Trẻ em đủ các sắc mầu
Tôi đã thức giấc
Nhưng chuyện truyền kỳ vẫn còn đang tiếp tục
Và tôi không ngớt ngạc nhiên
Thấy mình đang đứng trong Viện Bảo Tàng
Chứa đầy di tích lịch sử của một bé thơ
Mỗi lần chàng thanh niên nhìn thấy
mặt trăng miền hoang dã
Qua cửa sổ song tre
Anh lại ngủ thiếp đi
Và tiếp tục nằm mơ
Mơ thấy làn nước xanh
Trong hồ thu tĩnh lặng
Tại sao anh lại muốn làm một bài thơ
cho con chim con đang ca hát
Cho hạt sỏi đang nằm yên dưới dòng suối trong
Hay cho con cá đang bơi lội thảnh thơi ?
Buổi sáng mầu nhiệm và tráng lệ biết bao
trên hành tinh xanh biếc !
Khi ngàn sao bắt đầu mờ nhạt trên nền trời
Trẻ em
Hàng vạn trẻ em, đủ các sắc mầu,
Đang đứng từ trên núi, chăm chăm nhìn xuống
Chăm chăm nhìn vào tôi
Tôi còn ngủ đây mà …
Đừng mở mắt ra làm chi
Hãy nằm yên cho đến khi cơn ngạc nhiên xảy tới
Tại sao anh lại muốn làm một bài thơ cho căn nhà
lá nhỏ thu hình bên lũy tre
Cho bông hoa hướng dương đang nở ngoài hàng dậu
Cho con chó đang nằm cuộn tròn trước sân nhà
Và cho con mèo đang phơi mình trên nóc rạ ?
Buổi mai bắt đầu không phải như một trang sách mới
Buổi mai bắt đầu là bản nhạc tái sinh
của mọi mầu sắc mọi âm thanh
Mỗi lần buổi mai tới là một lần có khai thiên lập địa.
(Bài thơ nằm trong tuyển tập “Thơ từng ôm và mặt trời từng hạt”)
*
“Trẻ Em Đủ Các Sắc Mầu” – Lời Mời Gọi Tỉnh Thức Từ Hơi Thở Sự Sống
Trong bài thơ “Trẻ em đủ các sắc mầu” của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, sự tỉnh thức không chỉ được thể hiện qua lời nhắc nhở về những giá trị của thiên nhiên, mà còn là một sự chiêm nghiệm sâu sắc về quá trình hình thành và tái sinh trong mỗi khoảnh khắc của cuộc đời. Đó là một bài thơ về những hiện hữu giản dị, những điều tưởng chừng như tầm thường nhưng lại mang trong mình một năng lượng sống mạnh mẽ, đầy đủ sắc mầu.
“Trẻ em, hàng vạn trẻ em, đủ các sắc mầu,
Đang đứng từ trên núi, chăm chăm nhìn xuống
Chăm chăm nhìn vào tôi”
Lời mở đầu của bài thơ như một ánh sáng chói chang, kéo người đọc về với sự hiện diện của những đứa trẻ – biểu tượng của sự trong sáng, hồn nhiên và đầy ắp yêu thương. Chúng là minh chứng sống động cho sự tiếp nối của sự sống, là những người chứng kiến sự thay đổi không ngừng của thế giới này. Và qua đôi mắt của chúng, tác giả như muốn nhắc nhở chúng ta, những người trưởng thành, rằng có những điều trong cuộc sống mà chúng ta đã quên đi hoặc không còn nhìn thấy nữa.
“Tôi đã thức giấc
Nhưng chuyện truyền kỳ vẫn còn đang tiếp tục
Và tôi không ngớt ngạc nhiên
Thấy mình đang đứng trong Viện Bảo Tàng
Chứa đầy di tích lịch sử của một bé thơ”
Câu thơ mở ra một không gian đặc biệt, nơi quá khứ và hiện tại không phân biệt, nơi mỗi khoảnh khắc là một dòng chảy liên tục của sự sống. Viện bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ những di tích, mà còn là nơi những ký ức, những cảm xúc của tuổi thơ – một giai đoạn mà tất cả chúng ta đều đã trải qua nhưng có thể đã quên. Điều này khơi dậy một nỗi ngạc nhiên, một sự hồi tưởng về những khoảnh khắc trong sáng, đầy ắp kỳ vọng của trẻ em, và cũng là lời nhắc nhở về sự cần thiết của việc quay lại với tinh thần hồn nhiên, sự chân thật trong từng nhịp thở của cuộc sống.
“Mỗi lần buổi mai tới là một lần có khai thiên lập địa.”
Đây là một câu thơ mang đậm chất thiền, nơi mà mỗi ngày mới đều là một khởi đầu, một cơ hội để tái sinh, để thấy lại cuộc sống qua một lăng kính trong trẻo và tươi mới. Không phải là một ngày cũ kỹ, mà là một khởi nguồn mới mẻ, nơi tất cả các sắc mầu của sự sống đều hội tụ. Mỗi khoảnh khắc trong cuộc sống là một bản nhạc mới, với âm thanh và màu sắc của riêng nó, mỗi đứa trẻ, mỗi bông hoa, mỗi con vật đều là một dấu ấn tuyệt vời của sự hiện diện kỳ diệu này.
