Tôi đón tin vui Hà Bắc

Tôi đón tin vui Hà Bắc
GIữa trời Hà Nội trăng tròn.
Con số trăm linh hai biết mấy yêu thương.
Tôi thầm để lòng tôi lắng đượm.

Quê hương! Những đồng bằng sông Đuống
Mùa về năm tấn cầm tay
Nhrmg đồi sỏi Hiệp Hoà đã khoác xanh cây!
Những mương máng Bạch Đằng hắn dang dậy sóng
Khoai Trung Hoà đã đi từng luống rộng.
Ruộng chia bờ thửa, bờ vùng.
Mía ngọt An Châu.
Quýt đỏ sông Thương
Con số hơn trăm tô ngời rực rỡ.
Tôi bâng khuâng thầm nhủ
Bàn tay cầm bút? Cầm cày?
Của những chàng trai Yên Thế
Những cô gái cầu Lim? Nội Duệ?
Tóc Bạch Đầu quân sáng ngọn Ninh Sơn.
Trung đội Bão-đài trên đỉnh thượng nguồn.
Những bàn tay ba đời giết giặc.
Những bàn tay làm nên nước bạc, cơm vàng.

Nay hạ máy hay thù hơn trăm chiếc.

Con gái nhớ thương ơi! mẹ biết.
Hôm nay con cắp sách đến trường.
Bím tóc ngoắt tin vui.
Có bàn tay con múa
Có bàn tay con tô đậm chữ.
(Quê ta giết giặc hơn trăm)!

Con về sơ tán hai năm
Quê hương nuôi lớn
Mẹ muốn hôn con

Khuôn mặt nhỏ hồng hơn hớn
Một trăm linh hai chiếc hôn mừng
Xa Hà Nội-Về con đã góp chiến công chung.

Hà Nội đêm 17 tháng 10 năm 1967
Kỷ niệm ngày Hà Bắc bắn rơi chiếc máy bay thứ 102

*

Hà Bắc – Khúc Khải Hoàn Trong Đêm Trăng Hà Nội

Trong ánh trăng tròn nơi trời Hà Nội, nhà thơ Anh Thơ đón tin vui từ quê hương Hà Bắc. Đó là niềm tự hào, là niềm vui vỡ òa khi quân và dân Hà Bắc lập chiến công vang dội – bắn rơi chiếc máy bay thứ 102 của giặc Mỹ. Tôi đón tin vui Hà Bắc không chỉ là bài thơ mừng chiến thắng, mà còn là bản hùng ca của một vùng đất kiên cường, nơi những bàn tay từng cầm kiếm giết giặc nay lại cầm bút, cầm cày dựng xây quê hương.

Hà Bắc – Một vùng quê rực sáng trong chiến công

Ngay từ những dòng đầu tiên, niềm vui chiến thắng dâng trào trong lòng nhà thơ:

“Tôi đón tin vui Hà Bắc
Giữa trời Hà Nội trăng tròn.
Con số trăm linh hai biết mấy yêu thương.”

Không phải ngẫu nhiên mà tác giả nhắc đến ánh trăng tròn. Trăng tròn là biểu tượng của sự viên mãn, của niềm vui đủ đầy. Trong khoảnh khắc ấy, tin chiến thắng từ Hà Bắc chẳng khác nào ánh trăng rạng rỡ, soi sáng niềm tự hào trong lòng người con đất Bắc.

Nhưng chiến công không chỉ là con số. Đằng sau con số 102 ấy là cả một vùng quê đang vươn mình mạnh mẽ, vừa chống giặc vừa dựng xây:

“Quê hương! Những đồng bằng sông Đuống
Mùa về năm tấn cầm tay
Những đồi sỏi Hiệp Hòa đã khoác xanh cây!”

Hà Bắc không chỉ là vùng đất của chiến trận, mà còn là vùng quê hiền hòa, nơi những cánh đồng sông Đuống bội thu, nơi những ngọn đồi khô cằn đã được phủ xanh bởi bàn tay con người. Đó là sự hồi sinh, là sức sống mãnh liệt giữa những đau thương của chiến tranh.

Những bàn tay làm nên lịch sử

Trong chiến công ấy, đâu chỉ có đạn pháo, đâu chỉ có những người lính nơi trận tuyến. Chiến thắng là công sức của cả một vùng quê, của những con người cần cù và bất khuất:

“Bàn tay cầm bút? Cầm cày?
Của những chàng trai Yên Thế
Những cô gái cầu Lim? Nội Duệ?”

Những chàng trai Yên Thế – hậu duệ của nghĩa quân Hoàng Hoa Thám, những cô gái vùng quan họ cầu Lim, Nội Duệ – những người con gái duyên dáng mà kiên trung. Tất cả họ, dù cầm bút hay cầm súng, dù trên chiến trường hay ngoài ruộng đồng, đều đang viết tiếp trang sử hào hùng của quê hương.

Những bàn tay từng ba đời giết giặc, nay lại làm nên “nước bạc, cơm vàng” – câu thơ vừa hào hùng, vừa thấm đẫm tình yêu lao động. Những con người ấy không chỉ biết đánh giặc mà còn biết dựng xây, không chỉ biết hủy diệt kẻ thù mà còn biết gieo mầm sự sống.

Niềm vui trong từng nụ hôn của mẹ

Nếu ở phần đầu, niềm vui chiến thắng mang âm hưởng hùng tráng, thì đến cuối bài, nhà thơ kéo nó về với những điều bình dị nhất – niềm vui trong mái ấm gia đình, trong tình mẹ con:

“Con gái nhớ thương ơi! mẹ biết.
Hôm nay con cắp sách đến trường.
Bím tóc ngoắt tin vui.”

Hình ảnh đứa trẻ với bím tóc đong đưa như vẫy gọi niềm vui. Chiến thắng không chỉ là niềm vui của những người lính, mà còn là niềm vui của những đứa trẻ được tiếp tục đến trường, được học chữ, được tô đậm những dòng chữ viết về quê hương anh hùng.

“Con về sơ tán hai năm
Quê hương nuôi lớn
Mẹ muốn hôn con
Khuôn mặt nhỏ hồng hơn hớn
Một trăm linh hai chiếc hôn mừng.”

Những chiếc hôn của mẹ – không chỉ là niềm hạnh phúc cá nhân mà còn là niềm tự hào về vùng quê đã nuôi dưỡng đứa con lớn khôn. Chiến thắng của Hà Bắc không chỉ được đón nhận trên chiến trường, mà còn trong vòng tay ấm áp của gia đình, trong sự rạng rỡ của thế hệ tương lai.

Thông điệp của bài thơ

Bài thơ Tôi đón tin vui Hà Bắc không chỉ là một khúc ca chiến thắng, mà còn là bài ca về sức sống kiên cường của con người Việt Nam.

Hà Bắc – một vùng quê vừa anh hùng trong chiến trận, vừa cần mẫn trong lao động, vừa dịu dàng trong những câu quan họ, vừa kiên trung trên trận địa bắn rơi máy bay giặc.

Chiến thắng không chỉ nằm ở những con số hay những chiếc máy bay rơi, mà còn nằm ở sự hồi sinh của đất đai, ở những cánh đồng lúa tốt tươi, ở những cô gái, chàng trai vẫn miệt mài làm việc dù bom đạn còn rền vang.

Và trên tất cả, đó là niềm tin, là hy vọng gửi gắm vào thế hệ mai sau – những đứa trẻ với bím tóc đong đưa, những khuôn mặt hồng hào cắp sách đến trường, tiếp tục viết tiếp trang sử hào hùng của quê hương.

*

Nhà thơ Anh Thơ – Người vẽ tranh quê bằng thơ

Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Bà nổi tiếng từ năm 17 tuổi với tập thơ Bức tranh quê, đoạt giải khuyến khích của Tự Lực Văn Đoàn, mở ra một hướng đi riêng trong phong trào Thơ mới: thơ về nông thôn, thiên nhiên Bắc Bộ với những hình ảnh bình dị, đầy chất trữ tình.

Sinh ra trong một gia đình Nho học, cuộc sống kín cổng cao tường đã hun đúc trong bà một tâm hồn nhạy cảm, luôn khát khao tự do. Những câu thơ của Anh Thơ không chỉ vẽ nên bức tranh làng quê thanh bình mà còn phản ánh nỗi niềm sâu lắng của người phụ nữ trước những ràng buộc xã hội.

Sau Cách mạng tháng Tám, bà tham gia Việt Minh, giữ nhiều trọng trách trong Hội Phụ nữ, tiếp tục sáng tác thơ ca ngợi người phụ nữ hậu phương, vẻ đẹp cuộc sống mới và tinh thần đấu tranh anh dũng của dân tộc. Bà là một trong những hội viên đầu tiên của Hội Nhà văn Việt Nam, từng giữ vị trí ủy viên Ban chấp hành Hội.

Với những đóng góp lớn cho văn học, Anh Thơ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007. Những vần thơ của bà vẫn mãi ngân vang, gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết:

“Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời…”
(Chiều xuân)

Viên Ngọc Quý.