Kỷ niệm

Trên đường quần ngựa, chiều kia…
Em ơi, anh muốn dựng bia ân tình
Khi anh qua đó một mình
Thấy còn in bóng in hình đôi ta

Một chiều gió đỡ mây xa
Chiều sương phảng phất cho hoa dịu dàng
Em ngồi dưới gốc cây dương
Mắt yêu xinh đẹp là gương đất trời.

Trái tim anh nói bồi hồi
Mà tim em cũng trao lời vẫn vương
Đất trời chìm giữa yêu đương
Thời gian cũng đượm trên đường vô biên.

Dù anh sống đến ngàn niên,
Không quên những phút cùng em mơ màng
Thu kia, hôm ấy, bên đàng.
Khúc cong cong ấy, bên hàng cây dương.

(8-1964)

*

Ký Ức Mãi Khắc Ghi – Tình Yêu Và Thời Gian

Kỷ niệm trong tình yêu luôn mang một vẻ đẹp lạ kỳ. Đó là những khoảnh khắc ngọt ngào mà con người dù có đi xa đến đâu, có trải qua bao nhiêu năm tháng, vẫn không thể lãng quên. Kỷ niệm của Xuân Diệu là một bài thơ như thế – một dấu ấn của yêu thương, một tấm bia ân tình khắc vào thời gian, nơi mà mỗi lần ngoái nhìn, trái tim lại rung lên nhịp đập bồi hồi.

Nơi tình yêu hóa vĩnh cửu

“Trên đường quần ngựa, chiều kia…
Em ơi, anh muốn dựng bia ân tình
Khi anh qua đó một mình
Thấy còn in bóng in hình đôi ta.”

Hình ảnh bia ân tình mà Xuân Diệu nhắc đến không phải là một vật hữu hình, mà là tấm bia được khắc sâu trong lòng. Con đường ấy, buổi chiều ấy, khoảnh khắc ấy – tất cả đều trở thành một phần không thể phai nhòa trong tâm trí tác giả. Mỗi khi bước qua nơi đó, bóng dáng của hai người như vẫn còn hiện hữu, như thể thời gian chẳng thể xóa nhòa được những dấu vết của yêu thương.

Khoảnh khắc ngập tràn yêu thương

“Một chiều gió đỡ mây xa
Chiều sương phảng phất cho hoa dịu dàng
Em ngồi dưới gốc cây dương
Mắt yêu xinh đẹp là gương đất trời.”

Không gian trong thơ Xuân Diệu bao giờ cũng nhuốm màu lãng mạn. Gió, mây, sương, hoa – tất cả đều trở nên dịu dàng hơn khi tình yêu hiện diện. Ở đây, hình ảnh người con gái không chỉ là một dáng hình cụ thể, mà còn là biểu tượng của cái đẹp, của sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Đôi mắt em không chỉ đơn thuần là đôi mắt, mà trở thành gương đất trời – phản chiếu cả vũ trụ, phản chiếu cả tình yêu đang dâng tràn.

Tình yêu làm thời gian ngưng đọng

“Trái tim anh nói bồi hồi
Mà tim em cũng trao lời vẫn vương
Đất trời chìm giữa yêu đương
Thời gian cũng đượm trên đường vô biên.”

Giây phút yêu thương làm cho mọi thứ trở nên lung linh hơn. Không chỉ có con người cảm nhận tình yêu, mà cả đất trời cũng như bị cuốn vào đó. Trong khoảnh khắc ấy, tình yêu làm cho thời gian ngừng trôi, làm cho con đường vô tận cũng mang dấu ấn của xúc cảm. Tình yêu ở đây không chỉ là sự rung động của hai cá nhân, mà còn là sự hòa hợp với thiên nhiên, với vũ trụ, khiến cho tất cả như chìm vào một cõi mơ màng bất tận.

Ký ức không bao giờ phai nhạt

“Dù anh sống đến ngàn niên,
Không quên những phút cùng em mơ màng
Thu kia, hôm ấy, bên đàng.
Khúc cong cong ấy, bên hàng cây dương.”

Tình yêu có thể qua đi, con người có thể xa nhau, nhưng kỷ niệm thì vẫn còn mãi. Xuân Diệu đã khẳng định rằng dù có sống đến ngàn niên, ông cũng không thể quên đi những phút giây bên nhau. Và thật vậy, tình yêu không chỉ được đo đếm bằng thời gian bên nhau, mà còn được lưu giữ qua những gì trái tim đã từng rung động.

Câu thơ cuối cùng gợi lên một hình ảnh đầy sức gợi: khúc cong cong ấy, bên hàng cây dương. Đó không chỉ là một khung cảnh, mà là một lát cắt của ký ức, một khoảng trời riêng chỉ có hai người từng bước qua. Chính sự cụ thể này làm cho kỷ niệm trở nên sống động và chân thực hơn, để rồi mỗi lần nhớ lại, người ta như thấy mình vẫn còn đứng đó, vẫn còn nghe tiếng lá dương xào xạc trong gió, vẫn còn cảm nhận được hơi ấm của một thời đã qua.

Lời kết

Kỷ niệm của Xuân Diệu là một bài thơ thấm đẫm xúc cảm, ghi lại một khoảnh khắc yêu thương mà thời gian không thể xóa nhòa. Trong tình yêu, có những giây phút dù chỉ thoáng qua nhưng lại trở thành vĩnh cửu. Và đôi khi, điều đẹp nhất trong một cuộc tình không phải là sự kéo dài mãi mãi, mà chính là những khoảnh khắc đã từng làm ta rung động, đã từng khiến cả đất trời cũng phải xao xuyến.

Tình yêu có thể thay đổi, con người có thể xa nhau, nhưng kỷ niệm – như một tấm bia vô hình – vẫn luôn còn đó, mãi mãi khắc ghi trong trái tim những ai từng yêu.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý