Lạc quan
Vườn cười bằng bướm, hót bằng chim;
Dưới nhánh, không còn một chút đêm:
Những tiếng tung hô bằng ánh sáng
Ca đời hưng phục trẻ trung thêm.
Gió qua, như một khách thừa lương,
Lay nắng trên mình lá loáng sương.
Hoa cúc dường như thôi ẩn dật,
Hoa hồng có vẻ bận soi gương.
Vàng tươi, thược dược cánh hơi xoà;
Ửng dạng, phù dung nghiêng mặt hoa;
Nhánh vút làm cho lan chớm ngợp;
Lòng trinh giữ lại nửa bông trà.
Hình eo, dáng lả, sắc xinh xinh
Phơi phới cùng nhau thở thái bình
Của nỗi yêu trùm không giới hạn
Dịu dàng toả xuống tự trời xanh.
Hạnh phúc vờn trong buổi sớm mai,
Vừa tầm với bắt của tay người;
Ái tình đem máu lên hoa diện;
– Thi sĩ đi đâu cũng thấy cười.
*
“Lạc quan” – Khi cuộc đời nở hoa trong ánh sáng
Bài thơ Lạc quan của Xuân Diệu như một khúc ca rực rỡ của ánh sáng, màu sắc và niềm hạnh phúc. Không còn dấu vết của u hoài, của những khắc khoải về thời gian hay sự chia xa, bài thơ này là một vườn xuân tươi mới, nơi tất cả đều căng tràn sức sống.
Ngay từ những câu mở đầu, cảnh sắc thiên nhiên hiện lên đầy sinh động:
“Vườn cười bằng bướm, hót bằng chim;
Dưới nhánh, không còn một chút đêm:”
Bướm hoa như nụ cười, tiếng chim như lời ca, và bóng tối – biểu tượng của nỗi buồn, sự lặng lẽ – đã hoàn toàn bị xóa nhòa. Đó là một thế giới tràn ngập ánh sáng, nơi sự sống cất tiếng hát bằng niềm vui.
Bằng những nét vẽ tài hoa, Xuân Diệu đã thổi vào thiên nhiên một linh hồn tươi trẻ. Gió không chỉ là những luồng khí vô hình, mà còn như một “khách thừa lương”, thong dong ghé qua, lay nhẹ những giọt nắng vương trên lá. Hoa cúc vốn khiêm nhường cũng dạn dĩ hơn, hoa hồng e ấp nhưng lại như đang soi gương để điểm trang.
Không chỉ riêng từng đóa hoa, mà cả khu vườn như đang cùng nhau cất lên một bản hòa tấu của sự sống:
“Hình eo, dáng lả, sắc xinh xinh
Phơi phới cùng nhau thở thái bình
Của nỗi yêu trùm không giới hạn
Dịu dàng toả xuống tự trời xanh.”
Thiên nhiên không chỉ đẹp mà còn mang theo tinh thần hạnh phúc. Sự thái bình không còn là một khái niệm trừu tượng mà trở thành điều có thể chạm vào, có thể cảm nhận trong từng hơi thở.
Nhưng điều tuyệt vời nhất của bài thơ nằm ở khổ thơ cuối cùng:
“Hạnh phúc vờn trong buổi sớm mai,
Vừa tầm với bắt của tay người;
Ái tình đem máu lên hoa diện;
– Thi sĩ đi đâu cũng thấy cười.”
Hạnh phúc không phải là điều xa vời, mà ngay trước mắt, ngay trong tầm tay. Tình yêu không chỉ là một ý niệm mơ hồ mà còn là máu nóng dâng lên khuôn mặt bừng bừng sức sống. Và thi sĩ – kẻ luôn say đắm với cuộc đời – nhìn đâu cũng thấy nụ cười.
Trong thơ Xuân Diệu, thiên nhiên không chỉ là cảnh sắc mà còn mang tâm trạng, có linh hồn. Ở Lạc quan, đó là một tâm hồn vui tươi, một thế giới ngập tràn hạnh phúc và ánh sáng. Tác giả như muốn nhắn nhủ rằng, cuộc đời vẫn luôn tươi đẹp, vẫn luôn đáng yêu. Chỉ cần chúng ta mở lòng, niềm vui sẽ đến, như hoa nở trong ánh bình minh.
*
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý
