Một con người
Kính tặng đồng chí Võ Văn Kiệt
Một người giúp ta trở nên can đảm
Trong mỗi dự định, hoài bão
Một người giục ta làm lại mình
Cả khi ta cạn kiệt.
Ông yêu mọi cái
Có lẽ, trừ cái chết
Ông dám thách thức bạo ngược bằng nụ cười
Khi không còn gì để tin tưởng, ông tin tưởng chỗ mình đứng
Ông đến với nhân dân không phải là một cách tạo dáng
Chỉ vì nhân dân cho ông ánh sáng
Chỉ vì ông không muốn mình một kẻ côi cút, già nua
Ông sống với với dòng chảy lớn
Ở ông, cái chết không phải là sự kết thúc,
Người ghét ông đừng hy vọng điều này
Ông là một của những gì vô hạn
Một con người, một đồng lúa, một rừng cây…
Huế, 18-6-2008
*
Một Con Người – Biểu Tượng Của Niềm Tin Và Ý Chí
Bài thơ Một con người của Nguyễn Khoa Điềm là một lời tri ân sâu sắc dành cho đồng chí Võ Văn Kiệt – một con người kiên trung, tận tụy, suốt đời vì dân, vì nước. Những vần thơ không đơn thuần là lời ca ngợi, mà còn khắc họa một hình tượng lớn lao, một tinh thần bất khuất, một ý chí sắt đá nhưng vẫn đầy nhân văn.
Nguyễn Khoa Điềm mở đầu bằng sự khẳng định về sức ảnh hưởng của vị lãnh đạo này:
“Một người giúp ta trở nên can đảm
Trong mỗi dự định, hoài bão
Một người giục ta làm lại mình
Cả khi ta cạn kiệt.”
Ông không chỉ là một con người của hành động mà còn là ngọn lửa truyền cảm hứng. Những ai từng gặp ông, từng nghe ông nói, từng thấy ông làm, đều cảm nhận được nguồn năng lượng to lớn mà ông tỏa ra. Đó là nguồn động lực thôi thúc mỗi người bước tiếp, ngay cả khi đối diện với thất bại, chông gai.
Ông sống với nhân dân, không vì hình thức, không vì sự tô vẽ, mà bởi nhân dân chính là nguồn sáng soi rọi con đường ông đi:
“Ông đến với nhân dân không phải là một cách tạo dáng
Chỉ vì nhân dân cho ông ánh sáng
Chỉ vì ông không muốn mình một kẻ côi cút, già nua
Ông sống với dòng chảy lớn.”
Những câu thơ vừa giản dị, vừa mạnh mẽ, vẽ nên một con người hòa vào dòng chảy lịch sử, không lạc lõng, không đứng ngoài, mà cùng nhân dân tạo nên những thay đổi. Ông không để bản thân trở nên già nua theo thời gian, bởi ông luôn vận động, luôn đổi mới, luôn dấn thân vì những điều tốt đẹp hơn.
Điểm đặc biệt trong bài thơ là cách Nguyễn Khoa Điềm nói về cái chết. Với Võ Văn Kiệt, cái chết không phải dấu chấm hết, mà ngược lại, ông trở thành một phần của những điều bất tử:
“Ở ông, cái chết không phải là sự kết thúc,
Người ghét ông đừng hy vọng điều này
Ông là một của những gì vô hạn
Một con người, một đồng lúa, một rừng cây…”
Dù thân xác không còn, nhưng tinh thần và di sản ông để lại vẫn mãi trường tồn. Ông hiện diện trong từng cánh đồng, từng cánh rừng, trong mỗi hơi thở của quê hương mà ông hết lòng cống hiến.
Bài thơ Một con người không chỉ là chân dung một cá nhân kiệt xuất, mà còn là thông điệp về niềm tin và ý chí. Trong những lúc khó khăn, điều quan trọng nhất là giữ vững tinh thần, kiên trì với lý tưởng, không để mình trở thành kẻ “côi cút, già nua” giữa dòng chảy lớn. Và cũng như Võ Văn Kiệt, mỗi con người đều có thể trở thành một phần của những điều vô hạn – miễn là ta sống hết mình, cống hiến trọn vẹn cho những điều ta tin tưởng.
*
Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam
Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.
Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.
Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.
Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
