Lá bàng rơi
Sớm vin cành liễu so màu tóc,
Chiều ngắt hoa lê đọ nụ cười,
Người đẹp bên sông sầu chửa biết,
Bên sông ngày đượm lá bàng rơi.
*
Lá Bàng Rơi – Nỗi Sầu Nhẹ Tựa Gió Thu
Bên dòng sông êm đềm, một người con gái vẫn soi mình trong nước, vẫn đắm chìm trong những vẻ đẹp thanh xuân mà chưa hay biết rằng thời gian lặng lẽ trôi qua, mang theo cả những đổi thay không thể cưỡng cầu. Lá bàng rơi của Lưu Trọng Lư là một bức tranh thơ đầy lãng mạn nhưng cũng phảng phất nỗi buồn man mác về sự tàn phai, về những điều mong manh mà con người đôi khi không nhận ra giữa cuộc sống bộn bề.
Thanh xuân trong từng khoảnh khắc
“Sớm vin cành liễu so màu tóc,
Chiều ngắt hoa lê đọ nụ cười,”
Hai câu thơ mở đầu như một nét vẽ mềm mại về vẻ đẹp của người thiếu nữ. Nàng sống trong những ngày xuân xanh, vẫn say mê chiêm ngưỡng bản thân, vẫn tựa cành liễu để so màu tóc, vẫn ngắt hoa lê để đọ với nụ cười duyên dáng.
Đây là hình ảnh đầy chất thơ, phản chiếu vẻ đẹp thanh xuân tràn đầy tự tin và kiêu hãnh. Nhưng ẩn sâu trong đó, Lưu Trọng Lư đã khéo léo gợi lên một điều: mọi vẻ đẹp đều có lúc phai tàn. Bởi lẽ, nếu không có sự chuyển mình của thời gian, đâu cần phải so màu tóc, đâu cần phải đọ nụ cười với hoa?
Lá bàng rơi – dấu hiệu của sự phai tàn
“Người đẹp bên sông sầu chửa biết,
Bên sông ngày đượm lá bàng rơi.”
Người con gái ấy vẫn chưa hay biết rằng, bên dòng sông êm đềm kia, những chiếc lá bàng đã âm thầm rơi xuống, nhuốm đỏ cả mặt nước. Sự đối lập giữa một con người đang đắm mình trong vẻ đẹp của hiện tại với sự đổi thay âm thầm của thiên nhiên tạo nên một nỗi buồn nhẹ nhàng nhưng đầy ám ảnh.
Mùa lá bàng rơi là mùa thu, mùa của chia ly, của những hoài niệm buồn. Nhưng nàng đâu hay, nàng vẫn say sưa với thanh xuân, vẫn chưa nhận ra rằng từng khoảnh khắc qua đi cũng là từng khoảnh khắc thanh xuân dần rời xa.
Nỗi buồn mang tên thời gian
Bài thơ rất ngắn nhưng lại chứa đựng một thông điệp sâu sắc về sự tàn phai. Lưu Trọng Lư không nói trực tiếp đến thời gian, đến tuổi trẻ hay đến sự đổi thay, nhưng từng hình ảnh ông vẽ ra đều gợi nhắc đến những điều đó.
Cái hay của bài thơ không nằm ở sự bi lụy, mà ở cách nó khơi gợi một nỗi buồn nhẹ nhàng, như một làn gió thu thoảng qua, như một chiếc lá bàng rơi chạm mặt nước, gợn lên một vòng sóng rồi tan biến. Người thiếu nữ vẫn chưa biết đến nỗi buồn, nhưng người đọc thì biết. Biết rằng lá bàng vẫn cứ rơi, biết rằng dòng sông vẫn trôi, biết rằng thanh xuân dù rực rỡ đến đâu cũng không thể mãi mãi trường tồn.
Lời kết – Hãy trân trọng từng khoảnh khắc
Lá bàng rơi không chỉ là một bức tranh về mùa thu hay về một người con gái, mà còn là một bài thơ mang triết lý nhân sinh. Nó nhắc nhở chúng ta rằng mọi thứ trong cuộc đời này đều có lúc thay đổi, đều có lúc phai tàn. Có thể hôm nay ta chưa nhận ra, có thể ta vẫn còn say mê trong vẻ đẹp của hiện tại, nhưng thời gian vẫn cứ trôi, như những chiếc lá bàng âm thầm rơi xuống mặt sông.
Vậy nên, khi còn có thể, hãy sống trọn vẹn với những gì mình đang có, hãy yêu thương và trân trọng từng khoảnh khắc thanh xuân. Bởi vì một ngày nào đó, khi ta nhận ra lá bàng đã rơi quá nhiều, có lẽ ta cũng đã đi xa khỏi những tháng năm rực rỡ nhất của cuộc đời.
*
Lưu Trọng Lư – Người tiên phong của Phong trào Thơ mới
Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, sinh ra tại làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Ông xuất thân trong một gia đình nho học và sớm bộc lộ tài năng văn chương.
Là một trong những người khởi xướng và tích cực cổ vũ Phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư đã để lại dấu ấn sâu đậm với những vần thơ trữ tình giàu cảm xúc, nổi bật là bài Tiếng thu với hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác” đã trở thành biểu tượng của thi ca Việt Nam. Ngoài thơ, ông còn sáng tác văn xuôi, kịch nói, cải lương, góp phần phong phú cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.
Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tham gia Văn hóa cứu quốc, hoạt động tuyên truyền văn nghệ trong kháng chiến. Sau năm 1954, ông tiếp tục cống hiến trong lĩnh vực sân khấu và văn học, từng giữ chức Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.
Với những đóng góp lớn lao, năm 2000, Lưu Trọng Lư được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Lưu Trọng Lư không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là người đã góp phần làm thay đổi diện mạo thơ ca Việt Nam.
Viên Ngọc Quý.
