Khúc hát trên sông
Này em ơi
Tiếng sáo trúc
Thổi tuyệt vời
Đôi chim nhạn
Bay tung trời
Theo tiếng sáo
Ta ra khơi
Theo bóng nhạn
Đến chân trời
Gõ nhịp chèo
Thuyền ta trôi
Dưới ánh sáng
Ta nô cười
Này em ơi
Ta đi thôi!
*
Khúc Hát Trên Sông – Bản Giao Hưởng Của Tự Do Và Mộng Ước
Có những bài thơ không chỉ là những câu chữ, mà còn là âm thanh, là hình ảnh, là cả một khung trời rộng mở. Khúc hát trên sông của Thái Can là một trong những bài thơ như thế – một khúc hát tràn đầy sức sống, tự do và khát vọng.
Bài thơ vang lên như một lời mời gọi, như tiếng sáo ngân dài trên dòng sông lộng gió. Ở đó, có tiếng nhịp chèo khua nước, có đôi cánh chim nhạn tung bay, có những con người trẻ tuổi đầy nhiệt huyết đang hướng về một chân trời xa thẳm, nơi những giấc mơ chờ đợi.
Tiếng sáo trúc – Khúc nhạc của tự do
“Này em ơi
Tiếng sáo trúc
Thổi tuyệt vời”
Tiếng sáo mở đầu bài thơ, không đơn thuần chỉ là một âm thanh mà còn là tiếng gọi của tâm hồn, là niềm vui sướng, là sự tự do và khao khát thoát khỏi những ràng buộc.
Có lẽ, tiếng sáo ấy chính là tâm hồn của những con người trẻ tuổi, của những kẻ mộng mơ không muốn bị bó buộc trong khuôn khổ, mà muốn vươn mình đến những miền đất mới, những chân trời rộng mở.
Đôi chim nhạn – Hình ảnh của khát vọng
“Đôi chim nhạn
Bay tung trời
Theo tiếng sáo
Ta ra khơi”
Chim nhạn – loài chim tự do, không gò bó trong một vùng trời nhỏ bé – bay lên giữa không gian bao la, như những con người mang trong mình ước mơ lớn lao, không chịu bó hẹp trong những giới hạn nhỏ nhoi.
“Ta ra khơi” – hình ảnh con thuyền rời bến không chỉ đơn thuần là một chuyến đi, mà còn là hành trình của khát vọng, của sự bứt phá khỏi những gì cũ kỹ để tìm đến những điều mới mẻ, rộng lớn hơn.
Dòng sông và tiếng cười – Niềm vui của hành trình
“Theo bóng nhạn
Đến chân trời
Gõ nhịp chèo
Thuyền ta trôi
Dưới ánh sáng
Ta nô cười”
Bài thơ mang nhịp điệu nhanh, mạnh, dồn dập, như chính những nhịp chèo đưa thuyền lướt đi trên sông. Hành trình này không hề có sự sợ hãi, không có lo âu, mà chỉ có sự hân hoan, háo hức, rạo rực trong lòng.
“Ta nô cười” – một tiếng cười vang lên giữa sông nước, giữa ánh sáng, giữa trời cao rộng. Đó là tiếng cười của niềm vui, của tinh thần phóng khoáng, của những con người không sợ hãi bất cứ điều gì phía trước.
Lời gọi của tương lai
“Này em ơi
Ta đi thôi!”
Bài thơ kết lại bằng một lời mời gọi đầy phóng khoáng. Không có sự chần chừ, không có do dự, chỉ có một sự quyết tâm mạnh mẽ: “Ta đi thôi!”
Hành trình ấy, dù có thể đầy sóng gió, đầy thử thách, nhưng tâm hồn tự do thì không bao giờ sợ hãi. Bởi vì chỉ những ai dám bước đi mới có thể chạm tới chân trời.
Lời kết – Khi con người dám rời bến để tìm những chân trời mới
Bài thơ Khúc hát trên sông của Thái Can không đơn thuần chỉ là một khúc ca về dòng sông, về tiếng sáo, mà còn là bản giao hưởng của tự do, của tinh thần dám đi xa, dám bước ra khỏi vùng an toàn để tìm kiếm chân trời của riêng mình.
Có lẽ, trong mỗi người chúng ta đều có một dòng sông, một tiếng sáo, một đôi cánh chim nhạn. Nhưng chúng ta có đủ dũng khí để “ra khơi”, để “gõ nhịp chèo” và “nô cười” trước thử thách không?
Câu trả lời thuộc về chính mỗi người. Nhưng chắc chắn rằng, chỉ khi ta dám bước đi, ta mới có thể thực sự chạm vào những điều tuyệt vời phía trước.
*
Thái Can – Bác sĩ và Nhà thơ Tiền Chiến
Thái Can (1910 – 1998) là một bác sĩ và nhà thơ nổi bật trong phong trào Thơ Mới Việt Nam. Ông sinh ngày 22 tháng 10 năm 1910 tại Hà Tĩnh, từng theo học tại nhiều ngôi trường danh tiếng trước khi tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1940.
Ngay từ khi còn đi học, Thái Can đã bắt đầu sáng tác thơ và đăng trên các tờ báo lớn đương thời như Phong Hoá, Tiểu thuyết thứ bảy, Hà Nội báo… Tập thơ đầu tay Những nét đan thanh (1934) đã khẳng định phong cách trữ tình, sâu lắng của ông, sau này được tái bản với tên Thơ Thái Can (1995). Năm 1941, ông được giới thiệu trong Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh – Hoài Chân.
Thơ Thái Can chủ yếu xoay quanh tình yêu và số phận con người, với âm điệu nhẹ nhàng, man mác buồn. Dù bị nhận xét là có phần ước lệ, nhưng những vần thơ của ông vẫn để lại dấu ấn với nét nhạc điệu riêng biệt và cảm xúc chân thành. Sau năm 1954, ông di cư vào Nam rồi sang Hoa Kỳ, tiếp tục hành nghề y cho đến khi qua đời năm 1998.
Dù không thuộc hàng những tên tuổi hàng đầu của Thơ Mới, Thái Can vẫn để lại dấu ấn đặc trưng với những vần thơ đượm chất hoài niệm và triết lý nhân sinh.
Viên Ngọc Quý.
