Nhớ
Thu xưa có tơ trời êm,
Có ngày mưa bạc, có đêm trăng vàng.
Có đôi tay đẹp nhẹ nhàng,
Khép đôi cánh cửa, ngăn chàng gió si.
Thu về lạnh cả đường đi,
Gió vàng lại thổi, mây chì lại bay.
Cho lòng lại nhớ đôi tay,
Nhẹ nhàng khép cánh song này, đêm nao!
*
Nỗi Nhớ Trong Gió Thu
Mùa thu – mùa của những hoài niệm, của những ký ức cũ cất giấu tận đáy lòng. Có lẽ vì thế mà bài thơ Nhớ của Bàng Bá Lân mang đến cho ta một cảm giác vừa dịu dàng, vừa da diết, như một nốt trầm lặng lẽ ngân lên giữa không gian mênh mang của gió và mây.
Thu xưa – Những kỷ niệm êm đềm
Ngay từ những câu thơ đầu, tác giả đã vẽ lên một bức tranh thu cũ đầy chất thơ:
“Thu xưa có tơ trời êm,
Có ngày mưa bạc, có đêm trăng vàng.”
Chỉ với vài nét chấm phá, ta đã thấy một mùa thu thật êm ái, nhẹ nhàng như tơ trời bay trong gió. Những cơn mưa bạc gợi lên nét u buồn, nhưng lại có cả những đêm trăng vàng lung linh, rực rỡ. Đó là một mùa thu không chỉ mang sắc màu của thiên nhiên, mà còn chứa đựng một cảm xúc sâu lắng, một ký ức đẹp đẽ mà tác giả từng trải qua.
Và trong bức tranh thu ấy, có một hình ảnh vô cùng dịu dàng:
“Có đôi tay đẹp nhẹ nhàng,
Khép đôi cánh cửa, ngăn chàng gió si.”
Đôi tay ấy là của ai? Có thể là của một người con gái dịu dàng, hoặc có thể là của một hình bóng đã xa, nhưng vẫn mãi ở trong tâm trí tác giả. Hành động khép cửa tưởng chừng đơn giản, nhưng lại mang một ý nghĩa rất riêng – đó có thể là sự che chở, là sự giữ gìn một điều gì đó mong manh trước gió thu lạnh lẽo. Đôi tay ấy khép cửa, nhưng lại mở ra trong lòng tác giả một nỗi nhớ không nguôi.
Thu nay – Nỗi nhớ không lời
Mùa thu trở lại, nhưng lòng người đã khác xưa:
“Thu về lạnh cả đường đi,
Gió vàng lại thổi, mây chì lại bay.”
Không gian vẫn vậy, vẫn có gió vàng, vẫn có mây chì, nhưng giờ đây, thu không còn là thu của ngày ấy nữa. Một chút lạnh len vào từng bước chân trên con đường quen thuộc, làm lòng người bỗng dưng chùng xuống.
Và rồi, nỗi nhớ như cơn gió lặng lẽ ùa về:
“Cho lòng lại nhớ đôi tay,
Nhẹ nhàng khép cánh song này, đêm nao!”
Chỉ một hình ảnh rất nhỏ – đôi tay khép cánh cửa – nhưng đã trở thành điểm tựa cho biết bao hoài niệm. Có lẽ trong một khoảnh khắc nào đó, khi thu cũ sống lại trong tâm hồn, tác giả bỗng nhận ra mình vẫn đang hoài niệm, vẫn đang mong nhớ một bóng hình xa xăm.
Thông điệp của bài thơ – Nỗi nhớ là điều không thể nào quên
Với bài thơ Nhớ, Bàng Bá Lân đã thể hiện một nỗi nhớ rất tinh tế, rất nhẹ nhàng nhưng lại khắc sâu vào lòng người đọc. Đó không phải là nỗi nhớ cuồng nhiệt, giằng xé, mà là một nỗi nhớ lặng lẽ, chỉ cần một cơn gió, một đám mây trôi qua cũng đủ để khơi dậy bao kỷ niệm.
Bài thơ như một lời nhắc nhở rằng, những gì đã từng đẹp trong quá khứ sẽ không bao giờ phai nhạt. Dù thời gian có trôi qua, dù cảnh vật có đổi thay, nhưng ký ức vẫn sẽ luôn ở đó, chỉ chờ một khoảnh khắc để sống lại trong lòng ta.
Và có lẽ, đôi khi ta không thực sự nhớ một con người cụ thể, mà chỉ nhớ một khoảnh khắc, một cảm giác, một chút gì đó của ngày xưa, đủ để khiến lòng bâng khuâng mãi không thôi…
*
Bàng Bá Lân – Nhà thơ của hồn quê Việt
Bàng Bá Lân (1912–1988) là một nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, nổi bật với những vần thơ mộc mạc, giản dị nhưng thấm đẫm tình quê hương và nhân sinh. Ông là một trong những gương mặt chủ chốt của phong trào Thơ Mới, với phong cách trữ tình, nhẹ nhàng và giàu hình ảnh.
Thơ Bàng Bá Lân phản ánh vẻ đẹp của làng quê Việt Nam, từ những buổi trưa hè, xóm chợ chiều đông đến hình ảnh mái trường làng, vườn dừa xanh mướt. Bên cạnh đó, ông còn có những vần thơ sâu sắc về tình yêu, hoài niệm và triết lý nhân sinh. Các tác phẩm tiêu biểu của ông gồm Trưa hè, Xóm chợ chiều đông, Vườn dừa, Giai nhân…
Không chỉ là nhà thơ, Bàng Bá Lân còn là nhà giáo và nhiếp ảnh gia, để lại dấu ấn sâu đậm trong văn hóa Việt Nam. Thơ ông như một bức tranh làng quê yên bình, là tiếng lòng của những tâm hồn yêu thương vẻ đẹp dung dị mà vĩnh hằng của đất nước.
Viên Ngọc Quý.
