Những bài thơ tình viết trong chiến tranh – Bài 3
Này con chim khảm khắc
Chim kêu chi rừng xa?
Này bông phong lan tím
Lặng nở vào tháng ba
Này con đường rừng nhỏ
Âm thầm trong lá khô
Ta yêu người như rứa
Đưa người về cho ta…
*
Tình Yêu Giữa Chiến Tranh – Lặng Lẽ Nhưng Da Diết
Tình yêu trong chiến tranh không phải là những lời hứa hẹn hoa mỹ hay những cuộc gặp gỡ trọn vẹn. Đó là nỗi nhớ lặng thầm, là sự khắc khoải mong chờ, là niềm hy vọng mong manh giữa những tháng ngày khắc nghiệt. Những bài thơ tình viết trong chiến tranh – Bài 3 của Nguyễn Khoa Điềm là một bản tình ca cô đọng nhưng đầy da diết, nơi những hình ảnh thiên nhiên trở thành tiếng lòng thổn thức của một người yêu giữa xa cách và chờ đợi.
Thiên nhiên – tấm gương phản chiếu nỗi nhớ
“Này con chim khảm khắc
Chim kêu chi rừng xa?”
Tiếng chim giữa rừng xa vắng, một âm thanh tưởng như bình thường, nhưng trong lòng người lính, nó trở thành tiếng vọng của nỗi nhớ. Tiếng chim kêu lên không chỉ là âm thanh của núi rừng, mà còn là sự gọi mời, là tiếng lòng thổn thức giữa khoảng cách chia xa.
“Này bông phong lan tím
Lặng nở vào tháng ba”
Một bông hoa nở lặng lẽ trong tháng ba – hình ảnh ấy mang theo bao nhiêu ý nghĩa. Đó có thể là biểu tượng của tình yêu âm thầm nhưng mãnh liệt, của sự kiên trì và chờ đợi. Trong chiến tranh, con người không thể hẹn nhau một mùa xuân sum vầy, nhưng tình yêu vẫn như bông phong lan tím, lặng lẽ nhưng bền bỉ, âm thầm nhưng đẹp đến nao lòng.
Con đường rừng – con đường chờ đợi
“Này con đường rừng nhỏ
Âm thầm trong lá khô”
Con đường rừng nhỏ, chìm trong lá khô, có lẽ đã từng in dấu chân của những người yêu nhau, nhưng giờ đây chỉ còn lại sự vắng lặng. Lá khô có thể tượng trưng cho thời gian, cho những bước chân đã xa, cho những tháng ngày chờ đợi không biết đến bao giờ. Đọc những câu thơ này, ta như thấy một nỗi cô đơn vô tận, một sự lặng lẽ đến đau lòng của người ở lại, dõi theo bóng dáng người đi xa mà không biết khi nào trở về.
Lời gọi tha thiết – Tình yêu vẫn mãi bền lâu
“Ta yêu người như rứa
Đưa người về cho ta…”
Chỉ hai câu thơ ngắn gọn nhưng lại đong đầy cảm xúc. “Yêu như rứa” – một tình yêu chân thành, không cần phải nói quá nhiều, không cần hoa mỹ. Tình yêu ấy bình dị nhưng da diết, như tiếng chim, như bông phong lan tím, như con đường rừng nhỏ, luôn lặng lẽ dõi theo. Và khát khao lớn nhất, mong mỏi lớn nhất chỉ gói gọn trong một lời: “Đưa người về cho ta…”
Lời thơ như một tiếng thở dài, một niềm mong ước tưởng chừng giản đơn nhưng trong thời chiến lại trở thành một điều xa vời. Chỉ cần người trở về, chỉ cần tình yêu còn đó, mọi gian khổ đều có thể chịu đựng.
Lời kết – Một tình yêu kiên trì và bất diệt
Dù chỉ vỏn vẹn bốn khổ thơ, Những bài thơ tình viết trong chiến tranh – Bài 3 vẫn là một tác phẩm đong đầy cảm xúc, vẽ nên một bức tranh tình yêu lặng lẽ nhưng không hề phai nhạt. Giữa rừng xa, giữa những tháng ngày chia cách, giữa những lặng im của thiên nhiên, người lính vẫn giữ trong lòng một tình yêu không đổi dời, một niềm mong mỏi không bao giờ nguôi.
Và dù chiến tranh có dài bao lâu, dù con đường có phủ đầy lá khô, thì tình yêu ấy vẫn sẽ như bông phong lan tím – lặng lẽ nhưng bền bỉ, đơn giản nhưng vĩnh cửu.
*
Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam
Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.
Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.
Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.
Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.
Viên Ngọc Quý.
