Nắng hanh

Mới tinh sương rực góc trời mây lửa,
Cây đứng im từng chiếc lá khô rơi.
Những ao tù nước bèo xanh cạn nửa
Đường ra đồng, như đi trên lá áo tơi.

Mặt trời lên lũy tre xa cháy đỏ
Lão ông chống gậy lần ra sau.
Những đàn bà tung rơm phơi ổ,
Mũi khô dòng, bầy trẻ vắng ruồi bâu.

Ngoài quán chợ với chiếc khăn mỏ quạ
Cô gái làng ghé nón sau bồ cau.
Nhưng nắng hanh cũng làm cô đỏ má
Cho thêm duyên trên miệng thắm quết trầu.

*

Nắng Hanh – Dáng Hình Quê Hương Trong Ánh Nắng Đầu Đông

Có những ngày, nắng không còn gay gắt như mùa hè, cũng chưa đến độ yếu ớt của ngày đông rét mướt. Đó là những ngày nắng hanh – thứ ánh nắng dịu nhẹ nhưng mang theo hơi khô của gió mùa, rực rỡ mà vẫn phảng phất nét cô liêu. Bài thơ Nắng hanh của Anh Thơ không chỉ miêu tả vẻ đẹp của một ngày nắng đầu đông, mà còn khắc họa nhịp sống bình dị nơi thôn quê, nơi con người vẫn gắn bó với thiên nhiên, hòa mình vào từng biến đổi của đất trời.

Bức Tranh Làng Quê Trong Ánh Nắng Hanh

“Mới tinh sương rực góc trời mây lửa,
Cây đứng im từng chiếc lá khô rơi.
Những ao tù nước bèo xanh cạn nửa
Đường ra đồng, như đi trên lá áo tơi.”

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, tác giả đã mở ra một khung cảnh rực rỡ nhưng tĩnh lặng. Khi mặt trời vừa ló dạng, cả góc trời như bừng lên sắc đỏ, tựa những đám mây lửa rực rỡ giữa buổi tinh sương. Dưới ánh nắng hanh, những chiếc lá khô lìa cành rơi xuống trong sự tĩnh lặng đến nao lòng.

Hình ảnh “những ao tù nước bèo xanh cạn nửa” gợi lên sự khô khốc của đất trời khi mùa mưa đã qua, dòng nước không còn tràn đầy như trước. Con đường ra đồng trở nên khô giòn, bước chân người đi như dẫm trên chiếc áo tơi cũ – một liên tưởng rất thực, gợi lên vẻ mộc mạc của làng quê trong những ngày hanh hao.

Nhịp Sống Quê Hương Trong Ngày Nắng Hanh

“Mặt trời lên lũy tre xa cháy đỏ
Lão ông chống gậy lần ra sau.
Những đàn bà tung rơm phơi ổ,
Mũi khô dòng, bầy trẻ vắng ruồi bâu.”

Mặt trời lên cao hơn, ánh nắng chiếu qua lũy tre xa, nhuộm đỏ cả một khoảng trời. Trong ánh nắng hanh hao ấy, cuộc sống của người dân quê cũng bắt đầu nhộn nhịp.

Lão ông chầm chậm chống gậy bước ra sân sau – một hình ảnh gợi lên sự quen thuộc của làng quê, nơi có những bậc cao niên tận hưởng từng giây phút chậm rãi của cuộc đời.

Trong khi đó, những người phụ nữ tất bật với công việc đồng áng, họ tung rơm phơi ổ, chuẩn bị cho những ngày đông rét sắp tới. Nắng hanh làm không khí khô lại, đến mức “mũi khô dòng” – một chi tiết rất đời thường nhưng khiến người đọc cảm nhận rõ ràng hơn sự hanh hao của thời tiết. Ngay cả lũ trẻ con cũng vắng bóng ruồi bâu – một hình ảnh gợi lên sự khác biệt so với những ngày oi bức của mùa hè.

Nắng Hanh – Vẻ Đẹp Duyên Dáng Của Người Con Gái Quê

“Ngoài quán chợ với chiếc khăn mỏ quạ
Cô gái làng ghé nón sau bồ cau.
Nhưng nắng hanh cũng làm cô đỏ má
Cho thêm duyên trên miệng thắm quết trầu.”

Không chỉ nhuộm vàng cảnh vật, nắng hanh còn tô điểm thêm vẻ đẹp của con người. Ở góc chợ quê, cô gái làng với chiếc khăn mỏ quạ – hình ảnh đặc trưng của người phụ nữ nông thôn – e ấp ghé nón sau bồ cau.

Và chính nắng hanh ấy, dù có chút khô khốc, nhưng lại khiến má cô gái ửng đỏ, làm nổi bật hơn vẻ duyên dáng, mặn mà. Đặc biệt, chi tiết “miệng thắm quết trầu” làm bức tranh trở nên sống động hơn, bởi hình ảnh những cô gái quê nhai trầu, môi đỏ thắm chính là nét đẹp truyền thống rất đặc trưng của phụ nữ Việt Nam xưa.

Thông Điệp Của Bài Thơ – Vẻ Đẹp Của Sự Bình Dị

Nắng hanh không chỉ là một bài thơ tả cảnh mà còn chứa đựng những suy tư sâu sắc về cuộc sống. Giữa cái hanh hao, khô khốc của đất trời, con người vẫn gắn bó với công việc thường ngày, vẫn tươi vui và tràn đầy sức sống. Ánh nắng hanh dù có chút lạnh lẽo của những ngày cuối năm, nhưng vẫn đem đến những gam màu tươi sáng, điểm tô thêm vẻ đẹp giản dị của làng quê.

Qua bài thơ, Anh Thơ không chỉ vẽ lên bức tranh thiên nhiên mà còn làm nổi bật lên vẻ đẹp của cuộc sống thôn quê – một vẻ đẹp bình dị nhưng tràn đầy sức sống. Đó chính là điều khiến Nắng hanh trở nên đặc biệt, gợi lên trong lòng người đọc không chỉ là hình ảnh của một ngày nắng đầu đông, mà còn là những xúc cảm chân thành về quê hương, về những gì gần gũi và quen thuộc nhất.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.