa, một bầu trời cảm xúc

“Hoa dạt dào thơm, mắt dạt dào
Mỗi hoa như thể một vì sao
La đà mỗi nhánh hoa chi chít
Tất cả hoà hương: sâu, rộng, cao…”

Hình ảnh những bông hoa cà phê trắng xóa, chen chúc trên cành, rực sáng dưới trời Tây Nguyên khiến tác giả liên tưởng đến bầu trời sao lung linh. Nhưng điều đặc biệt hơn cả là sự kết nối giữa thiên nhiên và tâm hồn. Nếu những bông hoa trên cành kết lại thành một không gian đầy hương sắc, thì những cảm xúc trong lòng cũng dâng trào theo từng làn hương ấy – sâu, rộng, và cao vợi.

Giấc mộng giữa mùa hoa

“Em đến đây em, đặng bốn bề
Ta cùng lạc giữa hoa cà phê
Cho sương ướt tóc, hương đầy áo
Cho trĩu hồn thơm, mới trở về.”

Lời mời gọi của Xuân Diệu đầy tha thiết. Ông không chỉ mong người thương đến để ngắm nhìn hoa, mà còn muốn cả hai cùng đắm mình trong không gian ấy, để hương hoa ngấm vào tóc, thấm vào áo, và đọng mãi trong tâm hồn. Cái “trĩu hồn thơm” ấy không chỉ là sự ngây ngất trước vẻ đẹp thiên nhiên, mà còn là một thứ tình cảm sâu lắng, một sự gắn kết không thể phai nhòa.

Thông điệp: Khi tình yêu hoà cùng thiên nhiên

Bài thơ “Hoa cà phê” không chỉ đơn thuần là một bức tranh thiên nhiên mà còn là một bản tình ca dịu dàng của Xuân Diệu. Hoa cà phê trắng muốt như biểu tượng của tình yêu tinh khôi, hương thơm của hoa là sự vấn vương của nỗi nhớ, và cả cánh đồng hoa là một không gian để con người hòa mình vào thiên nhiên, vào tình yêu, vào những xúc cảm đẹp nhất của cuộc đời.

Và có lẽ, bất cứ ai đã từng đứng giữa mùa hoa cà phê nở rộ, hẳn cũng sẽ hiểu được cảm giác mà Xuân Diệu muốn truyền tải – một cảm giác lâng lâng, ngọt ngào, và chẳng thể nào quên…

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý