Mưa

Lâm râm mưa chuyện trên cành,
Thì thầm lá nói trong mành nước xe.
Phòng anh nghe tiếng mưa đi,
Em xa – chẳng hiểu làm chi giờ này.

Khí đêm man mát qua tay,
Có mưa thưa nhẹ, thêm ngây vị hè.
Ve im, lặng vắng tứ bề:
Em xa – mưa có bay về chốn em?

Hơn là nhắn cá gửi chim,
Nhờ mưa đưa bức chăn êm tới người.
Thôi em nghỉ việc, khuya rồi;
Chăn mưa em đắp cùng trời – với anh.

5-1961

*

Chăn Mưa Đắp Cùng Trời – Với Anh

Mưa trong thơ Xuân Diệu không chỉ là những giọt nước rơi xuống mặt đất, mà còn là hơi thở, là nỗi niềm, là sự gắn kết giữa hai tâm hồn đang xa cách. Bài thơ “Mưa” là một lời thì thầm dịu dàng, một nỗi nhớ bâng khuâng mà tha thiết, khi người yêu ở nơi xa và nhà thơ chỉ còn biết gửi tình cảm theo từng hạt mưa lặng lẽ rơi.

Tiếng mưa và lời của lòng mình

Mưa vốn là nhạc điệu của thiên nhiên, nhưng qua ngòi bút của Xuân Diệu, nó trở thành những câu chuyện thì thầm:

“Lâm râm mưa chuyện trên cành,
Thì thầm lá nói trong mành nước xe.”

Từng giọt mưa nhỏ nhẹ rơi xuống như đang kể những câu chuyện thầm kín. Lá cây cũng khẽ nói, như thể đang trao đổi với cơn mưa về một điều gì đó sâu xa. Nhưng giữa khung cảnh ấy, lòng nhà thơ lại trống vắng một điều quan trọng:

“Phòng anh nghe tiếng mưa đi,
Em xa – chẳng hiểu làm chi giờ này.”

Nỗi nhớ cứ thế len vào từng giọt mưa. Người yêu nơi đâu? Đang làm gì? Có đang nghĩ về anh như anh đang nghĩ về em? Câu hỏi không có câu trả lời, chỉ có mưa là bạn đồng hành cùng nỗi nhớ.

Gửi hơi mưa theo gió, gửi yêu thương theo trời

Mưa về đêm mang theo hơi mát len qua từng kẽ tay, khẽ chạm vào da thịt, như một nụ hôn nhẹ nhàng của mùa hè:

“Khí đêm man mát qua tay,
Có mưa thưa nhẹ, thêm ngây vị hè.”

Giữa cái oi nồng của mùa hè, mưa rơi mang đến sự dễ chịu. Nhưng mưa cũng khiến mọi thứ trở nên lặng lẽ hơn:

“Ve im, lặng vắng tứ bề:
Em xa – mưa có bay về chốn em?”

Âm thanh của mùa hè – tiếng ve – cũng im lặng, nhường chỗ cho tiếng mưa. Trong sự tĩnh lặng ấy, lòng người lại càng thấm thía nỗi cô đơn. Nhà thơ tự hỏi, liệu cơn mưa này có bay về nơi người thương? Liệu mưa có mang theo được chút hơi ấm, chút yêu thương mà anh muốn gửi gắm?

Chăn mưa – hơi ấm của tình yêu

Xuân Diệu không chỉ muốn nhắn gửi tình yêu qua mưa, mà còn muốn mưa trở thành chiếc chăn êm ái, che chở cho người thương nơi xa:

“Hơn là nhắn cá gửi chim,
Nhờ mưa đưa bức chăn êm tới người.”

Tình yêu trong thơ Xuân Diệu không chỉ là những nhớ nhung vu vơ, mà còn là sự quan tâm, chăm sóc đầy tinh tế. Anh không thể ở bên, không thể tự tay đắp chăn cho em, nhưng anh mong mưa sẽ làm điều đó thay mình. Và sau tất cả, anh chỉ mong em hãy nghỉ ngơi, hãy cảm nhận sự vỗ về của mưa như hơi ấm của tình yêu:

“Thôi em nghỉ việc, khuya rồi;
Chăn mưa em đắp cùng trời – với anh.”

Câu thơ cuối khép lại bài thơ bằng một hình ảnh tuyệt đẹp: người con gái ấy, dù ở xa, vẫn có thể cảm nhận được tình yêu qua từng giọt mưa. Mưa không chỉ che chở em, mà còn che chở cả anh – như thể hai người vẫn đang chung một bầu trời, vẫn đang đắp cùng một tấm chăn yêu thương.

Mưa – nhịp cầu của những trái tim yêu xa

Mưa của Xuân Diệu không phải là cơn mưa buồn, mà là cơn mưa của yêu thương, của mong chờ, của sự san sẻ. Bài thơ gợi lên một nỗi nhớ dịu dàng nhưng sâu thẳm, một tình yêu không cần những lời hoa mỹ, mà chỉ cần những quan tâm chân thành.

Khi yêu, người ta không chỉ mong gặp gỡ, mà còn mong được che chở cho nhau – dù chỉ bằng những điều nhỏ bé như một cơn mưa. Và Xuân Diệu, với trái tim tràn đầy yêu thương, đã biến mưa thành nhịp cầu nối giữa hai người – để dù xa nhau, tình yêu vẫn vẹn nguyên trong từng giọt mưa đêm.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý