Mừng ngày sinh nhật con, mừng ngày xuân thống nhất
Mừng ngày sinh nhật con
Mừng ngày xuân thống nhất
Cái mắt con cười tít
Cái răng mọc trắng ngần
Hai má đỏ bồ quân
Ngón tay xoè chớp vẫy!
Bố đón con theo, bải
Ôm xiết con vào lòng
Thơm cái miệng con thơm…
Hạt sương vườn long lanh
Nắng hừng trên mái phố
Cành bàng ran búp trổ
Đã xanh màu lá non
Tranh áp phích trên tường
Giục mắt người đi tới
Cuộc đời lên tiếng gọi
Bước chân dồn thiết tha
Nhành hoa gặp nhành hoa
Tíu tít hồng gương mặt
Chao ôi! là tít tắp
Cái bầu trời trong xanh!…
Con là hạt máu mừng
Giữa vẹn toàn cơ thể…
Dành con cho mẹ bế
Bố đi chợ, đảm đang
Quả cà chua chín đỏ
Củ su hào non xanh
Con cá tươi trong rổ
Sau niềm vui xếp hàng…
Gạo nhặt vo trắng muốt
Bếp quen lửa bập bùng
Hành phi thơm nức mũi
Râu chú mèo rung rung…
Mừng ngày sinh nhật con
Bố tặng quà nấu nướng
Con ăn và con lớn
Con tập gọi “pa! pa!”
Con dang tay chập chững
Con ríu ran đầy nhà
Con có ông có bà
Con có nguồn có cỗi
Tha hồ con cao vợi
Tha hồ con mênh mông…
Bố mẹ đang là sông
Con phải là biển cả
Con có nhìn cờ lửa
Bay sắc máu anh hùng
Chào Tổ quốc rưng rưng
Bốn ngàn năm thắng giặc
Mở cho con trước mặt
Một kỷ nguyên tuyệt vời!
Hôm nay đôi bàn tay
Con bám tròn ngực bố
Ngày mai dang cánh vỗ
Con bay vào tương lai!…
5-2-1976
*
Mừng Sinh Nhật Con – Mừng Mùa Xuân Đất Nước
Giữa những niềm vui giản dị của một gia đình nhỏ, bài thơ “Mừng ngày sinh nhật con, mừng ngày xuân thống nhất” của Tô Hà cất lên như một khúc ca hạnh phúc, nơi mà tình yêu thương gia đình hòa quyện với niềm vui lớn lao của dân tộc. Một đứa trẻ ra đời trong hòa bình, lớn lên trong yêu thương – đó là ước mơ đẹp đẽ nhất của bao thế hệ cha ông đã từng đi qua chiến tranh, từng đổ máu để bảo vệ Tổ quốc.
Nụ cười con trẻ – Niềm vui của ngày hòa bình
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh hồn nhiên, trong trẻo của đứa trẻ vừa tròn tuổi mới:
“Cái mắt con cười tít
Cái răng mọc trắng ngần
Hai má đỏ bồ quân
Ngón tay xoè chớp vẫy!”
Những nét vẽ tinh tế, giản dị ấy đã khắc họa một hình ảnh em bé khỏe mạnh, đáng yêu. Đứa trẻ ấy không chỉ là niềm vui của gia đình, mà còn là biểu tượng của thế hệ tương lai, một thế hệ được sinh ra và lớn lên trong thanh bình, không còn bom đạn chiến tranh.
Trong niềm hạnh phúc dạt dào, người cha ôm con vào lòng, hôn lên đôi má thơm nồng mùi trẻ thơ. Và ngoài kia, thiên nhiên cũng đang rạo rực trong sắc xuân:
“Hạt sương vườn long lanh
Nắng hừng trên mái phố
Cành bàng ran búp trổ
Đã xanh màu lá non”
Từ nụ cười trẻ thơ đến búp bàng xanh non, từ ánh nắng trên mái phố đến những hạt sương lấp lánh, tất cả đều mang trong mình hơi thở của một mùa xuân mới – mùa xuân của đất nước hòa bình, mùa xuân của những hy vọng tràn đầy.
Từ niềm vui gia đình đến niềm vui dân tộc
Bài thơ không chỉ dừng lại ở một gia đình nhỏ, mà mở rộng ra cả một đất nước đang hồi sinh sau chiến tranh:
“Tranh áp phích trên tường
Giục mắt người đi tới
Cuộc đời lên tiếng gọi
Bước chân dồn thiết tha”
Cả dân tộc bước vào một kỷ nguyên mới với những niềm hy vọng rạo rực. Những con đường đầy tranh cổ động, những bước chân hối hả của người lao động, tất cả đều đang hướng về phía trước, nơi một tương lai sáng rực đang đón chờ.
Hạnh phúc giờ đây không còn là điều xa vời hay mong manh nữa, mà là một điều có thật, một điều đang dần hiện hữu qua từng bước chân, từng ánh mắt, từng nhành hoa nở rộ:
“Nhành hoa gặp nhành hoa
Tíu tít hồng gương mặt
Chao ôi! là tít tắp
Cái bầu trời trong xanh!”
Hình ảnh những khuôn mặt rạng rỡ, những cánh hoa đua nhau khoe sắc trong nền trời xanh như nhắc nhở rằng, đất nước đã đi qua những ngày tháng đau thương để có được một mùa xuân trọn vẹn như hôm nay.
