Mượn nhà vũ trụ

Gốc cây là một gốc cây;
Chiều hôm là khoảng bóng dầy chiều hôm;
Đường đi; đường vẫn đi mòn;
Làng êm trước mặt, non dồn tận xa…

Một lần đặt bước đôi ta,
Gốc cây, đường cái bỗng là thịt xương!
Chiều hôm bỗng hoá tâm hồn;
Hình non bảng lảng, sương thôn dịu hoà…

Ngang vai đêm với la đà,
Bóng người cùng với bóng ta bồi hồi;
Bóng chiều chen lẫn hoa môi;
Gốc cây thương mến, quen rồi thiết tha.

Em ơi! Trời đất bao la
Mượn trong vũ trụ làm nhà anh, em;
Tình yêu – dấu đã như in,
Dù hoa, cỏ, đá, lòng quên được nào!

8-12-1961

*

Mượn Nhà Vũ Trụ – Nơi Tình Yêu Hóa Thành Vĩnh Cửu

Tình yêu không chỉ là câu chuyện của hai người, mà còn là sự giao hòa với thiên nhiên, với không gian, với những điều tưởng chừng vô tri nhưng lại trở thành chứng nhân cho những rung động sâu sắc. Trong “Mượn nhà vũ trụ”, Xuân Diệu không chỉ viết về tình yêu đôi lứa, mà còn mở rộng tình yêu ấy ra cả vũ trụ bao la, nơi thiên nhiên trở thành ngôi nhà chung, và mỗi dấu chân đi qua đều để lại những kỷ niệm không thể phai mờ.

Khi thiên nhiên cũng biết yêu thương

Bài thơ mở đầu bằng những hình ảnh giản dị, quen thuộc của làng quê:

“Gốc cây là một gốc cây;
Chiều hôm là khoảng bóng dầy chiều hôm;
Đường đi; đường vẫn đi mòn;
Làng êm trước mặt, non dồn tận xa…”

Mọi thứ vốn chỉ là cảnh vật vô tri, gốc cây vẫn là gốc cây, con đường vẫn là con đường, chiều xuống vẫn là chiều xuống. Nhưng khi có sự xuất hiện của con người, khi tình yêu len lỏi vào từng bước chân, mọi thứ bỗng trở nên khác biệt.

“Một lần đặt bước đôi ta,
Gốc cây, đường cái bỗng là thịt xương!”

Nhà thơ đã nhân hóa thiên nhiên, biến nó thành một phần của tình yêu. Những thứ vốn dĩ vô hồn nay mang hơi thở của người, mang sức sống của cảm xúc.

Tình yêu như dấu ấn in sâu vào vũ trụ

Không gian không còn chỉ là một khung cảnh tĩnh lặng, mà trở thành chứng nhân cho tình yêu. Buổi chiều hôm nay không giống những buổi chiều khác, bởi nó đã ôm trọn khoảnh khắc của đôi lứa. Hình ảnh bóng người lồng vào bóng chiều, bóng non, bóng sương, hoa môi… tạo nên một sự giao hòa kỳ diệu giữa con người và thiên nhiên.

“Ngang vai đêm với la đà,
Bóng người cùng với bóng ta bồi hồi;
Bóng chiều chen lẫn hoa môi;
Gốc cây thương mến, quen rồi thiết tha.”

Thiên nhiên đã chứng kiến tình yêu, đã ôm lấy những bước chân, những ánh nhìn, những phút giây hạnh phúc. Và bởi vậy, nó không còn là thiên nhiên vô tri nữa, mà đã trở thành một phần của tình yêu ấy.

Mượn vũ trụ làm nhà – tình yêu hóa thành vĩnh cửu

Tình yêu trong thơ Xuân Diệu luôn mang một vẻ đẹp rộng lớn. Nhà không chỉ là bốn bức tường, mà có thể là cả vũ trụ mênh mông:

“Em ơi! Trời đất bao la
Mượn trong vũ trụ làm nhà anh, em;”

Câu thơ như một lời khẳng định: tình yêu không chỉ giới hạn trong một không gian nhỏ bé, mà có thể vươn ra khắp muôn nơi. Vũ trụ rộng lớn, nhưng nhờ tình yêu, nó trở thành mái nhà, trở thành chốn quen thuộc, thành nơi lưu giữ những dấu ấn thiêng liêng.

Và dù thời gian có trôi đi, dù cỏ hoa có thể tàn phai, thì những gì đã in sâu vào vũ trụ sẽ không bao giờ bị lãng quên:

“Tình yêu – dấu đã như in,
Dù hoa, cỏ, đá, lòng quên được nào!”

Tình yêu và sự vĩnh hằng

Bài thơ “Mượn nhà vũ trụ” không chỉ đơn thuần là một bài thơ tình, mà còn là một triết lý về tình yêu và sự vĩnh cửu. Xuân Diệu không tin vào sự mong manh, hữu hạn của cảm xúc. Đối với ông, tình yêu không chỉ là khoảnh khắc, mà là một dấu ấn có thể in sâu vào thời gian, không gian, và cả vũ trụ bao la.

Tình yêu ấy không cần một mái nhà hữu hình, mà chỉ cần có nhau, trời đất cũng trở thành tổ ấm. Và dẫu năm tháng có trôi, dẫu con người có thay đổi, thì những kỷ niệm, những phút giây từng gắn bó vẫn sẽ mãi còn trong vũ trụ, như một bản tình ca bất tận.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý