Lầu giấy
Tặng Quãng, em nhỏ tôi
Năm ấy tôi vừa lên sáu tuổi
Anh tôi cũng độ mới lên mười
Lá bài hằng sắp lên lầu giấy
Dưới cánh phù dung lộng lẫy tươi
Một trận gió rừng hung ác thổi
Lâu đài tan tác đổ như không
Tuổi xanh há dễ mau sờn chí
Lầu lại cùng hoa rạng vẻ hồng
Tự đó đến giờ mây gió thổi
Bao lầu tan tác trong lòng tôi
Nhưng tôi xây lại trong mơ mộng
Một cảnh lầu cao đẹp tuyệt vời!
*
Lầu Giấy – Giấc Mơ Trong Lòng Tuổi Thơ
Tuổi thơ, dù ngắn ngủi, nhưng lại là quãng thời gian đẹp đẽ và trong sáng nhất của đời người. Những trò chơi hồn nhiên, những giấc mơ ngây ngô tưởng chừng chỉ là thoáng qua, nhưng thực chất lại nuôi dưỡng trong tâm hồn con người một điều quan trọng và vĩnh cửu: niềm tin vào sự tái sinh, vào ước mơ không bao giờ tàn lụi.
Bài thơ Lầu giấy của Thái Can không chỉ là một câu chuyện về trò chơi con trẻ, mà còn ẩn chứa một triết lý sâu sắc: Dù bao lần thất bại, hãy luôn xây lại giấc mơ của mình, bằng niềm tin và nghị lực.
Những ngọn tháp mộng mơ của tuổi thơ
“Năm ấy tôi vừa lên sáu tuổi
Anh tôi cũng độ mới lên mười
Lá bài hằng sắp lên lầu giấy
Dưới cánh phù dung lộng lẫy tươi”
Những câu thơ mở đầu gợi lên hình ảnh tuổi thơ hồn nhiên – nơi những cậu bé ngây thơ ngồi bên nhau, cặm cụi xây lên một toà lầu giấy. Lầu giấy ấy mỏng manh, dễ vỡ, nhưng lại chứa đựng sự say mê, sự háo hức của tâm hồn trẻ thơ.
Đó là những giấc mơ đầu đời, những tòa lâu đài tưởng tượng được tạo nên bởi những lá bài mỏng manh, những bông hoa phù dung rực rỡ. Những thứ ấy không bền vững, nhưng trong mắt trẻ thơ, chúng đẹp đẽ hơn bất cứ điều gì trên đời.
Gió cuốn tan giấc mơ, nhưng không dập tắt niềm tin
“Một trận gió rừng hung ác thổi
Lâu đài tan tác đổ như không
Tuổi xanh há dễ mau sờn chí
Lầu lại cùng hoa rạng vẻ hồng”
Gió – biểu tượng của những biến cố, những thử thách trong cuộc sống – đã cuốn đi toà lầu giấy, như cách mà cuộc đời vẫn thường cuốn đi những giấc mơ mong manh.
Nhưng điều đáng trân quý nhất chính là: trẻ con không biết sợ hãi, chúng không buồn bã lâu, không bỏ cuộc. Chỉ cần có lòng tin, chỉ cần có khát vọng, chúng sẽ xây lại tất cả, ngay từ đầu.
Đây không chỉ là một trò chơi của trẻ con, mà còn là một bài học lớn về cuộc đời. Khi trưởng thành, con người cũng có những tòa lầu mộng mơ của riêng mình. Có những giấc mơ đẹp đẽ bị cuộc đời cuốn trôi, có những hạnh phúc vừa nắm trong tay đã vụt mất… Nhưng liệu chúng ta có đủ can đảm để xây lại từ đầu, như những đứa trẻ ngày xưa hay không?
Những giấc mơ vẫn còn đó, trong lòng người lớn
“Tự đó đến giờ mây gió thổi
Bao lầu tan tác trong lòng tôi
Nhưng tôi xây lại trong mơ mộng
Một cảnh lầu cao đẹp tuyệt vời!”
Câu thơ cuối cùng vừa hoài niệm, vừa tràn đầy hy vọng. Khi trưởng thành, con người phải đối diện với nhiều cơn gió lớn hơn, với những mất mát, những đổi thay, với những giấc mơ đã từng tan vỡ.
Nhưng cũng như thuở bé thơ, tác giả không từ bỏ những tòa lầu trong mơ, mà vẫn tiếp tục xây dựng chúng, không phải bằng lá bài hay hoa phù dung, mà bằng niềm tin và nghị lực.
Toà lầu trong mơ giờ đây không còn là trò chơi trẻ con, mà đã trở thành một lý tưởng, một hy vọng, một mục tiêu sống. Và chỉ những ai không từ bỏ, không khuất phục trước nghịch cảnh, mới có thể xây lại giấc mơ, vững chãi và đẹp đẽ hơn xưa.
Lời kết – Giữ lấy những toà lầu trong tim
Lầu giấy của Thái Can không chỉ là một bài thơ về tuổi thơ và trò chơi con trẻ, mà còn là một lời nhắn nhủ sâu sắc về sự kiên trì và niềm tin vào những giấc mơ.
Dù cuộc đời có bao nhiêu lần cuốn trôi những ước mơ của ta, dù ta có bao nhiêu lần ngã gục, hãy cứ đứng lên, hãy cứ xây lại, bằng tất cả trái tim và khát vọng.
Bởi vì, giấc mơ chỉ thật sự mất đi khi ta ngừng tin vào chúng.
*
Thái Can – Bác sĩ và Nhà thơ Tiền Chiến
Thái Can (1910 – 1998) là một bác sĩ và nhà thơ nổi bật trong phong trào Thơ Mới Việt Nam. Ông sinh ngày 22 tháng 10 năm 1910 tại Hà Tĩnh, từng theo học tại nhiều ngôi trường danh tiếng trước khi tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1940.
Ngay từ khi còn đi học, Thái Can đã bắt đầu sáng tác thơ và đăng trên các tờ báo lớn đương thời như Phong Hoá, Tiểu thuyết thứ bảy, Hà Nội báo… Tập thơ đầu tay Những nét đan thanh (1934) đã khẳng định phong cách trữ tình, sâu lắng của ông, sau này được tái bản với tên Thơ Thái Can (1995). Năm 1941, ông được giới thiệu trong Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh – Hoài Chân.
Thơ Thái Can chủ yếu xoay quanh tình yêu và số phận con người, với âm điệu nhẹ nhàng, man mác buồn. Dù bị nhận xét là có phần ước lệ, nhưng những vần thơ của ông vẫn để lại dấu ấn với nét nhạc điệu riêng biệt và cảm xúc chân thành. Sau năm 1954, ông di cư vào Nam rồi sang Hoa Kỳ, tiếp tục hành nghề y cho đến khi qua đời năm 1998.
Dù không thuộc hàng những tên tuổi hàng đầu của Thơ Mới, Thái Can vẫn để lại dấu ấn đặc trưng với những vần thơ đượm chất hoài niệm và triết lý nhân sinh.
Viên Ngọc Quý.