Bữa cơm gia đình – Hạnh phúc từ những điều giản dị
Sau những năm tháng chiến tranh thiếu thốn, niềm vui không chỉ đến từ những điều lớn lao mà còn từ những điều bình dị nhất – một bữa cơm gia đình sum vầy:
“Quả cà chua chín đỏ
Củ su hào non xanh
Con cá tươi trong rổ
Sau niềm vui xếp hàng…”
Bữa cơm đơn sơ nhưng ấm áp, nơi có tình yêu thương, có bàn tay đảm đang của người cha, có sự sum vầy của cả gia đình. Hương hành phi thơm nức trong căn bếp nhỏ, cả đến sợi râu chú mèo rung rung cũng trở thành một dấu hiệu của sự bình yên.
Niềm tin vào tương lai rực rỡ
Bữa cơm không chỉ là một bữa ăn, mà còn là một món quà của cha mẹ dành cho con trong ngày sinh nhật. Và hơn thế, món quà lớn nhất mà cha mẹ trao cho con chính là một quê hương hòa bình, một đất nước vẹn toàn:
“Con có ông có bà
Con có nguồn có cỗi
Tha hồ con cao vợi
Tha hồ con mênh mông…”
Đứa trẻ ấy sẽ không chỉ lớn lên trong vòng tay gia đình, mà còn được nâng đỡ bởi cả dân tộc, bởi dòng chảy bốn ngàn năm lịch sử. Và rồi mai sau, con sẽ lớn, sẽ trưởng thành, sẽ tiếp tục hành trình cha mẹ đã đi qua:
“Bố mẹ đang là sông
Con phải là biển cả
Con có nhìn cờ lửa
Bay sắc máu anh hùng
Chào Tổ quốc rưng rưng
Bốn ngàn năm thắng giặc
Mở cho con trước mặt
Một kỷ nguyên tuyệt vời!”
Lời thơ vang lên như một lời nhắn nhủ thiêng liêng. Cha mẹ chỉ là những con sông nhỏ, nhưng con phải là biển cả, phải vươn xa hơn, mạnh mẽ hơn, gánh vác sứ mệnh mới của thời đại. Những thế hệ đi trước đã hy sinh để có được hôm nay, thì thế hệ mai sau phải tiếp nối, phải làm rạng danh Tổ quốc.
Và khi con khôn lớn, đôi bàn tay nhỏ bé từng bám chặt lấy ngực cha nay sẽ dang rộng, bay vào tương lai:
“Hôm nay đôi bàn tay
Con bám tròn ngực bố
Ngày mai dang cánh vỗ
Con bay vào tương lai!…”
Hình ảnh ấy vừa dịu dàng, vừa mạnh mẽ, vừa tràn đầy niềm tin. Đó không chỉ là ước mơ của một người cha dành cho con, mà còn là ước mơ chung của cả một dân tộc, một đất nước đang vươn mình sau những năm tháng chiến tranh, bước vào một kỷ nguyên mới, một tương lai đầy ánh sáng.
Lời kết – Một mùa xuân trọn vẹn
Bài thơ “Mừng ngày sinh nhật con, mừng ngày xuân thống nhất” không chỉ là bài thơ về tình phụ tử, mà còn là bài thơ về tình yêu đất nước, về niềm tin vào tương lai. Một đứa trẻ ra đời trong hòa bình chính là minh chứng đẹp đẽ nhất cho sự vững bền của dân tộc.
Tô Hà đã khéo léo lồng ghép những cảm xúc riêng tư vào niềm vui chung của đất nước, để rồi khi đọc bài thơ này, ta không chỉ thấy được hạnh phúc của một gia đình nhỏ, mà còn cảm nhận được sự hồi sinh mạnh mẽ của cả một dân tộc sau chiến tranh.
Và trong niềm vui của đứa trẻ ngày hôm nay, ta có thể thấy được cả một tương lai rộng mở, một kỷ nguyên mới đầy hy vọng đang chờ đón phía trước.
*
Nhà thơ Tô Hà – Người gửi hồn vào những vần thơ Hà Nội
Tô Hà (1939 – 1991), tên thật là Lê Duy Chiểu, sinh ra tại Thường Tín, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông không chỉ là một nhà thơ tài hoa mà còn là một cây bút gắn bó sâu sắc với mảnh đất nghìn năm văn hiến. Trong suốt cuộc đời sáng tác, Tô Hà đã để lại dấu ấn đặc biệt trong nền thơ ca Việt Nam, đặc biệt với những tác phẩm mang hơi thở của Hà Nội và cuộc sống đô thị.
Là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, ông từng đảm nhiệm vị trí Trưởng ban Biên tập Báo Người Hà Nội, góp phần đưa tờ báo trở thành một diễn đàn văn chương, nghệ thuật có giá trị. Sự nghiệp thơ ca của Tô Hà gắn liền với những tập thơ giàu hình ảnh và cảm xúc như Hương cỏ mặt trời (1978), Sóng nắng (1981), Hoa vừa đi vừa nở (1981), Thành phố có ngôi nhà của mình (1988), Sóng giữa lòng tay (1990), cùng tác phẩm văn xuôi Chuyện không có trong thư.
Thơ Tô Hà mang phong cách trữ tình, giàu nhạc điệu, thể hiện cái nhìn tinh tế trước những đổi thay của thời cuộc. Ông viết về Hà Nội không chỉ bằng những hoài niệm mà còn bằng tình yêu của một người đã chứng kiến sự trưởng thành và chuyển mình của thành phố. Những bài thơ của ông thường chất chứa sự giản dị nhưng sâu lắng, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và rung động.
Cuộc đời Tô Hà tuy ngắn ngủi, ông qua đời năm 1991 do bệnh suy thận, nhưng những tác phẩm ông để lại vẫn còn vang vọng trong lòng độc giả yêu thơ. Với sự nghiệp gắn bó cùng Hà Nội và thơ ca, ông đã trở thành một phần không thể thiếu của văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
