Rừng tự do

Hai năm xa cờ đỏ
Em bé nhớ vô cùng
Tết gần, rủ bạn nhỏ
Làm cờ vui đón xuân

Chợ phiên mua phẩm đỏ
Vườn tối đào nghệ vàng
Giấy mấy tờ cuốn bó
Đánh trâu vào giữa rừng

Giấy trắng trải cỏ xanh
Cành tre làm bút nhỏ
Em gác, em ngồi tô
Gió rừng hồi hộp thở

*

Lá Cờ Giữa Rừng Xanh

Giữa núi rừng hoang sơ, một lá cờ nhỏ đang hình thành trong bàn tay vụng dại nhưng đầy ước mơ của những đứa trẻ. Bài thơ Rừng tự do của Phạm Hổ không chỉ là câu chuyện về việc làm cờ, mà còn là biểu tượng thiêng liêng của lòng yêu nước, của khát vọng tự do và niềm tin vào một tương lai sáng rỡ.

Lá cờ trong ký ức – Tình yêu không bao giờ phai nhạt

“Hai năm xa cờ đỏ
Em bé nhớ vô cùng”

Chỉ với hai câu thơ, tác giả đã gợi lên một nỗi nhớ tha thiết. “Hai năm” – khoảng thời gian tưởng chừng ngắn ngủi nhưng đối với một đứa trẻ, đó là cả một quãng đời tuổi thơ. Lá cờ đỏ – biểu tượng thiêng liêng của quê hương, đã in sâu trong tâm trí em, để rồi khi xa cách, nỗi nhớ ấy càng trở nên day dứt.

Không có lá cờ trong tay, nhưng tình yêu vẫn còn nguyên vẹn. Đó chính là điều kỳ diệu của lòng yêu nước – không phụ thuộc vào những vật hữu hình, mà mãi mãi tồn tại trong trái tim mỗi con người.

Tự tay làm cờ – Niềm tin vào ngày mai

“Tết gần, rủ bạn nhỏ
Làm cờ vui đón xuân”

Mùa xuân về, không khí rạo rực lan tỏa khắp nơi. Đối với những em bé này, mùa xuân không chỉ là dịp vui chơi mà còn là cơ hội để thể hiện tình yêu với quê hương. Không có lá cờ trong tay, các em quyết tâm tự mình làm nên một lá cờ – một hành động giản dị nhưng chất chứa bao ý nghĩa.

Không phải là mảnh vải được dệt sẵn, không phải là lá cờ tung bay giữa quảng trường, mà chỉ là những tờ giấy, những giọt phẩm màu, những nhánh tre đơn sơ. Nhưng chính từ những gì bình dị ấy, lá cờ của các em vẫn đẹp, vẫn rực rỡ như bao lá cờ khác, bởi nó được làm nên từ tình yêu và niềm tin.

Giữa rừng thẳm – Lá cờ của hy vọng

“Chợ phiên mua phẩm đỏ
Vườn tối đào nghệ vàng
Giấy mấy tờ cuốn bó
Đánh trâu vào giữa rừng”

Những chi tiết rất đời thường – chợ phiên, phẩm đỏ, củ nghệ vàng – tất cả đều gợi lên một không gian dân dã, bình dị. Những đứa trẻ không có sẵn màu vẽ hay cọ tô, nhưng chúng vẫn tìm cách sáng tạo từ những thứ thân thuộc quanh mình.

Cảnh tượng ấy gợi lên hình ảnh của những người đi tìm ánh sáng giữa bóng tối, những con người không chấp nhận bị ràng buộc mà luôn khát khao một ngày mai tươi sáng hơn. Và rồi, giữa rừng sâu, trong những cơn gió lạnh, trong ánh mắt đầy háo hức của bọn trẻ, lá cờ ấy đang dần hiện lên.

“Giấy trắng trải cỏ xanh
Cành tre làm bút nhỏ
Em gác, em ngồi tô
Gió rừng hồi hộp thở”

Những câu thơ cuối như một bức tranh động. Giữa thảo nguyên xanh thẳm, trong sự bao la của núi rừng, những đứa trẻ cần mẫn tạo ra lá cờ của riêng mình. Gió rừng cũng “hồi hộp thở”, như thể chính thiên nhiên cũng đang dõi theo hành động ấy, đang chứng kiến một khoảnh khắc thiêng liêng.

Thông điệp của bài thơ

Bài thơ Rừng tự do của Phạm Hổ không chỉ kể về một câu chuyện giản dị mà còn gửi gắm một thông điệp sâu sắc: Tình yêu quê hương không chỉ thể hiện qua lời nói, mà còn qua hành động, dù là nhỏ bé nhất.

Lá cờ trong bài thơ không đơn thuần là một tấm vải hay một biểu tượng vật chất, mà là đại diện cho tinh thần bất khuất, cho ý chí không khuất phục của những con người yêu nước. Dù ở đâu, dù trong hoàn cảnh nào, tình yêu Tổ quốc vẫn luôn cháy bỏng, và niềm tin về một ngày mai tươi sáng vẫn mãi không phai.

Trong cuộc sống hôm nay, khi ta nhìn lên lá cờ tung bay trên bầu trời, có lẽ ít ai nghĩ đến những người đã từng khao khát, đã từng mơ ước và đã từng làm mọi cách để có được lá cờ ấy. Nhưng bài thơ của Phạm Hổ giúp ta hiểu rằng: Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, tình yêu quê hương vẫn luôn là ngọn lửa cháy mãi trong tim mỗi người.

*

Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi

Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.

Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.

Viên Ngọc Quý