Thương em

Trong tiếng rên của anh, em thiếp ngủ
Không biết tự lúc nào?
                      Đêm đã tàn canh
Chợt choàng dậy, giật mình!
                      Nhưng tự nhủ!
Chợp mắt chút rồi, thêm tăng sức trông anh

Nhưng nhìn lại, anh vẫn nằm bất động
Miệng trắng khô, không dứt tiếng kêu rên
Em vội lấy mật ong lau cho ướt giọng
Rồi xoa mảng ngực gầy, dỗ anh cố ngủ yên

Giờ nhớ lại, xót xa, vì sự thật
Anh gắng nằm im, bởi quá thương em
Nhưng bệnh đau, lệ vẫn dàn khoé mắt
Một phút lặng ngừng.
Như cả đất, trời nghiêng!

4 giờ ngày 4-11-1994

*

“Thương Em” – Bản Tình Ca Của Nỗi Đau Và Sự Hy Sinh

Bài thơ Thương em của nhà thơ Anh Thơ là một bức tranh thấm đẫm nước mắt về tình yêu, sự hy sinh và nỗi mất mát khôn nguôi. Không có những hình ảnh hoa mỹ, không có những lời lẽ trau chuốt, nhưng từng câu thơ lại như lưỡi dao khẽ cắt vào lòng người đọc, để lại cảm giác xót xa và trĩu nặng.

Một đêm dài giữa lằn ranh sự sống và cái chết

Bài thơ mở ra trong một không gian tĩnh mịch của đêm khuya một đêm mà người vợ, trong cơn mỏi mệt tột cùng, đã thiếp đi giữa những tiếng rên đau đớn của chồng:

“Trong tiếng rên của anh, em thiếp ngủ
Không biết tự lúc nào?
Đêm đã tàn canh
Chợt choàng dậy, giật mình!
Nhưng tự nhủ!
Chợp mắt chút rồi, thêm tăng sức trông anh”

Câu thơ không có sự cầu kỳ, nhưng lại thấm đẫm nỗi xót xa. Người vợ không cho phép mình nghỉ ngơi, dù chỉ là một giấc ngủ chập chờn. Cô gắng gượng, cố giữ cho mình tỉnh táo để chăm sóc chồng.

Nhưng rồi khi giật mình tỉnh dậy, hình ảnh người chồng vẫn bất động, miệng khô trắng, vẫn đau đớn trong từng hơi thở. Điều duy nhất người vợ có thể làm là lấy mật ong lau môi, xoa ngực cho anh, mong anh được dễ chịu hơn.

“Em vội lấy mật ong lau cho ướt giọng
Rồi xoa mảng ngực gầy, dỗ anh cố ngủ yên”

Tình yêu trong bài thơ không phải là những lời hoa mỹ, không phải là những điều to tát. Đó là những hành động nhỏ bé nhưng chất chứa trọn vẹn sự tận tụy và thương yêu.

Nỗi đau lặng thầm và sự hy sinh cao cả

Nhưng điều đau đớn nhất chính là sự chịu đựng lặng lẽ của người chồng. Anh biết mình đang yếu dần đi, nhưng vẫn cố gắng nằm yên để vợ được nghỉ ngơi, để vợ không phải lo lắng.

“Giờ nhớ lại, xót xa, vì sự thật
Anh gắng nằm im, bởi quá thương em”

Anh không muốn vợ phải chịu khổ, nhưng nỗi đau trong thân xác không thể nào giấu nổi. Và cuối cùng, giây phút lặng ngừng ấy đã đến:

“Nhưng bệnh đau, lệ vẫn dàn khoé mắt
Một phút lặng ngừng.
Như cả đất, trời nghiêng!”

Khoảnh khắc ấy giây phút người chồng ra đi không chỉ là mất mát của riêng một con người, mà dường như cả đất trời cũng chao đảo, cả không gian cũng lặng câm.

Thông điệp sâu sắc của bài thơ

Thương em không chỉ là câu chuyện về một cuộc chia ly, mà còn là lời khắc họa trọn vẹn nhất về tình nghĩa vợ chồng. Đó là sự hy sinh thầm lặng, là những nỗi đau không thể nói thành lời, là sự bất lực khi nhìn người mình yêu thương nhất dần rời xa mà chẳng thể làm gì.

Bài thơ cũng nhắc nhở chúng ta về giá trị của từng khoảnh khắc bên nhau. Cuộc sống vốn mong manh, không ai biết ngày mai sẽ ra sao. Bởi vậy, hãy trân trọng từng phút giây, hãy dành cho những người thân yêu sự quan tâm và yêu thương nhiều nhất khi còn có thể.

Và có lẽ, dù người chồng đã ra đi, nhưng tình yêu mà anh dành cho vợ vẫn sẽ mãi còn, như một ngọn lửa âm thầm cháy trong trái tim người ở lại.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.