Sự thật của cuộc ra đi

Kính tặng Trịnh Công Sơn

Anh đi trong ngày 1 tháng 4
Cái ngày người ta có thể đùa bỡn một chút
Tôi phải hỏi hai lần
Để biết cuộc đi xa của anh là sự thật

Là sự thật
Anh rời bỏ chúng ta trước ngưỡng của thế kỷ
Hai mươi mốt
Là sự thật
Anh đã sống, đã ca hát với chúng ta một nửa thế kỷ
Hai mươi
Và chín mươi ngày của thiên niên kỷ mới.

Không có gì ngăn cản anh
Đến với Tình yêu
Đến với Đồng bào
Đến với Bạn bè
Đến với Tương lai
Trịnh Công Sơn, từ biệt

Ngày 2-4-2001

*

Sự Thật Của Cuộc Ra Đi – Lời Tiễn Biệt Trịnh Công Sơn

Nguyễn Khoa Điềm đã viết “Sự thật của cuộc ra đi” như một lời tiễn biệt dành cho Trịnh Công Sơn – người nhạc sĩ tài hoa, người đã dành cả cuộc đời để hát lên những khát vọng về tình yêu, con người và quê hương. Bài thơ không chỉ là một sự ghi nhận về sự mất mát, mà còn là một lời tri ân sâu sắc dành cho người nghệ sĩ đã sống trọn vẹn với âm nhạc và lý tưởng của mình.

Cuộc Ra Đi Giữa Ngày Của Những Lời Đùa

“Anh đi trong ngày 1 tháng 4
Cái ngày người ta có thể đùa bỡn một chút
Tôi phải hỏi hai lần
Để biết cuộc đi xa của anh là sự thật”

Trịnh Công Sơn ra đi vào ngày Cá tháng Tư – một ngày mà người ta thường dành để nói những lời bông đùa. Chính sự trớ trêu này khiến tác giả không thể tin vào sự thật, phải hỏi đi hỏi lại để chắc chắn rằng người nhạc sĩ ấy đã thực sự không còn. Dường như sự ra đi của Trịnh Công Sơn quá bất ngờ, quá khó tin, như một nốt lặng giữa bản tình ca đang ngân vang.

Sự Thật Của Một Cuộc Đời Đầy Âm Nhạc

“Là sự thật
Anh rời bỏ chúng ta trước ngưỡng của thế kỷ
Hai mươi mốt
Là sự thật
Anh đã sống, đã ca hát với chúng ta một nửa thế kỷ
Hai mươi
Và chín mươi ngày của thiên niên kỷ mới.”

Những câu thơ vang lên như một sự khẳng định đầy nuối tiếc. Trịnh Công Sơn đã đi qua những tháng năm của thế kỷ hai mươi, để rồi rời xa khi chỉ vừa chạm ngưỡng của thế kỷ hai mươi mốt. Ông đã dành hơn nửa thế kỷ để hát, để gieo vào lòng người những giai điệu sâu lắng, để nói về tình yêu, hòa bình và những kiếp người trôi dạt giữa cuộc đời.

Và rồi, khi thế giới vừa bước sang thiên niên kỷ mới được chín mươi ngày, người nghệ sĩ ấy đã rời xa nhân thế, để lại phía sau những bản tình ca chưa bao giờ phai nhạt.

Không Gì Ngăn Cản Một Tâm Hồn Tự Do

“Không có gì ngăn cản anh
Đến với Tình yêu
Đến với Đồng bào
Đến với Bạn bè
Đến với Tương lai
Trịnh Công Sơn, từ biệt”

Trịnh Công Sơn ra đi, nhưng tinh thần của ông vẫn còn mãi. Không điều gì có thể ngăn cản một tâm hồn đã sống trọn vẹn với tình yêu và âm nhạc. Ông đã từng nói: “Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui,” và cuộc đời ông chính là một hành trình tìm kiếm niềm vui trong những nốt nhạc và ca từ.

Dù thể xác không còn, nhưng Trịnh Công Sơn vẫn hiện diện trong những bản nhạc mà bao thế hệ vẫn tiếp tục hát lên. Ông vẫn còn đó trong những lời ca về quê hương, về thân phận con người, về những cơn mưa trên phố Huế hay những đôi mắt buồn xa xăm.

Lời Kết

“Sự thật của cuộc ra đi” không chỉ là một bài thơ tiễn biệt, mà còn là một lời khẳng định về giá trị của một cuộc đời. Trịnh Công Sơn đã sống, đã yêu, đã hát và đã để lại một di sản không thể phai mờ. Sự ra đi của ông là một mất mát, nhưng đồng thời cũng là một sự tiếp nối – bởi những ca khúc của ông vẫn sẽ còn vang mãi, như một phần của tâm hồn dân tộc.

Và vì thế, dù nói lời từ biệt, nhưng Trịnh Công Sơn chưa bao giờ thật sự rời xa.

*

Nguyễn Khoa Điềm – Nhà thơ và Nhà chính trị Việt Nam

Nguyễn Khoa Điềm (sinh ngày 15/4/1943), tên thật là Nguyễn Hải Dương, là một nhà thơ, nhà chính trị nổi bật của Việt Nam. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin và Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X.

Sinh ra tại Thừa Thiên Huế, Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn hóa, là con trai của nhà báo Hải Triều. Ông học tập tại miền Bắc và tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964. Sau đó, ông vào miền Nam tham gia phong trào học sinh, sinh viên, hoạt động trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ ca.

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm mang đậm chất sử thi và tinh thần yêu nước. Tiêu biểu nhất là trường ca Mặt đường khát vọng (1974), tác phẩm thể hiện sâu sắc tinh thần dân tộc và tư tưởng về đất nước, con người Việt Nam. Ngoài ra, ông còn có nhiều tập thơ giá trị như Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986), Cõi lặng (2007), và được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Sau khi nghỉ hưu, ông sống tại Huế, tiếp tục đóng góp cho văn học nước nhà bằng những tác phẩm giàu ý nghĩa. Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca kháng chiến và văn học Việt Nam hiện đại.

Viên Ngọc Quý.