“Buổi sáng mầu nhiệm và tráng lệ biết bao
trên hành tinh xanh biếc!”
Cả bài thơ như một bản giao hưởng của thiên nhiên, nơi mỗi sự vật, mỗi sự sống đều đóng góp vào cái mầu nhiệm lớn lao của sự tồn tại. Mỗi sáng thức giấc, tác giả không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, mà còn cảm nhận sự kết nối sâu sắc giữa con người và vạn vật. Tất cả chúng ta đều là một phần của sự sống này, và mỗi khoảnh khắc, mỗi sự chuyển động của thiên nhiên là một minh chứng cho việc chúng ta luôn có thể tái sinh, luôn có thể bắt đầu lại từ sự trong sáng, hồn nhiên và tươi mới.
“Trẻ em đủ các sắc mầu” không chỉ là một bài thơ về sự tái sinh của mỗi ngày, mà còn là lời nhắc nhở về một tâm hồn trẻ thơ luôn hiện diện trong mỗi chúng ta. Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã đưa ta quay lại với những điều đơn giản nhưng vô cùng quý giá: sự sống, tình yêu, sự tỉnh thức trong từng hơi thở, trong từng khoảnh khắc của hiện tại. Những đứa trẻ trong bài thơ không chỉ là hình ảnh đại diện cho sự vô tư, mà còn là những người thầy im lặng, luôn dõi theo và nhắc nhở chúng ta về việc quay về với chính mình, với những điều tươi đẹp, giản dị nhưng đầy sức sống quanh ta.
Bài thơ khép lại với một thông điệp mạnh mẽ: mỗi ngày mới là một cơ hội để tái sinh, để sống một cách trọn vẹn và ý nghĩa, như một bản nhạc mà mỗi chúng ta đều có thể tham gia, dù là một bông hoa, một hạt sỏi, hay một đứa trẻ ngước nhìn thế giới với đôi mắt sáng trong.
*
Thiền sư Thích Nhất Hạnh – Vị sứ giả của hòa bình và chánh niệm
Thiền sư Thích Nhất Hạnh (1926–2022) là một trong những vị thiền sư lỗi lạc và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của Phật giáo thế giới đương đại. Không chỉ là một nhà tu hành, ngài còn là nhà văn, nhà thơ, học giả, nhà hoạt động xã hội vì hòa bình và người tiên phong đưa chánh niệm (mindfulness) vào đời sống thường nhật một cách thiết thực, giản dị nhưng sâu sắc.
Sinh ra tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam, Thích Nhất Hạnh xuất gia từ năm 16 tuổi tại chùa Từ Hiếu. Sau quá trình tu học và nghiên cứu, ngài đã có nhiều đóng góp quan trọng cho Phật giáo hiện đại, đặc biệt là trong việc kết nối tinh thần đạo Phật với các vấn đề xã hội. Ngài là người sáng lập Dòng tu Tiếp Hiện, Làng Mai (Plum Village) ở Pháp – một trung tâm tu học nổi tiếng thu hút hàng nghìn người từ khắp nơi trên thế giới.
Thông qua hàng trăm tác phẩm viết bằng tiếng Việt, tiếng Anh và các ngôn ngữ khác, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người về lối sống tỉnh thức, từ bi và không bạo lực. Những khái niệm như “hơi thở ý thức”, “thiền đi”, “an trú trong hiện tại” trở nên gần gũi với nhiều người nhờ vào cách giảng giải mộc mạc, giàu hình ảnh của ngài. Các tác phẩm tiêu biểu như Phép lạ của sự tỉnh thức, Đường xưa mây trắng, An lạc từng bước chân, Giận … là những cuốn sách được yêu mến và tìm đọc rộng rãi.
Trong suốt cuộc đời, ngài cũng là một nhà hoạt động tích cực cho hòa bình. Năm 1967, ngài được mục sư Martin Luther King Jr. đề cử Giải Nobel Hòa bình nhờ những nỗ lực vận động chấm dứt chiến tranh Việt Nam bằng con đường đối thoại và bất bạo động.
Ảnh hưởng và di sản của ngài không chỉ lan rộng trong cộng đồng Phật giáo mà còn được quốc tế ghi nhận sâu sắc. Năm 2011, khu tượng đài “Remember Them: Champions for Humanity” với diện tích khoảng 100m2 được đặt tại khu công viên Henry J. Kaiser Memorial, thành phố Oakland, tiểu bang California (Hoa Kỳ). Bức tượng điêu khắc chân dung 25 nhân vật nổi tiếng còn sống và đã qua đời, đã có cống hiến lớn lao vì quyền con người trên thế giới. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một trong số những nhân vật được chọn để thể hiện trên tượng đài này, với những đóng góp của ngài cho công cuộc xây dựng hòa bình của nhân loại.
Vào ngày 11 tháng 4 năm 2025, thành phố New York đã chính thức đồng đặt tên đoạn đường West 109th Street (từ Riverside Drive đến Broadway) là “Thích Nhất Hạnh Way” để vinh danh Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Đây là nơi ngài từng sống và giảng dạy trong những năm 1960 khi theo học tại Union Theological Seminary và giảng dạy tại Đại học Columbia./.
Viên Ngọc Quý
