Lên chơi núi Đại Tô Châu

Một bước đăng lâm thú đủ ngần,
Nài chi khi mỏi gối chồn chân.
Cỏ hoa êm lặng không màu tục,
Cây đá thiên nhiên khác về trần.
Lác đác dưới chân non nước nhỏ,
Chập chờn trước mặt khói mây gần.
Càng lên càng thấy trời cao rộng,
Giấc mộng phù sinh bỗng tỉnh dần.

*

Lên Núi Đại Tô Châu – Hành Trình Giác Ngộ Giữa Đất Trời

Bài thơ “Lên chơi núi Đại Tô Châu” của Đông Hồ không chỉ là một bài thơ tả cảnh, mà còn là một hành trình tâm tưởng, nơi thiên nhiên mở ra cho con người những suy ngẫm sâu sắc về cuộc đời.

“Một bước đăng lâm thú đủ ngần,
Nài chi khi mỏi gối chồn chân.”

Chỉ với một bước chân lên núi, bao nhiêu thú vị của thiên nhiên đã mở ra trước mắt. Dẫu cho đường núi gập ghềnh, đôi chân có mỏi, thì lòng người vẫn háo hức trước vẻ đẹp kỳ vĩ, vẫn sẵn sàng chinh phục những tầng cao hơn. Đó không chỉ là lời tả cảnh, mà còn là một ẩn dụ về cuộc hành trình đời người nếu cứ mãi e ngại khó khăn, làm sao có thể đạt được những tầm cao mới?

“Cỏ hoa êm lặng không màu tục,
Cây đá thiên nhiên khác về trần.”

Ở nơi cao ấy, không có sự xô bồ, bon chen của trần thế, không có những phù hoa giả tạo mà chỉ còn lại vẻ đẹp thanh khiết của thiên nhiên. Cây cối, hoa lá, đá núi dường như tách biệt khỏi thế gian đầy bụi bặm, làm cho lòng người cũng nhẹ nhàng, thoát tục hơn.

“Lác đác dưới chân non nước nhỏ,
Chập chờn trước mặt khói mây gần.”

Nhìn xuống dưới, dòng nước nhỏ lặng lẽ chảy qua những chân non, còn trước mặt là màn khói mây chập chờn, vừa thực, vừa mơ. Thiên nhiên mở ra trước mắt một bức tranh vừa kỳ vĩ, vừa huyền ảo, làm cho con người có cảm giác như bước vào một cõi riêng, tách biệt khỏi những lo toan trần thế.

“Càng lên càng thấy trời cao rộng,
Giấc mộng phù sinh bỗng tỉnh dần.”

Càng bước lên cao, bầu trời càng rộng lớn, tâm hồn con người càng như mở ra. Ở nơi ấy, giữa núi non và mây trời, bao nhiêu phiền não của cuộc sống bỗng trở nên nhỏ bé. Câu thơ cuối như một lời thức tỉnh: đời người vốn chỉ là một giấc mộng phù sinh, bon chen mãi cũng chỉ để rồi nhận ra rằng những điều thực sự có ý nghĩa lại nằm trong sự thảnh thơi và an nhiên trước đất trời.

Bài thơ của Đông Hồ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, mà còn chứa đựng một triết lý sâu sắc về nhân sinh. Đi lên núi cũng như đi qua cuộc đời càng bước cao, tầm nhìn càng rộng, tâm hồn càng nhẹ nhàng, và ta càng hiểu rằng hạnh phúc không nằm ở những bon chen dưới chân núi, mà ở chính sự thanh thản trong tâm hồn khi đã vươn tới những tầm cao.

*

Đông Hồ – Nhà thơ và người bảo tồn văn hóa dân tộc

Đông Hồ (1906-1969), tên thật Lâm Tấn Phác, là một nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn học Việt Nam. Sinh ra tại Hà Tiên, vùng đất giàu truyền thống văn hóa, ông sớm bộc lộ niềm say mê đối với quốc văn và quốc ngữ, từ đó dành trọn đời để nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác bằng tiếng Việt.

Là thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, Đông Hồ không chỉ sáng tác thơ mà còn viết văn, ký, khảo cứu, góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa dân tộc. Ông từng sáng lập Trí Đức học xá, xuất bản tuần báo Sống, điều hành nhà xuất bản Bốn Phương và tạp chí Nhân Loại, với mục tiêu cổ vũ tinh thần dân tộc, đề cao giá trị tiếng Việt.

Thơ và văn của ông nhẹ nhàng, sâu sắc, giàu tình cảm, đi từ thể loại truyền thống đến hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến Thơ Đông Hồ, Linh Phượng, Cô gái xuân, Hà Tiên thập cảnh… Bên cạnh đó, ông cũng được biết đến là người tiên phong trong việc phát triển thư pháp chữ Quốc ngữ.

Cuộc đời và sự nghiệp của Đông Hồ là minh chứng cho một tấm lòng tha thiết với văn hóa Việt Nam. Ông mất năm 1969 ngay trên bục giảng khi đang giảng bài thơ Trưng Nữ Vương, để lại một di sản văn học đáng trân trọng.

Viên Ngọc Quý