Thả diều lên
Diều từ mặt đất
Diều cất mình lên
Đảo đảo, nghiêng nghiêng
Rồi diều lên thẳng
Vượt ngọn tre cao
Diều lên, lên nữa
Gió thổi, dây run
Hay diều em thở?
Vi vu! Vi vu!
Lưng trời sáo thổi
Giờ cao hơn núi
Diều em đứng chơi
Diều như say ngắm
Đất nước khắp nơi:
Kìa dòng sông lớn
Lấp lánh về xuôi
Kìa bao ngọn đồi
Sắn khoai xanh mượt
Với bao con đường
Tàu xe xuôi, ngược
Vi vu, vi vu
Chiều xanh bát ngát
Gửi diều lên mây
Dây ơi, đừng đứt
Mặt trời đã khuất
Thuyền nhỏ trăng lên
Gọi diều về đất
Nghỉ lấy sức thêm
Mai nối dài dây
Cho diều, diều nhớ
Để em cùng diều
Bay cao, cao nữa…
*
Thả Diều – Bay Cao Những Ước Mơ
Có lẽ không gì gợi lên tuổi thơ hồn nhiên và những ước mơ đẹp đẽ hơn hình ảnh một cánh diều bay lượn giữa trời cao. Thả diều lên của nhà thơ Phạm Hổ không chỉ là câu chuyện về một trò chơi dân gian quen thuộc mà còn là lời gửi gắm về khát vọng vươn xa, khám phá và chinh phục thế giới.
Từ mặt đất vươn lên bầu trời
Bài thơ bắt đầu với hình ảnh con diều cất mình từ mặt đất, chao đảo một chút rồi vươn thẳng lên cao. Đó là khoảnh khắc diều gặp gió, tìm được nhịp điệu của riêng mình để tung bay giữa trời.
“Diều từ mặt đất
Diều cất mình lên
Đảo đảo, nghiêng nghiêng
Rồi diều lên thẳng”
Sự chập chững ban đầu của cánh diều cũng giống như những bước đi đầu tiên của một đứa trẻ, những ước mơ mới chớm nở của con người. Không ai sinh ra đã bay cao ngay lập tức – phải có những phút giây loạng choạng, những lần điều chỉnh để tìm thấy hướng đi đúng. Nhưng một khi đã tìm được, con diều như một linh hồn tự do, cứ thế mà vút lên, vượt qua cả những ngọn tre, chạm đến tầng trời cao rộng.
Tiếng sáo vi vu – Lời trò chuyện giữa trời và đất
Khi diều bay lên, nó không chỉ là một vật vô tri mà dường như có sự sống, có hơi thở, có cảm xúc:
“Gió thổi, dây run
Hay diều em thở?”
Hình ảnh này thật tinh tế. Dây diều run lên trong gió, nhưng có thể đó cũng là nhịp thở của con diều khi đang tận hưởng không gian rộng lớn, giống như một đứa trẻ lần đầu được đặt chân đến một thế giới mới, háo hức và hồi hộp.
Rồi khi sáo diều cất tiếng vi vu, đó không chỉ là âm thanh của gió mà còn là tiếng lòng của tuổi thơ, là niềm vui khi được bay cao, được nhìn ngắm quê hương từ một góc độ khác.
“Vi vu! Vi vu!
Lưng trời sáo thổi
Giờ cao hơn núi
Diều em đứng chơi”
Diều lên cao, cao mãi, như thể nó đang chiêm ngưỡng cả đất nước thân thương. Từ trên cao, nó thấy sông lớn chảy về xuôi, thấy những ngọn đồi tràn đầy màu xanh, thấy tàu xe tấp nập trên những con đường… Cánh diều không chỉ mang theo niềm vui trẻ thơ mà còn mang theo tình yêu quê hương, đất nước.
Giấc mơ không ngừng vươn xa
Bài thơ khép lại với hình ảnh hoàng hôn buông xuống, mặt trời lặn nhường chỗ cho ánh trăng, và diều cũng phải quay về đất để nghỉ ngơi. Nhưng đó không phải là điểm kết thúc, mà chỉ là một đoạn dừng chân, để ngày mai lại tiếp tục bay cao hơn, xa hơn:
“Mai nối dài dây
Cho diều, diều nhớ
Để em cùng diều
Bay cao, cao nữa…”
Không chỉ là một trò chơi, cánh diều còn tượng trưng cho ước mơ của con người. Khi còn nhỏ, ta có những giấc mơ giản đơn, nhưng lớn lên, ta lại mong muốn vươn xa hơn, chạm đến những điều lớn lao hơn. Sợi dây nối giữa diều và người giống như sợi dây gắn kết giữa thực tại và khát vọng, giữa con người với bầu trời ước mơ.
Thông điệp của bài thơ – Hãy dám ước mơ và không ngừng vươn xa
Thả diều lên không chỉ là bài thơ về một trò chơi tuổi thơ mà còn là lời nhắn nhủ về khát khao bay cao, bay xa. Cánh diều tượng trưng cho những ước mơ, khát vọng của mỗi người. Dù khởi đầu có thể khó khăn, dù có lúc chao đảo, nhưng nếu kiên trì, ta sẽ vươn lên, vượt qua mọi rào cản để chạm đến bầu trời rộng lớn.
Quan trọng hơn, không có ước mơ nào là giới hạn. Hôm nay diều đã bay cao, nhưng ngày mai, ta sẽ nối dài sợi dây, để diều còn bay xa hơn nữa. Cũng như trong cuộc sống, không có thành công nào là điểm dừng, mà chỉ là bàn đạp cho những khát vọng lớn lao hơn.
Hãy như cánh diều, mạnh mẽ đối diện với gió, tận hưởng hành trình bay lượn, và luôn giữ trong mình những giấc mơ rộng lớn!
*
Phạm Hổ – Nhà thơ của thiếu nhi
Phạm Hổ (1926 – 2007), bút danh Hồ Huy, quê tại Bình Định, là một nhà thơ, nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông hoạt động trong nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, viết kịch và vẽ tranh, nhưng đặc biệt ghi dấu ấn sâu sắc với những tác phẩm dành cho thiếu nhi.
Sau năm 1954, ông ra Bắc, tham gia sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (1957) và góp phần hình thành Nhà xuất bản Kim Đồng – nơi chuyên xuất bản sách cho trẻ em. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó tổng biên tập báo Văn nghệ, Phó trưởng ban đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng văn học thiếu nhi.
Các tác phẩm của ông như Chú bò tìm bạn, Chuyện hoa chuyện quả, Mỵ Châu – Trọng Thủy đã trở thành những tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh. Với những đóng góp to lớn, năm 2001, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Phạm Hổ là một trong những nhà thơ dành trọn tâm huyết cho trẻ em, để lại những vần thơ trong trẻo và giàu ý nghĩa, góp phần làm phong phú nền văn học thiếu nhi Việt Nam.
Viên Ngọc Quý
