Mai vườn nở sớm
Năm nhuận, cả vườn mai nở sớm
Những vội vàng tan tác trước Văn Lâu
Thì hãy nhận những cành xanh mới chớm
Một mùa xuân bừng biếc sắc ngày sau…
*
Mai Vườn Nở Sớm – Dấu Hiệu Của Một Mùa Xuân Mới
Trong bốn câu thơ ngắn gọn của Mai vườn nở sớm, Nguyễn Khoa Điềm đã gửi gắm một triết lý sâu sắc về thời gian, sự đổi thay và hy vọng. Hình ảnh vườn mai nở sớm trong năm nhuận không chỉ là một hiện tượng thiên nhiên, mà còn là ẩn dụ cho những điều đến sớm, những vội vàng trong cuộc sống.
“Năm nhuận, cả vườn mai nở sớm
Những vội vàng tan tác trước Văn Lâu”
Mai nở sớm – đó có thể là một biểu tượng của những ước mơ, những hy vọng đặt sai thời điểm, hoặc những điều ta mong chờ nhưng chưa kịp tận hưởng đã phai tàn. Văn Lâu – một địa danh mang dấu ấn của Huế, nơi chứng kiến bao biến thiên lịch sử – giờ đây lại lặng lẽ nhìn những cánh mai rụng xuống, tan tác theo gió. Nhịp thời gian trôi qua vô tình, những gì đến sớm thường cũng ra đi sớm.
Nhưng không dừng lại ở sự nuối tiếc, hai câu cuối mở ra một hướng nhìn tích cực hơn:
“Thì hãy nhận những cành xanh mới chớm
Một mùa xuân bừng biếc sắc ngày sau…”
Dẫu những đóa mai đã rụng, mùa xuân vẫn tiếp tục. Sự sống không ngừng lại mà tái sinh trong những chồi non mới nhú. Câu thơ như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng: đừng quá tiếc nuối những gì đã qua, bởi phía trước vẫn còn những điều tươi đẹp đang đợi.
Nguyễn Khoa Điềm không chỉ quan sát thiên nhiên, mà còn lắng nghe nhịp đập của thời gian, của lòng người. Bài thơ có thể là lời động viên dành cho những ai đã trải qua mất mát, những ai từng cảm thấy hụt hẫng trước sự đổi thay của cuộc đời. Đừng buồn khi một điều gì đó đến và đi quá sớm, vì luôn có một tương lai mới chờ đợi.
Từ hình ảnh hoa mai nở sớm, bài thơ khẽ khàng gieo vào lòng người đọc một niềm tin: cuộc sống luôn có những điều bất ngờ, nhưng sau những vỡ vụn, sau những lần lỡ nhịp, ta vẫn có thể tin vào ngày mai – nơi mùa xuân sẽ lại bừng biếc một sắc xanh tươi mới.
*
Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam
Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.
Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.
Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.
Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
